Przygotowanie do laktacji – unikaj stresu cieplnego!
Późna ciąża jest krytycznym momentem występowania stresu cieplnego. Krowy mogą nie mieć możliwości osiągnięcia optymalnego rozwoju wymienia, a cielęta będą ważyły mniej przy urodzeniu. Zapraszamy do artykułu dr. hab. Roberta Mikuły i Rafała Neweta o skali problemu w najnowszym wydaniu Hodowli i Chowu Bydła.
opr. Marcin Jajor
Biorąc pod uwagę wyniki Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW), wzrost średniej temperatury w Polsce w ciągu naszego stulecia charakteryzował się dodatnim trendem wynoszącym ok. 0,3º C na 10 lat. Analizując zmienność i uwzględniając optymalną temperaturę dla krów mlecznych, ryzyko ich narażenia na niekorzystne warunki termiczne może występować już nie tylko latem, ale nawet przez ok. pięć miesięcy w roku.
Aby utrzymać stabilność termiczną, ciepło wytworzone przez zwierzęta musi zostać oddane do otoczenia w procesie termoregulacji. Możliwość i tempo tej wymiany zależą od czynników środowiskowych, do których należy przede wszystkim temperatura i wilgotność miejsca utrzymywania zwierząt, a podwyższenie obu tych czynników mikroklimatu w budynku inwentarskim zaburza równowagę cieplną i utrudnia termoregulację zwierząt. Wówczas podstawowym wyzwaniem organizmu jest obniżenie temperatury ciała prowadzące do zmian fizjologicznych, których celem jest zmniejszenie produkcji mleka oraz zwiększanie oddawania ciepła do otoczenia przez krowy. Ciepło jest jednym z głównych czynników stresogennych obserwowanych w hodowli bydła mlecznego i produkcji mleka ze względu na duży wpływ na syntezę mleka, płodność i zdrowotność zwierząt w laktacji.
Negatywne warunki termiczne mają również istotny wpływ na krowy zasuszone i ich cielęta. Jak wiadomo, ostatni okres ciąży jest kluczowym momentem w cyklu produkcyjnym krów mlecznych. W czasie tym następuje zwiększony wzrost płodu (60% przyrostu masy płodu przypada na dwa ostatnie miesiące ciąży). Ponadto ten przedział czasowy pokrywa się z około ośmiotygodniowym okresem zasuszenia, który ze względu na regenerację gruczołu mlecznego jest niezbędny do maksymalizacji późniejszego wydzielania mleka. Cechami charakterystycznymi ostatnich tygodni przed wycieleniem jest również immunosupresja i negatywny bilans energii, które dodatkowo powodują pogorszenie zdrowotności i zwiększają ryzyko występowania chorób metabolicznych. Biorąc to pod uwagę w strategii zarządzania stadem, która minimalizuje skutki stresu cieplnego, obok krów w laktacji warto uwzględnić również zwierzęta przed wycieleniem. Niestety, bardzo często o tym zapominamy.
W jaki sposób stres cieplny upośledza rozwój gruczołu mlekowego. Na ile możemy się spodziewać niższej masy urodzeniowej cieląt, słabszej odporności i gorszych wyników produkcyjnych zwierząt w kolejnych pokoleniach – odpowiedź na te i inne pytania znajdziesz w lipcowym wydaniu Hodowli i Chowu Bydła. Zapraszamy do lektury!
