Trendy w żywieniu zwierząt gospodarskich

Przed nami targi EuroTier, czyli wiodąca międzynarodowa impreza dla profesjonalistów w zakresie chowu i hodowli zwierząt oraz zarządzania inwentarzem. Podczas tego wydarzenia liczne firmy z branży paszowej zaprezentują swoje rozwiązania, podzielą się wiedzą na temat stosowanych innowacji oraz omówią nowe procesy i receptury pasz. Zanim jednak dowiemy się o tegorocznych nowościach, które przedstawi obecny na targach reprezentant naszej redakcji, warto spojrzeć, na jakie obecnie panujące trendy w żywieniu należy zwrócić uwagę.

tekst: Mateusz Uciński, na podstawie Dairy Global

Jak wiadomo, algi i owady są przykładem nowych źródeł białka, które na pewno zostaną zaprezentowane podczas targów, zwłaszcza że Unia Europejska zatwierdziła stosowanie mączki z owadów jako paszy dla zwierząt w gospodarstwach rolnych. Inne, bardzo aktualne, tematy dotyczą pasz funkcjonalnych, alternatywnych białek, pasz objętościowych i dodatków paszowych. Zanim dowiemy się o nich więcej, spójrzmy, na jakie najważniejsze trendy w sektorze żywienia zwierząt gospodarskich zwraca uwagę dr Detlef Kampf z Centrum Kompetencji Rolnictwa DLG eV.

Funkcjonalne pasze uzupełniające
Pasze uzupełniające lub premiksy nie są głównym źródłem energii i podstawowych składników odżywczych dla zwierząt, ale wspierają je poprzez dodatek specjalnych składników. Mogą to być aminokwasy i enzymy, średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, oligo- lub polisacharydy albo kwasy polifenolowe, które wspomagają pracę jelit, metabolizm i układ odpornościowy, a tym samym zdrowie zwierząt. Pasze uzupełniające wzbudzają dziś szczególne zainteresowanie, ponieważ mają istotny wpływ na ograniczanie stosowania antybiotyków w gospodarstwach hodowlanych.

Optymalizacja mieszanek paszowych pod kątem azotu i fosforu
Nasza wiedza poszerzyła się, dziś już znamy tajniki procesów związanych z przetwarzaniem przez organizm zwierzęcia nadmiaru azotu i fosforu zawartych w dawkach pokarmowych. Doradcy żywieniowi nadal przyglądają się tym procesom i analizują, w jaki sposób można zmniejszyć ewentualne szkodliwe skutki dla środowiska.

Celem żywienia jest dopasowanie dawek pokarmowych do rzeczywistych potrzeb zwierzęcia w celu utrzymania funkcji organizmu, a także produkcji mięsa, mleka czy jaj. Ze względu na wysokie zapotrzebowanie zwierząt na białko suplementacja tego składnika często przekracza poziomy niezbędne w żywieniu. Dzieje się tak również w przypadku fosforu, jego ilość w diecie pochodząca z określonego źródła może się różnić – może go być więcej, niż oczekiwano, lub może występować w formie, która jest słabo wykorzystywana przez zwierzę i natychmiast wydalana.

Zapotrzebowanie na białko jest lepiej zbilansowane, jeśli zadbamy o optymalizację jakości białka paszowego poprzez ukierunkowane przetwarzanie paszy, suplementację wolnych aminokwasów, a także poprzez zastosowanie określonych enzymów. Najważniejsze jest spełnienie dokładnych wymagań żywieniowych dla określonego poziomu wydajności lub fazy wzrostu zwierzęcia. Problemy z fosforem można rozwiązać, zmniejszając jego zawartość w diecie zwierząt do rozsądnych poziomów, które nie spowodują niedoboru.

Alternatywne źródła białka niemodyfikowanego genetycznie
Coraz trudniej pozyskać śrutę sojową od dostawców, którzy mogą zagwarantować, że produkt nie zawiera materiału z roślin genetycznie modyfikowanych (GMO), w związku z tym coraz więcej rolników w Niemczech i niektórych innych krajach europejskich zaprzestało stosowania importowanej śruty sojowej lub paszy, która może zawierać ten materiał. W zaistniałej sytuacji istnieje coraz większe zapotrzebowanie na alternatywne pasze białkowe (takie jak śruta rzepakowa niemodyfikowana genetycznie, bobik, groch, łubin czy śruta słonecznikowa), które można zamiast nich stosować. Wszystkie te produkty są obecnie poszukiwane. Kontynuowane są badania nad możliwością stosowania tych pasz w żywieniu zwierząt, bez wpływu na ich zdrowie, spożycie i wydajność paszy, a także pożądaną teksturę i cechy smakowe produktów zwierzęcych.

Trwają badania nad białkami owadów
W związku z tym, że rosnąca światowa populacja nadal koncentruje się na etyce karmienia zwierząt gospodarskich składnikami, które można wykorzystać w żywieniu człowieka, trwają poszukiwania nowych źródeł białka, które zaspokoją potrzeby zwierząt gospodarskich. Obiecującą ścieżką obecnych badań jest białko owadów, które zostało zatwierdzone również w UE. Jego użytkowość nie budzi wątpliwości, a wstępne wyniki badań żywieniowych na zwierzętach monogastrycznych są już dostępne. Kwestie bezpieczeństwa żywności nadal wymagają wyjaśnienia, zwłaszcza w odniesieniu do możliwych zagrożeń higienicznych.

Nie zapominajmy o wodzie
Podstawowym warunkiem zdrowia i wydajności zwierząt gospodarskich, oprócz dostarczania energii i niezbędnych składników odżywczych, jest zapewnienie wystarczającej ilości odpowiedniej jakości wody (2–5 litrów na kilogram poboru suchej masy, w zależności od gatunku, kierunku stosowania, poziomu wydajności, żywienia, pogody i innych czynników). Woda może zatem być uważana za najważniejszy składnik odżywczy lub paszę, a rolnik ponosi wyłączną odpowiedzialność za to, aby nie stała się ona czynnikiem ograniczającym wydajność zwierząt.

Jakość pasz objętościowych
Pasze gruboziarniste, takie jak kiszonka z trawy lub kukurydzy, stanowią większą część paszy dla przeżuwaczy, ale ich jakość i wartość mogą się znacznie różnić. Maksymalizacja jakości paszy coraz częściej zaczyna się od koncentracji na technicznie uzasadnionym planowaniu upraw oraz na osiągnięciu optymalnych parametrów zbiorów poprzez cięcie i zbieranie plonu w jego najbardziej odżywczym etapie. Aby zapewnić odpowiednią jakość paszy, można stosować uzupełniające dodatki do kiszonki, które w znacznym stopniu przyczyniają się do poprawy procesu fermentacji, ale także stabilizują sfermentowaną paszę podczas przechowywania, aby zachować jej jakość, gdy silos jest otwarty, a plony narażone na działanie atmosfery.

Dodatki paszowe
Dodatki paszowe są szeroko stosowane w dietach zwierząt gospodarskich w UE, ale dopiero po przejściu kompleksowego i złożonego procesu zatwierdzania, który ma wykazać, że są bezpieczne dla hodowców i zwierząt oraz skuteczne. Powszechnie stosuje się enzymy poprawiające strawność niektórych składników, takich jak białko, fosfor czy węglowodany. Liczne probiotyki i inne produkty służą do stabilizacji flory jelitowej i zdrowia. 