Moduł INSEMINATOR w programie SOL

W programie Stado OnLine możemy rejestrować zarówno inseminacje, jak i pokrycia naturalne. Wszystkie pokrycia naturalne zarejestrowane w SOL-u znajdą się w Wykazie Zdarzeń tworzonym podczas próbnego doju dla zootechnika oceny, który z kolei przekaże je do FedInfo. Przekazywanie do FedInfo informacji o zabiegach inseminacyjnych może się odbywać automatycznie, ale wymaga uruchomienia w SOL-u dodatkowego modułu o nazwie INSEMINATOR.

tekst: Izabela Jannasz

Co to jest moduł INSEMINATOR?

INSEMINATOR to moduł dodatkowy programu SOL, dzięki któremu informacja o zabiegach inseminacyjnych zarejestrowanych w programie jest automatycznie przekazywana do systemu FedInfo.

Trzeba tu wskazać dwie informacje istotne dla zrozumienia działania wspomnianego modułu. Po pierwsze, z modułu INSEMINATOR mogą korzystać tylko gospodarstwa użytkujące program SOL. Moduł ten nie istnieje jako osobny byt lub aplikacja. Oznacza to, że nie można użytkować modułu INSEMINATOR bez programu SOL, ale można użytkować w nim tylko moduł INSEMINATOR, bez korzystania z innych funkcjonalności programu.

Po drugie, moduł ten jest stworzony z myślą o tych gospodarstwach, w których sam właściciel (lub jego pracownik) wykonuje inseminacje. Jeśli korzystasz z usług inseminatora zewnętrznego, moduł INSEMINATOR nie jest Ci potrzebny. W takim przypadku obowiązek wprowadzenia do FedInfo informacji o wykonanym zabiegu spoczywa na tym inseminatorze, który wykonał zabieg w Twoim stadzie.

Jak zostać użytkownikiem modułu INSEMINATOR?

Do uruchomienia modułu INSEMINATOR niezbędne jest uzyskanie kodu inseminatora oraz loginu. Aby je uzyskać, należy pobrać i wypełnić Deklarację korzystania z modułu Inseminator, dostępną do pobrania na stronie www.stadoonline.pl w zakładce „Dokumenty”.

Formularz zgłoszeniowy do modułu możesz uzupełnić także online, korzystając z widocznego na wspomnianej stronie przycisku „Prześlij tutaj”. Pojawi się wtedy formularz do uzupełnienia oraz przycisk umożliwiający załączenie zdjęcia lub skanu wypełnionej deklaracji.

Pamiętaj, że mimo wypełnienia zgłoszenia online, uzupełnioną i podpisaną deklarację należy przekazać zootechnikowi na próbnym doju albo przesłać pocztą do najbliższego oddziału PFHBiPM. Po nadaniu kodu inseminatora wraz z loginem pismo informacyjne (oraz instrukcja korzystania z modułu) zostanie przesłane przez odpowiedniego SOL-asystenta na adres mailowy hodowcy.

Jak włączyć moduł?

Otrzymaliśmy kod i login, co teraz? Trzeba uruchomić moduł INSEMINATOR. Po zalogowaniu się do programu SOL należy wejść w zakładkę „Gospodarstwo”  „Moduły programu”. Na liście będą widniały cztery dostępne moduły programy – Podstawowy, Zdrowie, Inseminator oraz Zgłoszenia do ARiMR. Teraz wystarczy kliknąć niebieski kwadracik w wierszu z modułem INSEMINATOR i wybrać opcję „Włącz moduł”.

Program najpierw zapyta, czy na pewno użytkownik chce włączyć moduł, a następnie pojawi się docelowa formatka włączenia modułu. W polu „Numer identyfikacyjny” należy wpisać siedmiocyfrowy numer obory FedInfo, a w polu „Login” – ten login, który został podany na przesłanej umowie. Tak wpisane dane należy zatwierdzić, klikając niebieski przycisk „Włącz moduł”.

Od czego zacząć, rozpoczynając pracę z INSEMINATOREM?

