Co w sejmie piszczy 2025/02

Wygląda na to, że legislatorzy zrobili sobie dłuższy urlop na okres świąteczny, bo od ostatniego „Co w Sejmie piszczy” na ławie naszego parlamentu pojawił się zaledwie jeden nowy projekt dotyczący szeroko rozumianego prawa rolnego – nim naturalnie zajmiemy się w pierwszej kolejności. Dalej będzie przypomnienie o najważniejszych projektach zeszłego miesiąca i ich aktualnym stadium w procesie legislacyjnym.

tekst: Michał Korytko

Chętnych zapraszam też do przeczytania artykułu o tzw. Ustawie łańcuchowej, który znajduje się w tym numerze.

Druk nr 953

Projekt ten, z wniosku samego premiera, którego reprezentantem jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dotyczy zmiany ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych.

W dniu 1 sierpnia 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych (Dz. U. poz. 1318), na mocy której został utworzony nowy, dziesiąty fundusz promujący spożycie produktów oleistych i pszczelich, rozpoczynając swoje funkcjonowanie od tej daty.

Zaproponowane w projekcie ustawy przepisy wprowadzają zmiany w Funduszu Promocji Roślin Oleistych, które obejmują rozszerzenie katalogu roślin oleistych o słonecznik oraz doprecyzowanie podmiotów, od których naliczane i pobierane są wpłaty na ten fundusz. Ponadto zmiany te rozszerzają katalog działań wspieranych przez Fundusz Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych oraz Fundusz Promocji Roślin Oleistych o działania edukacyjno-informacyjne oraz inicjatywy badawczo-rozwojowe ukierunkowane na promocję biokomponentów i biopaliw ciekłych wytwarzanych z surowców rolnych.

Projektowane zmiany mają pozytywny wpływ na sektor biokomponentów i biopaliw ciekłych, podmioty przetwarzające rzepak i zboża (w tym przedsiębiorców mających status wytwórcy biokomponentów, zarejestrowanych w rejestrze prowadzonym przez Dyrektora Generalnego KOWR), przedsiębiorstwa zajmujące się wyrobem i przetwarzaniem alkoholu etylowego wykorzystywanego do celów biopaliwowych oraz przedsiębiorców z branży paliw ciekłych, realizujących Narodowy Cel Wskaźnikowy (NCW).

Rozszerzenie katalogu roślin oleistych
W art. 1 w pkt 1 lit. b niniejszego projektu ustawy dodaje się do katalogu roślin oleistych wymienionych w art. 2 ust. 2 pkt 10 lit. a ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych: rzepak, rzepik, soję, len, konopie i słonecznik.

Rozszerzenie wspieranych działań
W art. 1 w pkt 1 niniejszego projektu ustawy rozszerza się wykaz działań wspieranych przez Fundusz Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych oraz Fundusz Promocji Roślin Oleistych o działania edukacyjno-informacyjne oraz inicjatywy badawczo-rozwojowe ukierunkowane na promocję biokomponentów i biopaliw ciekłych z surowców rolnych, w szczególności zbóż, przetworów zbożowych, roślin oleistych i przetworów nasion oleistych.

Techniczna zmiana dotycząca deklaracji wpłat polega na wprowadzeniu elektronicznej formy składania deklaracji w systemie eRolnik na formularzach opracowanych przez KOWR. Uczestnicy funduszy będą zobowiązani do przesyłania deklaracji za okresy kwartalne do 25. dnia miesiąca następującego po danym kwartale.

Projekt został skierowany do pierwszego czytania w dniu 9 stycznia 2025 r.

Druk nr 804

Projekt ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich ma na celu rozszerzenie systemu dopłat do składek ubezpieczeń rolniczych oraz wprowadzenie zmian w dotychczasowych regulacjach. Reprezentantem stanowiska rządu w tej sprawie jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Najważniejsze informacje dotyczące projektu obejmują:

1. Rozszerzenie zakresu dopłat:

• Nowe dopłaty do ubezpieczeń dla upraw takich jak słonecznik, facelia, len, konopie włókniste, bobowate drobnonasienne, gorczyca oraz rośliny zielarskie.
• Precyzyjne wskazanie upraw gryki i soi jako objętych dopłatami w ramach już istniejących regulacji.

1. Zmiana terminologii i doprecyzowanie zapisów:

• Termin „rośliny strączkowe” zmieniono na „bobowate grubonasienne (rośliny strączkowe)” w celu ujednolicenia nazewnictwa.
• Nowe regulacje dla sadów, drzew i krzewów owocowych oraz truskawek zwiększają dostępność ubezpieczeń i limitują wysokość franszyzy.

1. Podniesienie limitów ubezpieczeń:

• Zwiększono limity taryfowe dla określonych upraw do poziomu 20–25% sumy ubezpieczenia, co ma poprawić dostępność ubezpieczeń.

1. Korzyści z proponowanych zmian:

• Promowanie bioróżnorodności i ekologii poprzez wsparcie dla upraw roślin włóknistych i zielarskich.
• Zwiększenie konkurencyjności polskich gospodarstw rolnych na rynku UE.

1. Proces legislacyjny i implementacja:

• Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2025 r.
• W 2025 r. obowiązywać będą przejściowe wysokości dopłat do ubezpieczeń dla nowych upraw, określone na poziomie 65% składki do 1 ha.

1. Cele strategiczne:

• Rozwój rynku polskiego białka roślinnego, wsparcie dla owadów zapylających oraz alternatywa dla importowanych pasz.
• Zwiększenie odporności rolników na skutki zjawisk losowych, takich jak huragany, grad czy susza.

