Uwagi do dobrostanu

Rząd opublikował projekt rozporządzenia, który wprowadził płatności na poprawę dobrostanu m.in. bydła. Z projektem można się zapoznać na stronie www.pfhb.pl. Po jego analizie Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka zgłosiła uwagi.

W projekcie zdefiniowano pojęcia „krowy mlecznej” i „krowy mamki”, z których to definicji wynika, że obejmują one wyłącznie samice bydła domowego typu użytkowego mlecznego (krowa mleczna) oraz użytkowego typu mięsnego (mamka). Natomiast mimo że w projekcie rozporządzenia używa się pojęcia „krowy w typie użytkowym kombinowanym”, przepisy projektu nie określają, co należy rozumieć pod tym pojęciem. W ocenie Polskiej Federacji to pojęcie należy wykreślić z projektu lub precyzyjnie określić, co rozumie pod nim projektodawca tego aktu i czy dotyczy ono krów o typie dwustronnie użytkowym mięsno-mlecznym (chodzi o rasy takie jak: simentalska, montbeliarde, brown swiss, polska czerwona, polska czarno-biała, polska czerwono-biała oraz białogrzbieta, dla których prowadzone są księgi hodowlane), czy krów mieszańców międzyrasowych ras mlecznych i mieszańców z rasami mięsnymi, które są dojone lub opasane. Z projektu wynika, że rolnicy posiadający krowy w typie użytkowym mięsno-mlecznym nie będą mogli otrzymać płatności, jeśli nie zmienią typu użytkowania tych krów. W ocenie PFHBiPM zmiany typu krowy z zapisanego w księdze hodowlanej, jak np. typ mięsno-mleczny, wynikający z cech charakterystycznych dla danej rasy, nie może dokonać rolnik, właściciel zwierzęcia, gdyż nie zmieni rasy posiadanego bydła.

Ponadto Polska Federacja uważa, biorąc pod uwagę panujące w ostatnich latach temperatury i długość okresu wegetacyjnego, że powinny zostać poszerzone granice ewentualnej możliwości 120-dniowego wypasu bydła w okresie od 1 kwietnia do 30 października, a nie od 15 kwietnia do 15 października.
Ponieważ okres utrzymywania zwierząt, będący podstawą do naliczania płatności, zgodnie z projektem rozporządzenia jest ustalany na podstawie danych zawartych w rejestrze zwierząt gospodarskich (czyli albo w księdze rejestrów bydła – KRB, albo w systemie informatycznym IRZPlus), powstaje pytanie, czy w przypadku hodowców, którzy prowadzą KRB w formie elektronicznej (w praktyce wprowadzają na bieżąco dane do IRZ), będzie dostępne narzędzie naliczające odpowiednie okresy.
Nie jest także jasne, jak powinien wyglądać rejestr wypasu, który hodowcy mają składać do kierowników biur powiatowych ARiMR, i jakie informacje musi zawierać. W załączniku do rozporządzenia jest tylko informacja, że rejestr ma być prowadzony na formularzu udostępnionym przez Agencję. Co to oznacza w praktyce? Czy Agencja będzie dostarczać odpowiednie druki? Czy rejestr wypasu będzie kontrolowany w trakcie sezonu pastwiskowego? Wątpliwości jest więcej. Projekt rozporządzenia nie zawiera żadnych regulacji odnośnie do powierzchni pastwisk, na których prowadzony jest wypas. Jeśli rolnik wskaże działki o łącznej powierzchni 10 ha i zadeklaruje, że przez cały sezon wypasa tam 100 krów, to czy spełnia wymogi? A jeśli wskaże takie działki o powierzchni 5 ha lub 2 ha? Projekt nie reguluje również żadnych minimalnych warunków, jakie powinny być spełnione podczas wypasu (np. stały dostęp do wody), bez których prowadzenie go może pogarszać dobrostan, zamiast go poprawiać. Nie są również jasno sprecyzowane przyczyny niewypasania krów, dla których zadeklarowano wypas. Które mogą być uznane za „niezależne od rolnika”? Czy mogą to być warunki meteorologiczne (upał, chłód połączony z opadami itp.), czy także fizjologiczne (choroba, zbliżający się termin porodu, konieczność przeprowadzenia zabiegów lekarsko-weterynaryjnych). Kto w tej sytuacji będzie rozstrzygał, czy dana przyczyna wystarczająco uzasadnia niewypasanie krowy?
W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wskazano, że „złożenie wniosku o przyznanie płatności dobrostanowej w ramach danego wariantu (…) jest równoznaczne z tym, że rolnik będzie przestrzegał wymogów danego wariantu dla wszystkich utrzymywanych w gospodarstwie rolnym (…) krów mlecznych oraz krów mamek (…). W gospodarstwie rolnym w rozumieniu wszystkich siedzib stada tego rolnika”. Czy z powyższego wywodu wynika, że przedsiębiorstwo rolne posiadające wiele siedzib stada nie może ubiegać się o płatność w stosunku do krów bytujących w jednej z tych siedzib? Wydaje się, że jest to dyskryminacja takich podmiotów.
Polska Federacja postuluje, aby system IRZ umożliwiał hodowcom pozyskanie bieżącej informacji o stanie zwierząt w gospodarstwie oraz o średnim stanie we wskazanym okresie, naliczanym zgodnie z wymogami projektu rozporządzenia. Jest to istotne zwłaszcza dla hodowców, którzy prowadzą KRB w formie elektronicznej (czyli wprowadzają dane bezpośrednio do systemu IRZ). red.