HYDROPONIKA
Uprawy hydroponiczne są obiecujące pod względem zrównoważenia środowiskowego i jednocześnie dają możliwość zbilansowania optymalnej diety krów w celu osiągnięcia wysokiej wydajności i jakości mleka.
tekst: Zofia Borowska-Dobrowolska, zdjęcie: Kchittock0511
Hydroponika – co to jest?
To uprawa roślin w odżywczych roztworach wodnych bez udziału ziemi w kontrolowanych warunkach. Umożliwia precyzyjny dobór czynników, takich jak: temperatura, światło, wilgotność, ilość składników odżywczych, co skutkuje wydajną i zrównoważoną produkcją roślinną. Pasza hydroponiczna nie wymaga dodatkowych składników odżywczych, gdyż wykorzystuje zasoby i energię z samych nasion. Uzyskujemy więc dużą ilość świeżej paszy przy minimalnym ich nakładzie. System może się sprawdzić tam, gdzie hodowca nie ma możliwości prowadzenia tradycyjnej uprawy.
Nasiona umieszcza się na tacach bez podłoża i pozostawia do wzrostu na 7 dni. Kiełkowanie następuje już w ciągu 24 godzin, a po 7–10 dniach zielenina osiąga wysokość ok. 15–30 cm.
W czym jest lepsza od tradycyjnej uprawy?
- wymaga mniejszego areału gruntu – poprawia średnią ilość zbioru na tej samej przestrzeni, jest więc rozwiązaniem przy ograniczeniach obszarowych do produkcji zielonki i tam, gdzie wypas krów nie jest stosowany, jest ograniczony lub niemożliwy;
- uprawa jest całoroczna i niezależna od pogody,
- charakteryzuje się szybkim wzrostem;
- do wzrostu potrzebuje niewielkiej ilości wody,
- minimalizuje użycie chemii: pestycydów i nawozów,
- dostarcza codziennie znacznej ilości świeżej paszy o wysokiej wartości odżywczej przy niewielkich kosztach,
- daje czystszy zbiór, z mniejszym prawdopodobieństwem występowania pestycydów, patogenów, mykotoksyn lub metali ciężkich – dzięki czemu pasza jest zdrowsza i bezpieczniejsza,
- nadaje się do zamkniętego cyklu produkcyjnego – może wykorzystywać odpady ze składnikami odżywczymi powstającymi w gospodarstwie,
- zmniejsza negatywny wpływ na środowisko,
- może zwiększyć jakość odżywczą paszy.
Kiedy się opłaca?
Najlepiej sprawdzi się w miejscach, gdzie brakuje terenów pod uprawy, na terenach suchych, gdzie koszt sprowadzania i magazynowania paszy może być wyższy od własnej produkcji hydroponicznej. Jak zawsze przy planowaniu inwestycji należy przeliczyć koszty i zyski spośród dostępnych opcji oraz czas zwrotu inwestycji. Tam, gdzie hodowla opiera się wyłącznie na stosowaniu TMR-u stosowanego z żywieniu krów mlecznych, zainteresowanie świeżą paszą może rosnąć przy wzroście kosztów paszy i zmienności jej cen, szczególnie gdy hodowca sam jej nie wytwarza.
System wymaga regularnego zasilania jednofazowego, wody pitnej i niskich kosztów eksploatacji przy minimalnej obsłudze, która zajmuje około jednej godziny dziennie (czyszczenie, ponowny wysiew i zbiory) – pod względem zrównoważenia środowiskowego to duża zaleta: nie trzeba przewozić siana na duże odległości, a mimo to ma ono wyższą jakość. Jest dostępna codziennie bez względu na pogodę i porę roku. Z objętości 4 ×7 × 2,5 m można otrzymać nawet 500 kg świeżej hydroponicznej zielonki rosnącej w 7-dniowych cyklach.
Źródła:
1) A. Agius, G. Pastorelli, E. Attard „Cows fed hydroponic fodder and conventional diet: effects on milk quality”, Arch. Anim. Bree 2019; doi.org/10.5194/aab-62-517, licencja: CC-BY 4.0.
2) L. Kostadinović; „Hydroponic Feed and Quality in Sustainable Dairy Animal Production”, J Agron Technol Eng Manag 2023; 6(6), 965-974,
doi.org/10.55817/YSNF9052, licencja: CC-BY 4.0.