Jedną z informacji wymaganych na „Zaświadczeniu unasieniania” jest numer inseminatora. Dlatego korzystając z modułu INSEMINATOR, należy SOL „poinformować”, którzy pracownicy wykonują inseminacje w danym gospodarstwie oraz jaki każdy z nich ma numer inseminatora. Może to nastąpić albo przez dopisanie numeru inseminatora do danych osoby już zarejestrowanej w programie, albo przez utworzenie nowego pracownika w gospodarstwie (zakładka „Gospodarstwo” > „Użytkownicy i pracownicy” > „Dodaj pracownika”). W celu dopisania numeru inseminatora wystarczy kliknąć niebieski kwadracik i wybrać opcję „Edycja użytkownika/pracownika”, a następnie uzupełnić odpowiednie pole w danych pracownika (numer Inseminatora).

Elementem wspomnianego „Zaświadczenia” jest też jego unikalny numer. Moduł INSEMINATOR będzie sam czuwał nad numeracją kwitów. Musimy mu jedynie podać początkową wartość tej numeracji (tj. numer, od którego ma zacząć automatyczne numerowanie kwitów). W tym celu należy wybrać w menu głównym zakładkę „Inseminator” > „Seria zaświadczeń dla firmy”, gdzie należy wpisać numer bieżącego zaświadczenia. System oczekuje wprowadzenia dwuliterowej serii i siedmiocyfrowego numeru aktualnego zaświadczenia. Seria i numer zaświadczenia mogą być takie jak na bloczku kwitów inseminacyjnych lub dowolnie określone przez użytkownika. System zapamięta pierwszy numer i będzie odpowiednio nadawał następne, w kolejności rejestrowania zabiegów.

W razie potrzeby można zmienić serię i numer zaświadczeń – na stałe lub na chwilę. Wystarczy wejść do formatki „Rejestracja pokrycia/rui” i użyć przycisku „+” umieszczonego przy okienku wyboru numeru zaświadczenia. W ten sam sposób można dodać buhaja lub zmienić inseminatora.

Rejestracja inseminacji z INSEMINATOREM

Po wykonaniu opisanych wcześniej czynności, mających na celu uruchomienie modułu INSEMINATOR, możemy już sami rejestrować inseminacje, spokojni o to, że program zatroszczy się o przekazanie tych informacji do FedInfo.
Aby zarejestrować inseminację, należy przejść do formatki „Wprowadź dane pokrycia”. Można to zrobić na kilka sposobów:

• wybierając zakładkę „Rozród” w Karcie Jałówki-Krowy i klikając przycisk „Nowe pokrycie/ruja”;
• klikając pole z numerem kolczyka w „Rejestrze inseminacji”;
• klikając w numer kolczykowy z zakładki „Rozród” w menu programu i wybierając opcję „Pokrycie/ruja”;
• klikając w odpowiednią grupę zwierząt na diagramie kołowym na pulpicie (w tym przypadku „Do krycia”).

Po kliknięciu przycisku „Nowe pokrycie/ruja” otwiera się formatka, w której można wprowadzić wszystkie dane dotyczące inseminacji. Widoczne w formatce okienko z numerem kartoteki uzupełni się automatycznie, niezależnie od tego, czy inseminujemy daną krowę po raz pierwszy (zwierzęciu zostanie nadany nowy, pierwszy wolny numer kartoteki), czy jest to już kolejna inseminacja (system odszuka właściwy dla danej sztuki numer kartoteki). W razie potrzeby w tym miejscu możemy również wpisać samodzielnie dowolny numer kartoteki.

Zmiany w formatce „Pokrycie/ruja”

We wspomnianej formatce pojawiły się ostatnio dodatkowe pola: nasienie seksowane, numer producenta, numer nasienia oraz data produkcji nasienia.

Na razie wypełnienie wspomnianych trzech ostatnich nowych pól (numer producenta, numer nasienia, data produkcji nasienia) nie będzie w SOL-u obowiązkowe, ale program będzie pytał, czy na pewno użytkownik chce zapisać pokrycie bez tych informacji. Sugerujemy, aby już teraz wypełniać te pola, bo w przyszłości staną się one obowiązkowe. Warto zauważyć, że w sensie prawnym już są obowiązkowe – zgodnie z normą narzuconą Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 grudnia 2021 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu wydawania świadectw pokrycia, zaświadczeń o wykonaniu zabiegu sztucznego unasienniania lub zaświadczeń o przeniesieniu zarodków oraz szczegółowego zakresu informacji zawartych w tych dokumentach (Dz.U. poz. 2361, par. 14–15).