Druk nr 842

Kolejny projekt ustawy pod reprezentacją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 9 maja 2023 r. o Funduszu Ochrony Rolnictwa – przewiduje istotne modyfikacje w funkcjonowaniu Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR), mające na celu usprawnienie procedur, ograniczenie obciążeń administracyjnych oraz poszerzenie zakresu podmiotów uprawnionych do uzyskania rekompensat. Kluczowe zmiany obejmują:

1. Wydawanie decyzji o rekompensatach: od 1 lipca 2024 r. decyzje będą mogły być wydawane zgodnie z przepisami UE dotyczącymi pomocy de minimis, chyba że KE zatwierdzi przedłużenie kryzysowych ram pomocy państwa związanych z wojną na Ukrainie.
2. Uproszczenie składania deklaracji i wpłat:

• Deklaracje składane raz w roku do 14 lutego roku następującego po roku rozliczeniowym.
• Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji, jeśli naliczone wpłaty nie przekraczają pięciokrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym.
• Obniżenie progu zwolnienia z wpłat do pięciokrotności kosztów upomnienia.

1. Zmiany w sankcjach i obowiązkach:

• Ograniczenie kar za brak deklaracji do wysokości naliczonych wpłat, nie więcej niż 10 000 zł.
• Zrezygnowanie z nakładania kar za niezłożenie deklaracji kwartalnych.

1. Rozszerzenie uprawnionych do rekompensat:

• Dodanie grup i organizacji producentów rolnych, spółdzielni oraz zrzeszeń jako podmiotów uprawnionych do rekompensat w przypadku niewypłacalności podmiotu skupującego.

1. Zmiana definicji niewypłacalności: precyzyjne określenie, że podmiot skupujący uznaje się za niewypłacalny po wykreśleniu go z ewidencji działalności gospodarczej.
2. Przepisy przejściowe:

• Deklaracje i wpłaty za okresy przed wejściem w życie nowelizacji będą rozliczane według dotychczasowych zasad.
• Środki niewykorzystane w 2024 r. będą przeznaczone na rekompensaty wypłacane w 2025 r.

Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2025 r. Zakłada się, że wpłynie ona pozytywnie na działalność rolników, mikroprzedsiębiorców i MŚP w sektorze rolnym.

Druk nr 835

Kolejny już z niezliczonych projektów ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt pod reprezentacją posła Jarosława Sachajki.

1. Cel i potrzeba wydania ustawy
   Celem projektu ustawy jest:

• Wprowadzenie zakazu hodowli zwierząt futerkowych z wyjątkiem królików.
• Ochrona interesów ekonomicznych rolników i zapewnienie stabilności gospodarczej sektora rolniczego.
• Odpowiedź na społeczne oczekiwania związane z presją organizacji antyhodowlanych.
• Zapewnienie samoregulacji w branży hodowlanej z perspektywą stabilności na najbliższe 15 lat.

Jak określono w uzasadnieniu, ustawa ma na celu kompromis między interesami hodowców a oczekiwaniami społeczeństwa.

2. Rzeczywisty stan branży hodowli zwierząt futerkowych

• Polska jest jednym z liderów europejskich w produkcji skór zwierząt futerkowych.
• Branża futrzarska generuje wysokie dochody z eksportu i przyczynia się do redukcji odpadów z innych sektorów, np. drobiarskiego i rybnego.
• W 2023 r. eksport skór osiągnął wartość 1167 mln zł.
• Branża wpływa na zatrudnienie oraz wspiera sektory budowlane, transportowe i weterynaryjne.

2. Różnice między obecnym a proponowanym stanem prawnym

• Obecnie: hodowla zwierząt futerkowych jest dozwolona przy spełnieniu określonych wymogów.
  Proponowane zmiany:
• 15-letni okres przejściowy, po którym wprowadzony zostanie całkowity zakaz hodowli zwierząt futerkowych, z wyjątkiem królików.
• Zakaz budowy nowych ferm i rozbudowy istniejących.
• Obowiązywanie dotychczasowych przepisów w okresie przejściowym.

2. Argumenty za długim okresem vacatio legis

• Pozwoli hodowcom spłacić zaciągnięte zobowiązania i zaplanować przyszłe działania.
• Umożliwi przekwalifikowanie pracowników związanych z branżą.
• Zminimalizuje ryzyko destabilizacji gospodarczej i społecznej.
• Zapewni łagodniejsze przejście dla regionów silnie związanych z hodowlą zwierząt futerkowych.

2. Założenia dotyczące aktów wykonawczych
   Projekt nie wymaga wprowadzenia nowych ani modyfikacji istniejących aktów wykonawczych.
3. Konsultacje społeczne

• Projekt ustawy został przygotowany w porozumieniu z organizacjami rolniczymi i związkami zawodowymi.
• Wypracowany kompromis uwzględnia interesy rolników i społeczne oczekiwania wynikające z działań organizacji antyhodowlanych.
• Prace nad ustawą są przykładem dialogu społecznego.

Podsumowanie

Projekt ustawy zakłada stopniowe wygaszanie hodowli zwierząt futerkowych, dając branży 15 lat na adaptację. Jak argumentuje wnioskodawca, ma to na celu zrównoważenie interesów ekonomicznych rolników z oczekiwaniami społecznymi i ochroną zwierząt. Współpraca z zainteresowanymi stronami wskazuje na dążenie do wprowadzenia zmian w sposób odpowiedzialny i sprawiedliwy.

Projekt już na ponad dwa miesiące zatrzymał się na stadium skierowania do pierwszego czytania w komisjach, a powszechna opinia sugeruje małe prawdopodobieństwo, że projekt ten kiedykolwiek wejdzie w życie. 

Reklama