Zdrów jak byk, czyli kilka słów o module „Zdrowie” w programie SOL
Nowa usługa SelekcjaPlus zagościła już na dobre w ofercie Federacji. Jednym z benefitów korzystania z tejże usługi jest bezpłatny dostęp do modułu „Zdrowie” w SOL-u w zamian za aktywne jego użytkowanie. Jako że z usługi SelekcjaPlus korzysta już niemała liczba hodowców, to warto byłoby przypomnieć, na czym polega praca w module „Zdrowie” oraz jak tę pracę można zoptymalizować.
tekst: Izabela Jannasz
Moduł Zdrowie
Jest to zdecydowanie najbardziej rozbudowany moduł programu. I chociaż na pierwszy rzut oka wygląda dość skomplikowanie, to jest zbudowany logicznie i pozwala na szczegółową rejestrację zdarzeń weterynaryjnych w gospodarstwie.
Aby z niego korzystać, warto do tego odpowiednio się przygotować. Co to znaczy? Zdrowie w SOL-u opiera się na schematach, które użytkownik programu może stworzyć samodzielnie i dopasować do własnych potrzeb (czytaj: do własnych, albo raczej krowich, problemów zdrowotnych występujących w danym stadzie). Utworzenie tychże schematów ułatwia potem rejestrację chorób (diagnoz), dolegliwości (objawów), wykonanych zabiegów oraz zastosowanego leczenia (terapii).
Konstrukcja zdrowia
Po rozwinięciu w menu zakładki „Zdrowie” w pierwszej kolejności ukazują nam się rejestracje: objawów, diagnoz, zabiegów, terapii i badań. Każda z nich ma ten sam układ – najpierw wybieramy zwierzę lub zwierzęta, a następnie odnotowujemy zdarzenie w programie.
Pierwsze trzy można zapisać w programie „bez przygotowania”, czyli wybieramy jedną z opcji rejestracji, następnie zwierzę, któremu chcemy to przypisać, i wypełniamy formatkę zgodnie z jej zawartością.
Natomiast w przypadku terapii i badania niezbędne jest przygotowanie w postaci schematów. Terapia składa się z cyklu zabiegów (wcześniej utworzonych przez użytkownika), wykonywanych w założonych odstępach czasu. Badanie jest zdecydowanie najbardziej skomplikowaną funkcjonalnością modułu, pozwalającą na bieżąco rejestrować przebieg wizyty lekarza weterynarii w stadzie. Badanie pozwala łatwo i szybko rejestrować to, co lekarz stwierdził u danego zwierzęcia, leki, które podał lub zalecił podać, a także wynikające z badania zmiany statusu zwierzęcia (np. z „do krycia” na „nie kryć”). Szczegółowy opis tworzenia schematu badania i posługiwania się takim schematem to temat na oddzielny artykuł.
Za rejestracjami znajduje się zakładka „Schematy”. Dostępne są tam opcje tworzenia schematów diagnoz, zabiegów, terapii, badania, a także możliwość dopisania własnych objawów i przeglądania/dopisania elementów zabiegów, tj. leków czy zużytych materiałów (np. opatrunkowych).
Objawy i diagnozy
Zapisanie obydwu tych zdarzeń w SOL-u jest dość podobne, dlatego pozwalam sobie przedstawić je w jednym akapicie. Ponadto granica między objawami a diagnozami nie jest ostra. Dla przykładu „biegunka” może być zarejestrowana zarówno jako objaw, jak i jako diagnoza. Jako „objaw” może być zarejestrowana każda obserwacja poczyniona u danego zwierzęcia, która może być związana z jego stanem zdrowotnym. Do objawów zalicza się także temperaturę ciała zwierzęcia.
Z kolei diagnozą w SOL-u jest stwierdzenie wystąpienia u danego zwierzęcia konkretnej jednostki chorobowej lub zaburzenia zdrowotnego. Diagnozą może być także stwierdzenie braku klinicznych oznak takich chorób i zaburzeń (można zarejestrować np. „brak nieprawidłowości” jako postawioną diagnozę).
Po przejściu do rejestracji w obydwu formatkach pojawiają się pola do uzupełnienia oraz żółte i szare kafelki do klikania.
W przypadku objawów domyślnie pojawiają się objawy oznaczone (przez użytkownika) jako priorytety. Są to te objawy, które użytkownik wskazał do wyświetlania się na pierwszej stronie. Kafelki wyświetlane są w dwóch kolorach – żółtym i szarym. Kolor żółty oznacza grupę objawów lub diagnoz, czyli po kliknięciu ikonki pojawi się więcej objawów z danej kategorii. Na przykład w objawach żółty kafelek „Zmiany” w mleku po rozwinięciu ukazuje szare kafelki do wyboru: mleko serowo-ropne, mleko – grudki i skłaczenia oraz mleko – krew. Dopiero kliknięcie w którykolwiek szary kafelek powoduje zapisanie się konkretnie wybranego objawu.
