Jednostopniowa ocena wartości hodowlanej jest już coraz bliżej
Kolejnym etapem przygotowań do wdrożenia jednostopniowej oceny wartości hodowlanej dla polskiej populacji bydła rasy holsztyńsko-fryzyjskiej jest przeprowadzenie tzw. przebiegów testowych. Polega to na oszacowaniu wartości hodowlanej buhajów i samic na podstawie takich samych danych (fenotypy, rodowody oraz genotypy) jak te wykorzystane w oficjalnej ocenie wartości hodowlanej.
tekst: dr hab. Sebastian Mucha
Na potrzeby wewnętrznych analiz pierwszy taki przebieg przeprowadzono w sierpniu 2024 roku. Pozwoliło to na wskazanie różnic pomiędzy obecną oraz nową oceną. Przeprowadzono analizę korelacji pomiędzy obiema systemami oceny. W zależności od grupy cech kształtowały się one od wysokiego poziomu nawet przekraczającego 0,90 (cechy produkcyjne, LKS, pokrój) przez 0,80 (długowieczność) po niższe wartości rzędu 0,50 (cechy płodności). Niższe korelacje dla długowieczności i płodności wynikają głównie ze zmiany definicji cech oraz z zastosowania zmian w modelach wynikających z zaleceń tzw. złotego standardu Spółdzielni EuroGenomics. W przypadku porównania indeksu PF obliczonego na bazie obecnej i nowej oceny korelacja była na poziomie 0,83 do 0,96 w zależności od analizowanej grupy buhajów. Wysokie korelacje wskazują na sporą zbieżność obu systemów, jednakże nawet przy tak wysokich korelacjach należy oczekiwać zmian w rankingach buhajów i samic.
Wyniki pierwszego sierpniowego przebiegu testowego zostały również wykorzystane do przeprowadzenia testu opracowanych modeli przy pomocy metodyki wymaganej przez międzynarodowy ośrodek obliczeniowy Interbull. Wszystkie opracowane modele przeszły pozytywnie walidację, co stanowiło znaczący sukces na drodze do wdrożenia oceny jednostopniowej w Polsce. Warto w tym miejscu podkreślić, iż jednym z najciekawszych wyników, jakie otrzymaliśmy w rezultacie przeprowadzonego testu, były korelacje pomiędzy wartościami hodowlanymi buhajów z nowego systemu oceny jednostopniowej a oceną w innych krajach uczestniczących w ocenie międzynarodowej prowadzonej przez Interbull. Korelacje oszacowane przez Interbull w ramach testu wykazały, że nowy system oceny znacznie lepiej koreluje z oceną w innych krajach europejskich oraz z USA i Kanadą. Jest to bardzo ważne, gdyż wskazuje jednoznacznie, że ocena genetyczna buhajów na podstawie nowej krajowej oceny (ocena jednostopniowa) jest bardziej zbieżna z oceną tych samych buhajów pochodzącą z systemów w krajach takich jak Niemcy, Francja, Holandia czy USA. Najbardziej spektakularną poprawę korelacji z większością krajów zaobserwowano w przypadku długowieczności, gdzie wzrosła ona z około 0,50 (obecny system oceny) do 0,90 (ocena jednostopniowa).
Obecnie jesteśmy w trakcie tzw. przebiegu równoległego, na bazie sezonu grudniowego. Oznacza to, iż równolegle do oficjalnej oceny szacowana jest ocena na bazie systemu jednostopniowego przy wykorzystaniu tych samych danych, które są jednakże przetwarzane przez nowy system obliczeniowy. Tym razem, oprócz szeroko zakrojonych analiz wewnętrznych weryfikujących pracę nowego systemu, zamierzamy również udostępnić wyniki oceny genetycznej buhajów krajowym spółkom inseminacyjnym. Hodowcy natomiast będą mogli po raz pierwszy zapoznać się z wartością hodowlaną oszacowaną na podstawie metodyki jednostopniowej.
Centrum Genetyczne udostępni wyniki wszystkich sztuk (zarówno zgenotypowanych, jak i niezgenotypowanych) przy pomocy tzw. podsumowania genotypowania dostępnego na stronie www.cgen.pl/indeksy. Po wejściu na wspomnianą stronę należy się zalogować, aby otrzymać dostęp do wyników z własnego stada. Następnie trzeba przejść do zakładki „Samice” i wybrać zakładkę „Ocena jednostopniowa”. Znajdą się tam wartości głównych indeksów selekcyjnych (PF oraz IE) wraz z najważniejszymi podindeksami wszystkich żyjących samic z wybranego stada.
Wyniki oceny jednostopniowej są udostępniane po zakończeniu oficjalnej publikacji wyników oceny wartości hodowlanej. Dzięki temu możliwe będzie łatwe porównanie wyników obecnego i nowego systemu oceny. Wyniki samic pochodzące z obecnego systemu oceny znajdą się jak zwykle w zakładce „Podsumowanie genotypowania”, natomiast w sąsiedniej zakładce „Ocena jednostopniowa” opublikujemy wyniki nowej oceny jednostopniowej.
Zachęcamy do zapoznania się z wynikami z nowego systemu. Hodowców, którzy nie posiadają jeszcze konta na stronie CGen, prosimy o kontakt pod adresem mailowym info@cgen.pl.
