Zyski przede wszystkim

Celem każdego producenta mleka jest wypracowanie zysku w prowadzonym przez niego gospodarstwie. Dążenie do uzyskiwania coraz lepszych rezultatów finansowych wymaga od hodowcy ciągłej poprawy zarządzania, a także utrzymywania zwierząt o coraz większym potencjale genetycznym. W przeszłości oznaczało to krowy o wysokiej produkcyjności. Obecnie oznacza te najbardziej efektywne, czyli przynoszące najwyższy dochód i jednocześnie sprawiające jak najmniej problemów. Jest to współczesny kierunek doskonalenia.

Tekst: dr Katarzyna Rzewuska, CGen PFHBiPM

Wybór rodziców decyduje o przyszłych zyskach
Mając na uwadze ostateczny wynik ekonomiczny, hodowca powinien zadbać o taki wybór rodziców, aby uzyskane po nich jałówki przynosiły maksymalny zysk, jaki jest możliwy do wypracowania w warunkach funkcjonowania danego gospodarstwa. Wybranie odpowiedniego buhaja stanie się znacznie łatwiejsze, kiedy hodowcom zostanie udostępniona wartość hodowlana wyrażona w złotówkach, która będzie wskazywać przewidywane zyski, jakie będą osiągać hodowcy od córek po danych rodzicach.

Decyzje podejmowane podczas wyboru zarówno buhaja, jak i jałówek w oparciu o wartości indeksu ekonomicznego pozwolą na ograniczenie ponoszonych przez hodowcę kosztów związanych z produkcją, a przez to doprowadzą do poprawy opłacalności hodowli. Efekt tych decyzji ujawni się co prawda dopiero podczas użytkowania potomstwa, a więc po kilku latach, jednak uzyskany postęp będzie gwarantował, że w skład stada wchodzą coraz efektywniejsze zwierzęta.

Tworzymy indeks
Obecnie w Centrum Genetycznym PFHBiPM (CGen) trwa opracowywanie indeksu ekonomicznego dopasowanego do potrzeb polskich hodowców. Dla uzyskania jego ostatecznego kształtu niezwykle istotne jest poznanie realiów ekonomicznych produkcji mleka w poszczególnych regionach, w stadach o różnej wielkości i odmiennym poziomie wydajności. Na te realia składają się trendy związane z cenami mleka – tego, jak kształtowały się one na przestrzeni lat oraz jakie elementy są brane pod uwagę podczas ich określania przez mleczarnie. Dla dopełnienia obrazu konieczne jest uwzględnienie ponoszonych przy produkcji mleka kosztów związanych z żywieniem, utrzymaniem czy leczeniem zwierząt na wszystkich etapach odchowu i użytkowania. Dane te pozyskiwane są obecnie przez pracowników Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka podczas indywidualnych wizyt u hodowców, które mają na celu wypełnienie ankiety ekonomicznej (rys. 1).

Każdy głos się liczy
Kluczowe jest poznanie oczekiwań polskich hodowców i producentów mleka. To one w głównej mierze wpłyną na to, jakie cechy zostaną uwzględnione w indeksie ekonomicznym. Aby każda osoba zainteresowana doskonaleniem swojego stada mogła się wypowiedzieć na temat tego, jak istotne dla niej są poszczególne cechy, opracowano ankietę hodowlaną, która składa się z dwóch części (rys. 2). W pierwszej pytania dotyczą gospodarstwa i praktyk hodowlanych. Ta część jest niezbędna, aby zapewnić równomierną reprezentację hodowców z różnych regionów czy systemów produkcji, gospodarstw mniejszych i większych. Uzyskane informacje pozwolą określić, czy istnieje zróżnicowanie priorytetów wśród hodowców i ewentualnie opracować kilka indeksów, tak by były dopasowane do rzeczywistych oczekiwań. Druga część ankiety hodowlanej zawiera pytania dotyczące preferencji. Na ekranie pojawia się seria pytań, w których należy wybrać, które z dwóch opisanych stad by się wolało. Przedstawione alternatywne sytuacje różnią się w odniesieniu do cech ważnych dla hodowli bydła mlecznego przy założeniu, że wszystkie pozostałe parametry w obu stadach są jednakowe. Przykładowo wybór może dotyczyć stada, w którym występują o 3 przypadki mniej zapalenia wymienia na 100 krów rocznie lub takiego, w którym produkowane jest o 1,5 kilograma białka więcej na krowę rocznie. Wybór jednej z dwóch wspomnianych sytuacji przez danego hodowcę może wynikać z bieżącej sytuacji w stadzie, tego, co wymaga poprawy, ale także z uwarunkowań finansowych wpływających na opłacalność produkcji lub wysokości kosztów związanych z występowaniem konkretnego problemu. Seria pytań obejmuje 11 różnych cech, pozwalając na ich uszeregowanie w oparciu o udzielone przez hodowcę odpowiedzi. Zebranie wyników ze wszystkich wypełnionych ankiet pozwoli ustalić, jak ma zostać skonstruowany polski indeks ekonomiczny. W ten sposób, dzięki ankiecie, każdy hodowca może wziąć udział w określaniu nowego celu hodowlanego. Informacje o ankiecie są dostępne u pracowników PFHBiPM. Dodatkowe wskazówki dotyczące wypełniania ankiety można otrzymać także pod numerem telefonu 61 222 39 87 lub po wysłaniu wiadomości e-mail na adres info@cgen.pl. Zapraszamy do wzięcia udziału w tworzeniu polskiego indeksu ekonomicznego.