O cyfrowym rolnictwie w Kamieniu Śląskim
W sanktuarium świętego Jacka w Kamieniu Śląskim na Opolszczyźnie raz do roku odbywa się bardzo ważna konferencja dotycząca nowoczesnego rolnictwa. Wydarzenie to jest kopalnią wiedzy o technologiach, praktykach i koncepcji Rolnictwa 4.0, z której korzystają rolnicy, dziennikarze prasy branżowej oraz uczniowie szkół średnich. Swoją wiedzą dzielą się pracownicy firm oferujących cyfrowe rozwiązania dla rolnictwa oraz naukowcy z Polski i zagranicy. W tym roku po raz pierwszy poruszono tematy dotyczące cyfryzacji w produkcji zwierzęcej.
tekst i zdjęcia: dr inż. Jacek Skudlarski, Szkoła Główna
Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Wdrażanie praktyk i technologii rolnictwa precyzyjnego, jak i rolnictwa cyfrowego wymaga wiedzy, która niestety jest bardzo rozproszona, co utrudnia rolnikom jej pozyskanie. Stąd też z inicjatywy Jerzego Koronczoka – założyciela firmy Agrocom Polska – w 2003 r. odbyła się pierwsza konferencja dotycząca rolnictwa precyzyjnego, w której partnerem była firma Claas. Od tego czasu konferencje odbywają się corocznie w drugiej połowie stycznia lub na początku lutego. Stałym miejscem konferencji jest sanktuarium świętego Jacka w Kamieniu Śląskim. Gdyby nie przerwa spowodowana pandemią, w tym roku miałaby miejsce 22. edycja. W tym roku wypadł więc 20. jubileusz wspomnianej konferencji, która ze względu na postęp technologiczny w rolnictwie dotyczy nie tylko rolnictwa precyzyjnego, ale również rolnictwa cyfrowego (Rolnictwa 4.0). Tegoroczna edycja Międzynarodowej Konferencji Rolnictwa cyfrowego odbyła się w dniach 14–16 stycznia 2025 r.
Ogólna koncepcja konferencji od lat nie ulega zmianie. Mianowicie organizatorzy planują dwa dni obrad, a przed wieczorem w dzień poprzedzający konferencję zapraszają na nieoficjalne spotkanie – dyskusje robocze połączone z poczęstunkiem i zwiedzaniem sanktuarium.
W program konferencji wpisane są prelekcje, których z roku na rok przybywa. Podczas niektórych edycji odbywały się także pokazy ciągników z systemami GPS i dronów. W tym roku wszakże ich nie było, ale tradycyjnie przed budynkiem sanktuarium stał ciągnik wyposażony w cyfrowe systemy, z którymi można było się zapoznać.
Jeden z pierwszych referatów dotyczył autonomicznych rozwiązań firmy Claas. Wygłaszający go Krzysztof Gomolla, specjalista ds. rolnictwa precyzyjnego i ciężkich ciągników w CLAAS Polska Sp. z o.o, pokreślił znaczenie autonomicznych pojazdów jako przyszłościowego sprzętu rolniczego również w polskim sektorze rolnym. Firma Claas od lat prowadzi prace nad autonomicznym pojazdami rolniczymi, czego efektem jest zaprezentowany system do jazdy autonomicznej zamontowany na flagowym ciągniku niemieckiego producenta.
Niemiecki producent nawiązał współpracę z holenderską firmą AgXeed, która skonstruowała dwa autonomiczne pojazdy (na podwoziu gąsienicowym i kołowym) będące alternatywą dla ciągników rolniczych. Wsparcie ze strony firmy Claas dla tychże pojazdów polega na opracowaniu inteligentnych systemów wizyjnych i czujnikowych, dzięki którym autonomiczny pojazd będzie mógł samodzielnie podejmować decyzje w przypadku uszkodzenia elementów roboczych agregatu lub jego zapchania.
„Rolnictwo precyzyjne: korzyści i wyzwania dla współczesnych gospodarstw rolnych” to referat, który wygłosił z kolei dr hab. inż. Grzegorz Kulczycki, prof. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Podkreślił on, że rolnictwo precyzyjne jest inną koncepcją niż rolnictwo tradycyjne i wymaga innych narzędzi do pozyskiwania informacji. Dzięki tym narzędziom możliwy jest zmienny wysiew nawozów i nasion, bardzo zaawansowane dawkowanie środków ochrony roślin, odchwaszczanie mechaniczne czy też precyzyjne nawadnianie.
Jak podkreślił prelegent, cyfrowe rolnictwo oferuje wyższą efektywność, lepsze i wyższe plony oraz większą konkurencyjność na rynku. Kluczowe będzie również wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych dotyczących zarządzania danymi oraz szeroka edukacja rolników w zakresie nowych technologii.
Wystąpieniem wprowadzającym do tematyki cyfryzacji w produkcji zwierzęcej był referat dr. Skudlarskiego z warszawskiej SGGW pt. „Livestock 4.0. Idea czy konieczność?”, w którym nawiązał on do zastosowania w rolnictwie cyfrowych technologii nie tylko w aspekcie ekonomicznym i środowiskowym, ale także bezpieczeństwa żywnościowego. Cyfrowe technologie w produkcji zwierzęcej pozwalają monitorować stan zdrowotny zwierząt, dzięki czemu można zapobiegać chorobom, a tym samym potencjalnemu skażeniu żywności.
Podczas konferencji była mowa o sztucznej inteligencji w sektorze produkcji zwierzęcej. O bardzo ciekawym systemie wykorzystującym sztuczną inteligencję w monitorowaniu zachowania krów mlecznych opowiedziała pani Sylwia Maćkowiak, doświadczona hodowczyni bydła z ponad 30-letnim stażem. System ten o nazwie Zeta opracowała firma Lely. Napisaliśmy o nim w oddzielnej publikacji.
Natomiast o sztucznej inteligencji w żywieniu zwierząt opowiedział Jacek Vogel z firmy DAV z Opola. Firma Faresin wprowadziła nowoczesny system Farm Manager Web, który umożliwia automatyzację zarządzania danymi w hodowli. Jedna z funkcji tego systemu integruje dane z różnych źródeł, koreluje je i przedstawia w przejrzysty sposób. Rolnicy otrzymują kluczowe wskaźniki efektywności, które pomagają w podejmowaniu decyzji dotyczących karmienia zwierząt. Kolejną funkcją jest system AI Feeding, który analizuje dane dotyczące zachowania zwierząt, wyciąga wnioski oraz uczy się standardów i dostarcza informacji związanych z żywieniem.
Sztuczna inteligencja to również koszty eksploatacji systemów ekspertowych, o czym opowiedział dr hab. Adam Ekielski, prof. SGGW Warszawa. Profesor podkreślił, że wzrost mocy obliczeniowej sztucznej inteligencji pociąga za sobą wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, jak również wiąże się z opłatami za transfer i analizę danych.
Podczas konferencji mówiono ponadto o platformie Claas Connect 3.0, która jest kompleksowym cyfrowym narzędziem dla rolnika. Claas Connect 3.0 bazuje na chmurze obliczeniowej, co pozwala na kompleksową łączność we wszystkich obszarach cyfrowego zarządzania maszynami – począwszy od procesu przedstawiania oferty i zakupu, poprzez zarządzanie danymi maszyn, aż po planowanie prac serwisowych, poradnik doboru środków smarnych i zamawianie części zamiennych, a także inne przydatne funkcje, takie jak cyfrowe instrukcje obsługi.
