Zbigniew Wróblewski (Doradca żywieniowy PFHiPM): zaburzenia płodności w 90% uwarunkują czynniki środowiskowe

„Zarządzanie rozrodem i żywienie krowy cielnej” to temat internetowego seminarium zorganizowanego przez Polską Federację 20 maja br. Podczas tego wydarzenia prelegenci informowali jak uzyskać zadowalające wskaźniki rozrodu krów w stadzie wysokomlecznych krów.

Tekst i zdjęcie: Ryszard Lesiakowski

Webinarium prowadził Arkadiusz Kaźmierczak (doradca żywieniowy PFHBiPM), natomiast o roli poprawnego żywienia jałówek i krów w uzyskiwaniu zadowalających parametrów rozrodu stada informował Zbigniew Wróblewski (doradca żywieniowy PFHiPM). Z kolei Danuta Radzio (konsultant regionalny w firmie Idexx Laboratories) wskazała na korzyści wynikające ze stosowania testów cielności PAG wykonywanych na próbkach mleka.

Na co dzień współpracujemy z gospodarstwami utrzymującymi wysokomleczne krowy, średnioroczna wydajność mleczna krów objętych oceną użytkowości mlecznej sięga prawie 9 tys. kg mleka. W takich stadach jakość żywienia musi zapewnić nie tylko wysoką mleczność, ale także dobry ogólny stan zdrowia i prawidłowe zdolności rozrodcze. To są trzy duże obszary zależności żywieniowej nie wyodrębnione tak wyraźnie u innego gatunku – referował Zbigniew Wróblewski.  W tym kontekście nasuwa się pytanie: jak kontrolować płodność krów i wydajność w stadzie, a tym samym i poprawność żywienia. Prelegent wymienił następujące parametry rozrodu krów wraz z optymalnymi wartościami (i negatywnymi w nawiasach):

* długość okresów międzywycieniowych: 375–380 dni, (pow. 420);

* dni do pierwszej rui po wycieleniu: do 40, (pow. 60);

* odsetek krów, u których ruja wystąpiła w ciągu pierwszych 60 dni po wycieleniu: pow. 90%, (do 90%);

* liczba porcji nasienia na skuteczne pokrycie: mniej niż 1,7, (pow. 2,5–2,8);

* skuteczność pierwszej inseminacji pierwiastek: 65–70%, (mniej niż 60%);

* skuteczność pierwszej inseminacji krów: 50–60%, (mniej niż 40%);

* odsetek krów pokrytych w wyniku mniej niż trzech zabiegów inseminacyjnych: pow. 90%, (do 90%),

* dni od wycielenia do skutecznego pokrycia (tzw. dni obsługi): 85–110, (pow. 140),

* dni okresu zasuszenia: 50–60, (do 45 lub pow. 75);

* odsetek brakowania krów z powodu zaburzeń w rozrodzie: do 10%, (pow. 10%).

Uzyskiwany w stadzie poziom wydajności mlecznej jest pochodną stosowanego systemu żywienia. W opinii doradcy, średnie roczne wydajności rzędu 8 tys. kg mleka i więcej wymagają bilansowania dziennych dawek pokarmowych według nowoczesnych systemów wartościowania pasz i norm żywienia przeżuwaczy oraz sporządzania mieszanin TMR lub PMR. Dodatkowo w stadach o średniorocznej wydajności mlecznej pow. 10 tys. kg konieczne może okazać się stosowanie specjalistycznych dodatków paszowych (bufory, niacyna, glikol, sole anionowe, aminokwasy chronione, tłuszcze chronione). Wiarygodnym sposobem kontroli mleczności krów i całego stada jest prowadzenie oceny użytkowości mlecznej. Wyniki próbnych udojów umożliwiają monitorowanie nie tylko produkcyjność krów, ale także składu mleka, zdrowotności wymion, rozrodu, poprawności żywienia.

Nie tylko żywienie jest ważne

– Kształtowanie środowiska zewnętrznego, którym bytują krowy  obejmuje nie tyko żywienie, ale także pielęgnację zwierząt oraz  funkcjonalność i higienę pomieszczeń. W tym zakresie pomocni są doradcy ogólni z Polskiej Federacji, którzy mają praktyczne doświadczenie w rozwiazywaniu takich problemów. Nasi doradcy zostali wyposażeni m.in. w przyrządy do pomiaru temperatury i ruchu powietrza w pomieszczeniu oraz wilgotności i punktu rosy – informował Zbigniew Wróblewski. Jego zadaniem w przypadku problemów z rozrodem krów, najpierw należy rozwiązać podstawowe problemy dobrostanu, a w następnej kolejności można sięgać po rozwiązania z dziedziny biotechnologii, np. preparaty hormonalne.

Federacyjny doradca przestrzega przed jednostronną  selekcją krów na wzrost wydajności mlecznej, ponieważ może to skutkować obniżeniem zdolności rozrodczych samic. Obecnie dąży się do optymalizowania dochodów z produkcji mleka. – Zdrowe i mocne nogi oraz poprawne wymiona są przesłankami dobrego zdrowia. Wysokomleczne i długowieczne krowy są efektem umiejętnego doboru par rodzicielskich i pracy hodowlanej. Wydajność życiowa krów jest często warunkowana problemami w rozrodzie – powiedział doradca. Jak informuje, jest wiele przykładów gospodarstw, w których krowy są użytkowane 4–5 laktacji przy średniej rocznej wydajności rzędu 11 tys. kg i bardzo dobrych parametrach rozrodu stada. Zatem możliwe jest spełnienie wymagań krów o wysokim potencjale do produkcji mleka.