Dodatkowo możliwe jest zaznaczenie inseminacji tzw. miksem (w SOL-u w formatce „Pokrycie/ruja” jest to check box MIX do odhaczenia) co oznacza, że krowa była kryta porcją nasienia zawierającą plemniki różnych buhajów. W formatce jest też możliwość wybrania buhajów, jakie wchodziły w skład miksa – maksymalnie można wybrać cztery buhaje. W przypadku skutecznego krycia nasieniem MIX cielęta z takiego wycielenia nie będą miały automatycznie uznanego ojca. Do jego ustalenia konieczne będzie badanie DNA.

Do tej pory w programie SOL podczas wypełniania formatki „Pokrycie/ruja”, jako obowiązkowe do wypełnienia w przypadku modułu INSEMINATOR, były jedynie pola „Rodzaj zdarzenia” oraz „Data zdarzenia”. Wypełnienie reszty pól było dobrowolne. Niestety uzupełnienie tylko obowiązkowych pól w SOL-u nie gwarantowało zapisania pokrycia w systemie FedInfo. Dlatego też jako obowiązkowe oznaczyliśmy także – oprócz rodzaju i daty zdarzenia (bez wartości w tych polach program nie pozwoli zapisać inseminacji) – pola:

• Inseminator (wraz z numerem);
• Buhaj (w przypadku pokrycia MIX są to dwa buhaje);
• Seria i numer zaświadczenia;
• Kartoteka.

Zrobiliśmy to, aby zapobiec sytuacji, w której z programu SOL do FedInfo przekazywane są niekompletne informacje o zabiegu, a w rezultacie FedInfo ich nie przyjmuje. Niestety, nie wszyscy hodowcy sprawdzają status inseminacji w rejestrze, a kiedy minie 180 dni, uzupełnienie wymaganych informacji staje się niemożliwe.

Jednocześnie przypominam, że dla użytkowników programu SOL bez modułu INSEMINATOR, którzy zapisują pokrycia w SOL-u – oprócz dodatkowych pól w formatce – nic się nie zmieni. Nadal nie będą oni mieli obowiązku uzupełniania wszystkich pól.

Wprowadzanie pokryć bez modułu INSEMINATOR

Nie raz i nie dwa zdarzały się sytuacje, gdy hodowcy pracowicie wprowadzali inseminacje do programu, ale bez włączonego modułu INSEMINATOR. Niestety dopiero jego włączenie powoduje skuteczne przekazywanie inseminacji do systemu FedInfo (czyli zagwarantowanie pochodzenia cielakom). Oznacza to, że wprowadzone do tej pory inseminacje nie zostaną automatycznie przekazane do systemu FedInfo. Co zrobić w takim razie, aby te pokrycia tam się znalazły? Wprowadzone inseminacje należy edytować i zapisać ponownie wraz z dodatkowymi danymi, takimi jak numer zaświadczenia czy kartoteka – większość tych danych uzupełni się samoczynnie.

Statusy pokryć

O możliwości (lub braku możliwości) edycji pokrycia, zmiany lub usunięcia informuje „kłódka”. Otwarta oznacza, że użytkownik może zmienić dane pokrycia lub nawet je usunąć. Zamknięta wskazuje, że nie ma możliwości wprowadzania zmian. Ikony kłódek można znaleźć w Karcie Jałówki-Krowy w zakładce „Rozród”. Są widoczne w wierszu informującym o zapisanym pokryciu.

W przypadku inseminacji zarejestrowanych przez inseminatora zewnętrznego, które do programu SOL zostały przekazane z FedInfo, wspomniana kłódka będzie od razu zamknięta. Użytkownik programu może bowiem edytować tylko te inseminacje, które sam wprowadził.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku inseminacji wprowadzonych za pomocą modułu INSEMINATOR. Zdarzenia te mają status otwartej kłódki aż do czasu wycielenia się krowy lub jałówki. Możliwość poprawiania informacji o inseminacji znika także wraz z upływem 365 dni – czyli przyjętej w SOL-u maksymalnej liczby dni do korekty zdarzeń. O tym, czy pokrycia zostały zapisane w FedInfo, informuje kolumna „Potwierdzenie Symlek” – jeśli figuruje tam data, oznacza to, że tego dnia pokrycie zostało tam zapisane.