Tak jak w „Objawach” mamy objawy pierwsze do wyświetlania oznaczone jako priorytety, tak w „Diagnozach” mamy diagnozy posegregowane według tzw. schematów. Schemat diagnozy to nic innego jak dobór poszczególnych diagnoz do wyświetlania domyślnie jako pierwsze.
Po wejściu w rejestrację diagnoz w schemacie domyślnie wybrana jest opcja „Wszystkie diagnozy – samice”. Nietrudno się domyślić, że taki schemat nie ma w sobie żadnej selekcji. Ale jeśli poświęcimy chwilę i stworzymy gotowy schemat diagnoz, który będzie zawierał np. najczęściej występujące choroby w naszym gospodarstwie, wtedy też to właśnie te wybrane diagnozy (choroby) będą wyświetlały się jako pierwsze kafelki po uruchomieniu rejestracji diagnozy (czerwona strzałka).
Dalej sposób rejestracji diagnoz jest taki sam jak objawów – żółte kafelki wskazują grupy diagnoz, dopiero wybór szarych kafelków pozwala na rejestrację docelowej diagnozy.
Kolejna różnica między objawami a diagnozami jest taka, że za pomocą jednej rejestracji objawów możemy zapisać wiele objawów, ale podczas rejestracji diagnoz – tylko jedną diagnozę.
Zabiegi
Przez „zabieg” rozumie się w SOL-u każdy zabieg leczniczy lub profilaktyczny wykonywany na konkretnym zwierzęciu. Nie są natomiast „zabiegami” czynności wykonywane w celu określenia stanu zwierzęcia (np. pomiar temperatury) lub postawienia diagnozy (np. badanie przez prostnicę w celu diagnozowania ciąży).
Zabieg polega zwykle na wykonaniu jakiejś czynności (np. „iniekcja domięśniowa”) i łączy się często (choć nie zawsze) z podaniem jakiegoś leku (np. „5 ml preparatu Biorelin”). Wykonanie zabiegu może się też łączyć ze zużyciem innych materiałów (np. „strzykawka jednorazowa 5 ml”).
Opis (definicja) zabiegu może w SOL-u obejmować następujące elementy zabiegu: wykonane czynności, podanie leku (nazwa i ilość), zużyte do wykonania zabiegu materiały (nazwa i ilość).
Opis zabiegu nie musi zawierać wszystkich tych elementów. Musi jednak zawierać co najmniej jedną nazwę czynności lub co najmniej jeden lek. Nie można zatem zapisać w programie zabiegu, podając jedynie zużyte do jego wykonania materiały.
Program nie ogranicza maksymalnej liczby czynności, leków i materiałów składających się na jeden zabieg. Opis zabiegu może więc być zarówno bardzo prosty (np. zawierający tylko nazwę jednego leku i dawkę), jak i bardzo rozbudowany, zawierający wiele czynności, leków i materiałów.
Karencje
Podawanie niektórych leków wiąże się z obowiązkową karencją na wprowadzanie do sprzedaży mleka i/lub mięsa leczonego zwierzęcia. Leki znajdujące się w wykazie wbudowanym do programu SOL mają wpisane okresy karencji. Jeśli użytkownik zarejestruje zabieg, w skład którego wchodzi podanie leku objętego karencją, to odpowiednia informacja jest automatycznie umieszczana w Karcie zwierzęcia i jest widoczna w zakładce „Podstawowe informacje”. Zatem rejestracja w module „Zdrowie” podania leku, który powoduje karencję, automatycznie powoduje naliczenie tej karencji dla zwierzęcia, któremu podano lek. Nie ma potrzeby specjalnego odnotowywania okresu karencji w „Kalendarzu” – program robi to sam.
Terapie
Przez „terapię” w SOL-u rozumie się ciąg zabiegów leczniczych oraz działań dodatkowych, które powinny być wykonane w zaplanowanej kolejności, z zachowaniem między nimi zamierzonych przerw. Fakt, że między zabiegami powinny być zachowane przerwy o z góry określonej długości odróżnia w SOL-u terapię od zabiegu. Druga różnica polega na tym, że rejestracja zabiegu oznacza (zwykle) zapisanie w programie czynności, które już zostały wykonane. Rejestracja terapii informuje natomiast program, że zlecono wykonanie cyklu zabiegów u danego zwierzęcia. Zabiegi te zostaną umieszczone w „Kalendarzu”, który będzie przypominał o konieczności ich wykonania w odpowiednim czasie. Rejestracja terapii jest zatem sposobem planowania prac, które mają być wykonane.
Tak wygląda pobieżny przegląd możliwości, jakie daje moduł „Zdrowie”. Jest ich wiele, ale ich wykorzystanie nie jest aż tak skomplikowane, na jakie wygląda, gdy się o tym czyta. Wszystko jest kwestią praktyki i zagłębienia się w temat. A jeśli ktoś chciałby mieć szczegółową historię zdrowia i leczenia swoich zwierząt – to nie ma lepszego programu niż SOL.
W kolejnych artykułach o zdrowiu w SOL-u opowiem o sposobie tworzenia schematów w „Zdrowiu” i ich wykorzystaniu w czasie rejestracji, oraz o tym, czym dokładnie jest i do czego służy „schemat badania”.