LXXXVIII Zjazd PTZ w Siedlcach, wrzesień 2024
Jak co roku Polskie Towarzystwo Zootechniczne zorganizowało kolejny, 88. już Zjazd Naukowy, tym razem w gościnnych murach Wydziału Humanistycznego i Wydziału Nauk Społecznych UPH w Siedlcach. Tematem konferencji była „Hodowla zwierząt perspektywą rozwoju Polski”.
tekst: Agnieszka Antczak
PFHBiPM była jednym ze sponsorów tego spotkania i trzeba przyznać, że warto było. Tradycyjnie oficjalne uroczystości rozpoczęły się wręczeniem odznaczeń, nagród i wyróżnień dla laureatów konkursu na najlepszą pracę doktorską i magisterską z zakresu zootechniki i rybactwa.
W dwóch inauguracyjnych wykładach przewijały się, zgodnie z tematem konferencji, wątki dotyczące wyzwań, przed którymi stoi rolnictwo, a zwłaszcza produkcja zwierzęca XXI wieku. Prof. dr hab. inż. Jarosław Horbańczuk wymienił konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego na świecie jako podstawowy powód wprowadzania coraz bardziej efektywnego gospodarowania technologiami i zasobami. Przewiduje się bowiem, że do 2050 roku wzrost zapotrzebowania na mięso i mleko wzrośnie o 50–60%, przy stale zmniejszających się zasobach naturalnych oraz postępujących zmianach klimatycznych. Autor wystąpienia podkreślał konieczność transferu wiedzy i środków między ośrodkami naukowymi, przemysłem i rolnictwem. Konieczna jest też ścisła współpraca i harmonizacja działań mających na celu prawidłowe wykorzystywanie – i oszczędzanie – zasobów. W tę narrację doskonale wpisała się prezentacja prof. Marcina Gołębiewskiego, który – jak zwykle brawurowo, interesująco i kompetentnie – przedstawił aspekty smart farmingu (narzędzi precyzyjnej produkcji zwierzęcej), z uwzględnieniem wykorzystania sztucznej inteligencji w chowie i hodowli bydła. Kończący tę sesję prof. dr hab. inż. Stanisław Kondracki podzielił się z kolei refleksjami na temat wielosetletniej relacji ludzi i zwierząt.
Bardzo ciekawe okazały się również prezentacje przygotowane przez głównych sponsorów. Na przestrzeni lat widać wyraźne zmiany w rozłożeniu akcentów wystąpień. Kiedyś koncentrowano się bardziej na zachwalaniu własnych produktów, obecnie przedstawiany jest szeroki kontekst, który uzasadnia sięganie po nowe narzędzia czy metody.
Niezwykle cennym elementem konferencji organizowanych przez PTZ są Sesje Młodych Naukowców. Sesja odbyła się następnego dnia i miała postać 10-minutowych wystąpień, w których zaprezentowało się 16 młodych naukowców. Hodowli bydła mlecznego poświęcone zostały 4 wykłady.
Pani Julia Kaczmarczyk przedstawiła wyniki zespołowej pracy dotyczącej „Prewalencji paratuberkulozy w stadach bydła w Polsce w latach 2010–2020” i trzeba przyznać, że ze zwykłej z pozoru pracy przeglądowej uczyniła bardzo interesujące wystąpienie. Drugim wystąpieniem dotyczącym bydła była relacja pani Adrianny Szpryncy odnosząca się do pracy zbiorowej „Ekspresja genów białek ostrej fazy w zdrowych ćwiartkach wymienia krów mlecznych, sąsiadujących z ćwiartkami zakażonymi gronkowcami koagulozo-dodatnimi lub ujemnymi”. Prelegentka bardzo dobrze poradziła sobie z trudnym, specjalistycznym tematem.
W moim subiektywnym rankingu naukowych osobowości zaznaczyła się wyraźnie pani Weronika Klecel, relacjonująca osiągnięcia zespołu w zakresie „Systemu precyzyjnego fenotypowania pokroju i ruchu u różnych gatunków zwierząt gospodarskich”, oraz pani Alicja Łatas, która z pasją i zaangażowaniem zrelacjonowała pracę zespołu dotyczącą aspektu interesującego dla każdego użytkownika koni, a mianowicie „Wpływ doboru siodła na biomechanikę ruchu konia”.
