Bilans genetyczny stada dobre narzędzie do pracy hodowlanej
W zakładce „Bilans genetyczny krów” udostępniono średnie indeksy i wartości hodowlane dla grup krów, gdzie kryterium porównania do średniej całego stada stanowią laktacje: pierwiastki, II laktacja, III laktacja, IV i dalsze laktacje oraz jałówki (zdj. 4).
Tym razem kolory zielony, czerwony i czarny zastosowane są do analizowanej grupy laktacyjnej. Wyniki pierwiastek pojawiają się na ekranie jako grupa domyślna, a w okienku dialogowym można zmienić wybór na inną grupę laktacyjną. W przyszłości zostaną dodane informacje o jałówkach. Obecnie porównanie grupy jałówek ze średnią obory jest możliwe w stadach wykonujących genotypowanie. Wyniki genomowej oceny wartości hodowlanych dla jałówek znajdują się w systemie SYMLEK i wykorzystuje się je w kojarzeniach przy pomocy programu DoKo.
Tabele pokazujące bilans genetyczny krów w rozbiciu na laktacje są dla hodowcy źródłem niezwykle cennych informacji, mówiących o jakości selekcji w stadzie i prawidłowości wykonywanych kojarzeń. Zasadniczo sytuacją alarmującą, która powinna skłonić hodowcę do radyklanej zmiany w pracy hodowlanej, jest osiąganie przez pierwiastki i krowy w II laktacji niższych wartości hodowlanych niż średnia dla obory. W takim przypadku większość prezentowanych wartości jest oznaczona kolorem czerwonym. Sygnalizuje to bowiem, że albo niewłaściwe sztuki zostają do remontu stada, albo dobór do kojarzeń nie wykorzystuje potencjału genetycznego krów, czyli zbyt „słabe” buhaje są używane w inseminacji, zwłaszcza młodych zwierząt.
Kolejna zakładka przedstawia „Zestawienie buhajów użytkowanych w oborze”. Hodowca ma możliwość, po wybraniu zadanego okresu, uzyskać listę buhajów, zawierającą ich numer i nazwę oraz liczbę wykonanych unasienień w podziale na tzw. pierwszy zabieg oraz krycie „po raz kolejny” z wyliczonym procentowym udziałem danego buhaja we wszystkich wykonanych zabiegach (zdj. 5, 6).
Z tych danych hodowca może wysnuć ciekawe praktyczne wnioski, jeśli tylko dostatecznie często będzie analizować sytuację. W najbliższej przyszłości będziemy tę tabelę prezentować z podziałem buhajów użytych do krycia jałowic i krów, bo to pozwoli na bardziej precyzyjną ocenę dotyczącą pokryć samic w oborze.
Niezbędnym uzupełnieniem poprzedniej zakładki są „Średnie wartości hodowlane buhajów w oborze”. W tym zestawieniu, w kolumnie „obora”, są zaprezentowane średnie wyniki wartości hodowlanych dla wszystkich buhajów biorących udział w rozrodzie stada od poprzedniej oceny wartości hodowlanej do bieżącego dnia, z podziałem na buhaje inseminacyjne i w kryciu naturalnym. Znowu możliwe jest porównanie obory z jedną z czterech terytorialnych grup odniesienia: powiat, województwo, Region Oceny i kraj. Zawsze najmniejsza jednostka terytorialna jest pokazana jako domyślna, a okienko dialogowe umożliwia wybór innej do porównania. Także na tym zestawieniu kolory sygnalizują, jakiej jakości buhaje były użytkowane w rozrodzie w oborze, w porównaniu z grupą odniesienia.
W przypadku prezentowanej obory hodowca w ostatnim okresie używał buhajów, które pod kątem analizowanych indeksu PF i jego podindeksów oraz wartości hodowlanych dla cech produkcji przewyższały buhaje zastosowane w powiecie, na terenie którego znajduje się obora – wszystkie wskaźniki są w zielonym kolorze.
„Kierunek genetyczny obory i kojarzeń” to zakładka, która w poglądowy sposób przedstawia realizację celu hodowlanego w zakresie indeksu PF i podindeksów. Oprócz tabelarycznego podsumowania średnich wartości oszacowanego indeksu PF i pięciu podindeksów dla aktualnego stanu krów i buhajów użytych do krycia w stadzie, sytuację zobrazowano przy pomocy wykresu typu „pajęczyna” (zdj. 8).
Ten wykres pokazuje, jakiego potomstwa przeciętnie można się spodziewać, biorąc pod uwagę, że każde z rodziców wnosi do genomu potomka połowę swoich genów. Diagram ten również wskazuje, jakich buhajów powinno się używać do kojarzeń w oborze, aby wartość genetyczna w zakresie konkretnej cechy u potomstwa rosła. W planach jest uruchomienie okna dialogowego dającego możliwość wyboru innych cech niż indeksy do graficznego porównania wartości hodowlanych rodziców przyszłego potomstwa w oborze.
W każdej zakładce tej aplikacji umożliwiony jest bezpośredni kontakt użytkownika ze specjalistami obsługującymi portal Hodowca online („napisz do nas”). Rozwój „Bilansu genetycznego stada” będzie więc zależeć od tego, jakie pomysły i potrzeby przekażą nam nasi hodowcy, aby ułatwić im korzystanie z tego narzędzia. Wszystkie uwagi są dla nas bardzo cenne!
