Przyczyny ujemnego bilansu energetycznego krów
Krowy mleczne doświadczają czasami ujemnego bilansu energetycznego, co może wpływać na ich produkcję i płodność, jednak właśnie, w Irlandii Północnej zdefiniowano nowe przyczyny tego stanu rzeczy.
Tekst: Mateusz Uciński na podstawie The Agri-Food and BioSciences Institute
Łącząc wyniki wielu zestawów badań w ciągu ostatnich 30 lat, naukowcy z The Agri-Food and BioSciences Institute (AFBI) w Irlandii Północnej starają się pomóc rolnikom zrozumieć złożone systemy biologiczne, w tym skutki ujemnego bilansu energetycznego. Uważają oni, iż ocena kondycji ciała jest lepszym narzędziem do monitorowania bilansu energetycznego niż obserwacja żywej wagi, a stosunek tłuszczu do białka jest silnie powiązany z bilansem energetycznym.
Krowy zwykle wchodzą w okres ujemnego bilansu energetycznego we wczesnej laktacji. Wynika to po części ze zwiększonego potencjału wydajności mlecznej krów mlecznych, podczas gdy ich zdolność do spożywania wystarczającej ilości pokarmu, aby utrzymać tę dodatkową ilość mleka, nie wzrosła w tym samym tempie. W okresach ujemnego bilansu energetycznego krowa wykorzystuje rezerwy tkanki tłuszczowej do podtrzymania produkcji mleka, co przekłada się na utratę kondycji. Nadmiernie ujemny bilans energetyczny, na przykład bardzo chude krowy, może prowadzić do problemów zdrowotnych i słabej płodności.
Naukowcy z AFBI wraz z University College Dublin i Teagasc połączyli siły i przeanalizowali wyniki poszczególnych zwierząt z 27 eksperymentów z udziałem łącznie 1321 krów. Informacje te wykorzystano do zbadania czynników wpływających na bilans energetyczny krów oraz zbadania wykorzystania stosunku tłuszczu do białka w mleku jako wskaźnika bilansu energetycznego.
Wydajność mleka zwykle „szczytowa” wynosi około 5-7 tygodni po wycieleniu, podczas gdy spożycie zwykle nie osiąga szczytu przed 10-13 tygodniami po wycieleniu. Ta różnica w czasie szczytowej wydajności mleka i szczytowego spożycia pomaga wyjaśnić, dlaczego krowy wchodzą w ujemny bilans energetyczny. Jednak zwiększenie jakości i gęstości składników odżywczych w diecie może pozwolić krowom na większe spożycie składników odżywczych, a tym samym do pewnego stopnia zmniejszyć bilans energetyczny. Zgodnie z oczekiwaniami, zarówno wydajność mleka, jak i spożycie wzrastają wraz ze wzrostem liczby laktacji. Żywa waga zwykle spada w ciągu pierwszych 5 tygodni po wycieleniu, zanim ponownie zacznie rosnąć. Jednak ocena kondycji zwykle spada do około 10-15 tygodni po wycieleniu.
Krowy zwykle pozostają w ujemnym bilansie do około 10-15 tygodni po wycieleniu. To podkreśla, że ocena kondycji ciała jest znacznie lepszym wskaźnikiem bilansu energetycznego niż obserwacja wagi zwierzęcia.
Przeprowadzanie oceny stanu ciała może dostarczyć rolnikom przydatnych informacji, które pomogą w zarządzaniu stanem energetycznym ich stada. Szczyt ujemnego bilansu energetycznego obserwuje się zwykle w 2-3 tygodniu po wycieleniu, podczas gdy starsze krowy doświadczają bardziej ujemnego bilansu energetycznego niż młodsze krowy.
Ocena kondycji ciała może być czasochłonna, a większość rolników nie robi tego regularnie. W związku z tym istnieje zainteresowanie identyfikacją alternatywnych wskaźników bilansu energetycznego krowy. Jednym ze wskaźników, który można zastosować, jest stosunek tłuszczu do białka w mleku. Ten stosunek określa się, dzieląc procentową zawartość tłuszczu w mleku przez jego procentową zawartość białka. Na przykład, jeśli krowa produkuje mleko o zawartości tłuszczu 4,2% i zawartości białka 3,3%, stosunek tłuszczu do białka w mleku będzie wynosił 1,27.
Stosunek tłuszczu do białka w mleku jest już używany przez doradców żywieniowych jako wczesny wskaźnik problemów, przy czym stosunek ten odzwierciedla „nierównowagę” poziomu tłuszczu i białka w mleku. Na przykład, kiedy krowy mobilizują tkankę tłuszczową we wczesnej laktacji, część tego tłuszczu trafia do mleka krowiego, a jej procentowa zawartość tłuszczu w mleku wzrasta.
Podobnie, gdy krowom brakuje energii, poziom białka w mleku ma tendencję do spadania. Krowy z wysokim wskaźnikiem mogą być narażone na zwiększone ryzyko wystąpienia ketozy. Przyjmuje się, że krowy ze stosunkiem tłuszczu do białka większym niż 1,5 są „zagrożone metabolicznie”.
Badania AFBI wykazały, że w miarę jak bilans energetyczny staje się bardziej ujemny, stosunek tłuszczu do białka w mleku wzrasta. Prawie wszystkie krowy ze stosunkiem tłuszczu do białka większym niż 1,5 mają ujemny bilans energetyczny. Dlatego AFBI sugeruje, że krowy ze stosunkiem tłuszczu do białka większym niż 1,5 są obciążone metabolicznie.
Jednak istnieje również wiele różnic w danych. Na przykład wiele krów ze stosunkiem tłuszczu do białka między 1 a 1,5 również miało ujemny bilans energetyczny, podczas gdy stosunek tłuszczu do białka w tym zakresie niekoniecznie byłby uważany za wyróżniający krowy „zagrożone”.
Na podstawie tej analizy sam stosunek tłuszczu do białka w mleku nie może dokładnie przewidzieć bilansu energetycznego poszczególnych krów. Zamiast tego, jak jest to obecnie stosowane przez żywieniowców i pełni rolę wczesnego wskaźnika braku równowagi w żywieniu, zwłaszcza w kontekście innych czynników związanych z dietą i stadem.