Znaczenie badań jakości wody dla bydła mlecznego
Są miejsca w Polsce, gdzie w wodach podziemnych występują ponadnormatywne wartości składników badanych pod kątem zdatności wody do picia.
tekst: Zofia Borowska-Dobrowolska
Co do zasady woda zdatna do picia przez ludzi jest dobra do picia i dla krów mlecznych, jednak gdy do pojenia bydła stosujemy wodę z własnego ujęcia, należy ją okresowo badać. Jej skład może się bowiem zmieniać nie tylko wraz z porami roku (m.in. prace polowe), ale na jej jakość wpływają także m.in. aktualne poziomy wód gruntowych i głębinowych.
Jednymi z najbardziej nieprzewidywalnych będą wody powierzchniowe i otwarte zbiorniki – trzeba dbać o ich czystość i kontrolować w nich jakość wody. Na skład takich wód wpływają m.in. substancje, które spłyną do nich z pól, dostaną się z wodą opadową czy też zostaną naniesione przez dzikie zwierzęta.
Niezwykle ważne jest dbanie o to, by miejsca poboru wody były zabezpieczone przed czynnikami zewnętrznymi: należy uszczelniać studnie i je zamykać, aby nie dopuścić do ich zanieczyszczenia.
Wodę z wodociągu również polecamy okresowo zbadać, gdyż w ten sposób można wyeliminować zanieczyszczenia wody wynikające ze stanu wodociągu lub gospodarskich instalacji.
Na stronie obok możemy zaobserwować, jak bardzo zmienia się jakość wód podziemnych w zależności od miejsca pobrania próbki. Kolor pomarańczowy i czerwony oznacza wody klasy IV i V – o niezadawalającej i złej jakości – niestety te klasy wód nie są tylko pojedynczymi punktami. W miejscach pomiarowych zdarzały się przekroczenia wartości progowych wynikające z Rozporządzenia Ministra Zdrowia i dotyczyły one najczęściej odczynu pH oraz obecności: amoniaku, magnezu, manganu, żelaza, sodu, twardości ogólnej, azotynów i azotanów, siarczanów, chloru.
Smak i zapach wody wpływają na ilość jej pobrania w ciągu dnia przez krowy mleczne, co z kolei przekłada się na wydajność mleczną i zdrowie zwierząt. Substancje takie jak: żelazo, mangan, azotany, siarkowodór mogą powodować bardzo nieprzyjemny zapach wody, a także zmieniają jej smak, przez co krowy będą niechętnie ją piły.
Dbanie o stan wody jest również istotne ze względu na sinice – glony, które mogą się namnożyć i zakwitnąć, wytwarzając toksyczne substancje szczególnie latem, w upalne i słoneczne dni. Objawami zatrucia mogą być rozwolnienie, utrata koordynacji, utrudnione oddychanie lub nawet śmierć zwierzęcia.
Źródła:
- G. Curran, Water for livestock: interpreting water quality tests, „Primefact” 2014, no. 533.
- gov.pl/web/wsse-rzeszow/jakosc-wody-przeznaczonej-do-spozycia—charakterystyka) [dostęp 2024.11.13].
- mjwp.gios.gov.pl [dostęp 2024.11.13].
- D.L. Pfost, C.D. Fulhage, Water Quality for Livestock Drinking, MU Extension.
- R.Kallenbach, T.Evans, Nitrate Problems in Livestock Feed and Water, MU Extension.
- Water Quality and Cattle, Agriculture and Agri-Food Canada 2001.
