Co w prawie piszczy – 11/2023

Wybory parlamentarne w naszym kraju nadchodzą wielkimi krokami. Z tego powodu ministerstwa skupiają się głównie na porządkowaniu i finalizowaniu dotychczas podjętych projektów legislacyjnych, przechodzimy zatem w tej kwestii swoisty zastój. Dlatego lektura tej części opracowania „Co w prawie piszczy” będzie dość skąpa.

tekst: Michał Korytko

Bez względu na to, gdzie leżą nasze upodobania polityczne, liczymy na stałą przychylność władzy centralnej i działania w interesie hodowców bydła mlecznego w procesie legislacyjnym.

Poniżej – jak to zwykle przedstawiam Państwu – wybrane projekty rozporządzeń.

1. Zmiana definicji przedsiębiorcy oraz wydłużenie terminów naborów

Zmiany objęte projektem dotyczą:

• wprowadzenia nowego rozporządzenia Komisji UE 2022/2472 z dnia 14 grudnia 2022 roku definiującego mikro-, makro- i średnie przedsiębiorstwa;
• wydłużenia do dnia 6 października 2023 roku terminu naboru wniosków o pomoc dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie skupu zbóż lub obrotu zbożami – dotyczy to podmiotów, które od 15 września 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku nabyły od producenta rolnego mokrą kukurydzę;
• wprowadzenia przepisów, zgodnie z którymi do wniosku o pomoc w związku z wystąpieniem niekorzystnych zjawisk atmosferycznych producent rolny będzie zobowiązany dołączyć protokół oszacowania szkód zawierający adnotację sporządzoną przez wojewodę potwierdzającą wystąpienie szkód;
• wydłużenia do dnia 6 października 2023 roku terminu naboru wniosków o pomoc dla producentów rolnych, którzy w 2022 lub w 2023 roku co najmniej raz nie otrzymali zapłaty za sprzedaną kukurydzę;
• udzielenia pomocy producentom rolnym, którym zagraża utrata płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy i którzy nie otrzymali pomocy na podstawie przepisów rozporządzenia dot. pomocy dla sektorów zbóż i nasion oleistych. Wysokość pomocy pozostaje taka sama jak w § 6 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2023 roku w sprawie realizacji przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zadań związanych z ustanowieniem środka wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych dla sektorów zbóż i nasion oleistych.

2. Ustalenie stawki procentowej rekompensaty 2023

Projekt rozporządzenia proponuje w 2023 roku procentową stawkę stosowaną do ustalenia w danym roku wysokości rekompensaty na poziomie 100%.

Uwzględnia się przy tym sumę kwot wierzytelności wynikających ze złożonych wniosków o przyznanie tej rekompensaty za poprzedni rok oraz wysokość środków finansowych zgromadzonych w Funduszu Ochrony Rolnictwa.

W 2023 roku producenci rolni, którzy nie dostali zapłaty za swoje produkty rolne od firm zajmujących się skupem, przechowywaniem, obróbką lub przetwarzaniem tych produktów i które stały się niewypłacalne w 2022 roku, będą otrzymywać rekompensaty. Wysokość tych rekompensat zostanie określona jako iloczyn procentowej stawki ustalonej w planowanym rozporządzeniu i kwoty, jaką producenci rolni nie otrzymali za sprzedane produkty rolne.

W 2023 roku wypłata tych rekompensat będzie realizowana przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) przy użyciu środków celowych dotacji, które zostały przekazane na ten cel przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kwocie 25 mln zł. Ministerstwo zakłada, że ta kwota w pełni pokryje rekompensaty, o które ubiegali się producenci rolni w 2023 roku.

Zgodnie z upoważnieniem ustawowym rozporządzenie wchodzi w życie 15 września 2023 roku.

3. Podsumowanie PROW 2014–2020

Nowy Plan Strategiczny (na lata 2023–2027) już w pełni rozwinął skrzydła, także przyszedł czas na podsumowanie poprzedniej edycji Unijnego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Projektowane rozporządzenie ma na celu przedłużenie okresu przekazywania istotnych danych potrzebnych do monitorowania i oceny postępu w realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (PROW 2014–2020) o dodatkowe 2 lata. Ta zmiana ma na celu dostosowanie przepisów do aktualnych wymogów innych aktów prawnych.

Głównym celem tego rozporządzenia jest zapewnienie dostarczenia niezbędnych informacji do monitorowania i oceny PROW 2014–2020 aż do zakończenia procesu jego wdrażania. Jednocześnie ma to zapewnić spójność z innymi przepisami prawnymi.

W praktyce oznacza to, że termin składania raportów z postępu w realizacji programu zostaje przesunięty do końca 2025 roku, a także przepisy zostają dostosowane do obecnie obowiązujących przepisów innych aktów prawnych.

Zasłyszane w ministerstwie

tekst: A. Antczak i M. Korytko

Uczestniczyliśmy w konferencji naukowej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi poświęconej tematom przeciwdziałania marnowaniu żywności. Konferencję otworzył szef resortu rolnictwa Robert Telus.

Pan minister w swojej wypowiedzi nawiązał do czasów, gdy pełnił funkcję prezesa spółki komunalnej, gdzie zrozumiał, że dopóki nie zmieni się mentalność konsumentów, nie będziemy w stanie osiągnąć realnej poprawy w kwestii racjonalnego dysponowania żywnością. Zdaniem ministra Telusa podstawą zmiany zachowań przeciętnej osoby w tych właśnie kwestiach jest zaangażowanie najmłodszych, to właśnie dzieci zwracają nam uwagę na to, jak istotne jest podejście „zero waste”. Dlatego też edukacja ekologiczna w szkołach prowadzi do najbardziej wymiernych efektów, i na tym powinniśmy się skupiać. Trudno się z tym nie zgodzić.

Konferencja została przygotowana bardzo rzetelnie, miło było widzieć zaangażowanie ze strony organów publicznych w tak szlachetne działania i poruszanie jednego z najważniejszych tematów dzisiejszej ekologii. Główną częścią konferencji były trzy panele dyskusyjne, w których brali udział m.in.: przedstawiciele stowarzyszenia „Food Sharing” w Warszawie, przedstawiciele Polskiego Banku Żywności na czele z prezesem, przedstawicielka instytucji charytatywnej – Caritas, przedstawicielstwo Jeronimo Martins Polska (sieć sklepów Biedronka), prowadzący programu „Top Chef” Grzegorz Łapanowski oraz wielu innych panelistów związanych z działaniem na rzecz niemarnowaniu żywności.

Marnotrawstwo żywności stanowi kompleksowy problem, który ma wymiary ekonomiczne, ekologiczne oraz etyczne. Naszym priorytetem powinno być zapobieganie marnowaniu żywności i redystrybucja nadmiarowych, nadal bezpiecznych produktów do celów społecznych. Według badań i analiz w naszym kraju rocznie marnuje się ok. 5 mln ton żywności. Odpowiedzialność za to zjawisko spoczywa na wszystkich uczestnikach łańcucha żywnościowego, ale nie wszyscy ponoszą równą odpowiedzialność.

Największy odsetek (aż 60%) marnowanej żywności pochodzi z gospodarstw domowych. Dzięki implementacji omawianych na konferencji działań informacyjno-edukacyjnych na temat niemarnowania żywności będziemy mogli skutecznie przeciwdziałać temu zjawisku w Polsce.

Przedstawiciele ministerstwa na zakończenie konferencji obiecali rozważyć propozycje, które padły w dyskusji, między innymi zgłoszoną przez nas potrzebę dofinansowywania kampanii na rzecz szanowania żywności. 