Błędne pokrycia i brak pokryć w FedInfo

Moduł INSEMINATOR pozwala również na śledzenie losów każdej inseminacji. Czasem zdarza się tak, że wysłane pokrycie jest niekompletne lub nie spełnia wymagań przyjęcia do FedInfo. W takiej sytuacji na pulpicie programu, w sekcji „Alarmy”, pojawi się żółty kafelek „Błędne pokrycia”. Po kliknięciu w niego program przenosi użytkownika do „Rejestru inseminacji”. W wierszu danego pokrycia widnieje informacja o tym, że nie wysłano pokrycia (kolumna „Kod korekty”) oraz kod błędu, który to spowodował. Po kliknięciu w szary przycisk z kodem błędu pojawi się jego opis wraz z informacją o tym, jak dany błąd naprawić. W razie problemów z rozszyfrowaniem kodów błędów polecamy kontakt z naszym SOL-asystentem pod numerem 22 900 00 92.

Obok kafelka „Błędne pokrycia” na pulpicie programu SOL pojawił się jeszcze jeden kafelek – „Brak pokryć w FedInfo”.W zakładce „Rozród” znajduje się opcja „Pokrycia niepotwierdzone”, która pokazuje listę pokryć znajdujących się tylko w SOL-u (zamiast w SOL-u i FedInfo). Od teraz – jeśli widnieją na tej liście jakiekolwiek pokrycia wprowadzone do programu SOL, które nie zostały przesłane i zapisane w FedInfo – na pulpicie pojawi się kafelek o nazwie „Brak pokryć w FedInfo”. Kliknięcie w niego wyświetli listę niezapisanych pokryć. Dotyczy to zarówno inseminacji, jak i pokryć naturalnych.

Trzecim informatorem o nieprawidłowych lub brakujących pokryciach jest kafelek „Błędne cielności”. Komunikat taki pojawia się wtedy, gdy odnotowano cielność krowy spowodowaną pokryciem, które nie jest zarejestrowane w FedInfo. A dokładnie komunikat ten pojawia się w sekcji alarmów i informuje o sztukach, którym do prognozowanej daty wycielenia pozostało 150 i mniej dni, a u których potwierdzenia pokrycia z systemu FedInfo wciąż brak – czyli ma ono nadal status „WLA”.

W takiej sytuacji należy się zwrócić do osoby, która przeprowadza inseminacje w stadzie, i się dowiedzieć, dlaczego tego pokrycia jeszcze nie ma w systemie FedInfo. Nie należy lekceważyć tego ostrzeżenia. Jeśli w wyniku pokrycia, które nie jest zarejestrowane w FedInfo, urodzi się cielę, to potwierdzenie jego pochodzenia będzie wymagało testu DNA. A to oznacza dodatkowe koszty!
Jak zostać użytkownikiem modułu INSEMINATOR – podsumowanie

1. Pobierz i uzupełnij deklarację użytkownika modułu INSEMINATOR ze strony stadoonline.pl, z zakładki „Dokumenty”.
2. Możesz wypełnić formularz zgłoszeniowy do modułu INSEMINATOR na stronie www.stadoonline.pl i załączyć deklarację lub uzupełniony dokument przekazać zootechnikowi na próbnym doju.
3. Wypełnioną deklarację (niezależnie czy wypełniłeś formularz na stronie i przesłałeś skan do PFHBiPM) przekaż zootechnikowi na próbnym doju lub prześlij pocztą do swojego oddziału. Drukowana deklaracja z Twoim podpisem musi do nas dotrzeć!
4. Po otrzymaniu loginu do modułu oraz numeru inseminatora wejdź do programu SOL, zakładki „Gospodarstwo” > „Moduły programu” i włącz moduł.
5. W formatce jako „Numer identyfikacyjny” podaj siedmiocyfrowy numer obory FedInfo, a jako login – kod podany w mailu informacyjnym od SOL-asystenta.
6. Nadaj użytkownikowi programu SOL, który będzie wykonywał inseminacje w stadzie, kod inseminatora (podany w mailu od SOL-asystenta).
7. Nadaj serię i numer zaświadczenia w zakładce „Inseminator” > „Seria zaświadczeń dla firmy”.
8. Ciesz się z samodzielnego przekazywania inseminacji do systemu FedInfo :).

Oczywiście nie samym modułem INSEMINATOR żyje SOL. Posiadanie programu daje wiele innych możliwości. Jakie? O tym można się przekonać na własnej skórze, korzystając z niego, bo nawet jeśli zrobimy to głównie ze względu na moduł INSEMINATOR, to warto z czasem poznać także inne możliwości, jakie daje SOL. 