Wszyscy prelegenci biorący udział w sesji młodych naukowców oraz ich promotorzy zasługują na wielkie uznanie. To przecież przyszłość naszej nauki.
Sesję Sekcji Chowu i Hodowli Bydła otworzyła prezentacja Krzysztofa Słoniewskiego. W wykładzie „Tempo zacielania jako miara efektywności rozrodu w stadzie krów mlecznych” zaznajomił obecnych z nową funkcjonalnością oferowaną przez PFHBiPM. Prezentacja spotkała się z dużym uznaniem i opinią, że dzięki Federacji pojawiła się długo oczekiwana analiza, która ma przecież dość długą historię w innych krajach.
Z zainteresowaniem przyjęto także wystąpienia Rafała Morawskiego, który ze swadą opowiedział o „Bezinwazyjnej metodzie badań cielności u krów – PAG”.
Ponadto przedstawione zostały prace dotyczące „Wykorzystania pomiarów temperatury ciała zwierząt w monitoringu stresu termicznego”, „Wpływu wieku na występowanie ciąż bliźniaczych u bydła rasy HF”, „Oceny zależności między 100-dniową laktacją pierwiastek a ich wydajnością w pierwszej laktacji standardowej”, „Behawioru krów a terminem ich wycielenia” oraz „Dystrybucji akwaporyn w układzie rozrodczym samców bydła: od cielęcia do buhaja rozpłodowego”.
Tematy przewijające się w wystąpieniach były przedmiotem ożywionych dyskusji w kuluarach. Dyskutowano zarówno o możliwościach wykorzystania doświadczeń naukowców w praktyce, o potrzebach hodowców, jak i o udoskonalaniu modeli służących do prowadzenia przydatnych badań. Trudno uniknąć refleksji, że wciąż za mało jest współpracy między światem praktyki i światem nauki. Potrzeby hodowców w związku ze zmianami technologii i warunków produkcji stają się coraz większe i coraz bardziej odczuwalny jest brak wsparcia naukowego.
W imieniu Federacji prezydent Leszek Hądzlik wręczył nagrody laureatom konkursu, których prace dotyczyły bydła mlecznego.
Nagrodzone i wyróżnione prace doktorskie dotyczące bydła mlecznego
I nagroda – dr inż. Magdalena Starosta za pracę „Rola biologicznie aktywnych substancji nasion owoców jagodowych lub łubinu wąskolistnego w regulacji procesów metanogenezy i biouwodorowania w żwaczu krów mlecznych” (promotor: prof. dr hab. Adam Cieślak).
Wyróżnienie – dr Min Gao za pracę „Fermentowany makuch rzepakowy ogranicza produkcję gazów cieplarnianych w przewodzie pokarmowym kurcząt rzeźnych i krów mlecznych” (promotor: prof. dr hab. Małgorzata Szumacher, promotor pomocniczy: dr hab. Bartosz Kierończyk).
Nagrodzone prace magisterskie dotyczące bydła mlecznego
I nagroda – mgr inż. Wiktoria Ruskowiak za pracę pt. „Analiza skuteczności przenośnego aparatu NIRS w ocenie struktury fizycznej dawki kompletnej (TMR)”. Praca wykonana pod kierunkiem prof. dr. hab. Adama Cieślaka w Katedrze Żywienia Zwierząt, Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
III nagroda – mgr inż. Marta Oczkowska za pracę pt. „Ocena wykorzystania inaktywowanych drożdży browarnianych w profilaktyce oraz poprawie wyników odchowu cieląt”. Praca wykonana pod kierunkiem prof. dr. hab. Adama Cieślaka w Katedrze Żywienia Zwierząt, Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
III nagroda – mgr inż. Emilia Teresa Kruk za pracę pt. „Analiza czynników wpływających na parametry jakościowe i ilościowe mleka w zależności od systemu utrzymania krów w wybranych gospodarstwach”. Praca wykonana pod kierunkiem prof. dr. hab. Stanisława Sochy w Instytucie Zootechniki i Rybactwa, Wydział Agrobioinżynierii i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.
