Exellent wśród polskich czerwonych
Rejon podgórski jest odmienny od reszty Polski pod względem metod chowu i utrzymania bydła. Znany jest również z wysokiej jakości biologicznej mleka. Rozległy obszar u podnóża Tatr – Orawa, Podhale i Spisz – trzy odrębne krainy, które dla „cepra” z północy Polski stanowią jeden region podgórski.
Na granicy Orawy i Podhala leży wieś Podsarnie. Gospodarzy tutaj, prowadzący wraz z synem gospodarstwo rodzinne, pan Marian Kraus. Stado państwa Krausów jest typowe pod względem wielkości dla tego rejonu. Wyróżnia go za to produkcyjność. W 2017 roku gospodarze utrzymywali 25 krów. Uzyskali przeciętnie od jednej sztuki 7168 kg mleka, w tym 519 kg tłuszczu i białka. Pan Marian Kraus ulokował trzy swoje krowy w pierwszej dziesiątce pod względem wydajności wśród krów rasy polskiej czerwonej objętych oceną użytkowości w 2017 roku. Nie są to szokująco wysokie wydajności dla obserwatorów rynku mlecznego w naszym kraju. Należy jednak nadmienić, że Podsarnie leży na wysokości 760 m n.p.m. i z oczywistych względów nie można tu uprawiać kukurydzy ani prowadzić innych intensywnych upraw roślin paszowych. Żywienie oparte jest prawie wyłącznie na pastwisku oraz sianie i sianokiszonkach. Warunki klimatyczne również znacząco różnią się od tych na nizinach.
Obecnie w naszym kraju prowadzone są dwa programy hodowlane dla rasy polskiej czerwonej: program ochrony zasobów genetycznych rasy oraz doskonalenia. Stado pana Mariana Krausa prowadzone jest w programie doskonalenia, który dla istnienia rasy w rejonach podgórskich zdaje się być ważniejszy. W programie tym dopuszcza się użycie genetyki z organizacji hodowlanych zrzeszonych w Europejskim Związku Hodowców Bydła Ras Czerwonych, do którego należą również nasi hodowcy.
Przedstawiam Państwu wybitną przedstawicielkę rasy polskiej czerwonej. W historii tej odmiany to druga krowa, a obecnie jedyna żyjąca – Bystra (PL005300876348) z hodowli pana Mariana Krausa, która została wyceniona na 91 punktów w swojej 3. laktacji. Bystra jest córką anglerskiego buhaja Eukal, ojciec matki to Valedo, również angler. Pochodzi z linii krów, które uzyskiwały wysokie oceny za typ i budowę.
Jej szczegółowa punktacja to: 94 pkt za kaliber, 93 pkt za typ i budowę, po 90 pkt otrzymała za nogi i racice oraz wymię. Bystra jest przykładem, że za doskonałą budową może iść także doskonała wydajność. To rekordzistka rasy za 2017 rok pod względem wydajności tłuszczu i białka – 677 kg łącznie, przy wydajności 9086 kg mleka w 305-dniowej laktacji.
Bystra jest matką buhajów w swojej rasie. Uderza jej modelowy wręcz charakter mleczny, co wraz z bardzo dobrą pojemnością oraz szerokim przodem gwarantuje wysoką produkcyjność. Na uwagę zasługuje również doskonała jakość funkcjonalna nóg. W systemie produkcji rejonów górskich i trudnym środowisku to warunek sine qua non nie tylko produkcyjności, ale wręcz przetrwania krowy w stadzie. Doskonałe, bardzo pojemne wymię, z mocnym zawieszeniem przednim, wysokim i szerokim tylnym wymieniem, o odpowiedniej głębokości, z centralnie na ćwiartkach umieszczonymi strzykami. To typ wymienia pożądany w każdej rasie mlecznej użytkowanej w naszych czasach.
Ekonomia gospodarowania, wspólna dla wszystkich, determinuje typ bydła, który jest najbardziej pożądany, bo gwarantuje sukces finansowy. Osiągnięcia hodowlane państwa Krausów są dowodem, że w każdych warunkach można osiągać wybitny poziom hodowli.
