BEZPIECZNA I HIGIENICZNA PRACA W NOWEJ OBORZE 

Budowa nowej obory to duża inwestycja, niekiedy największa w historii gospodarstwa. Decyzje podjęte w trakcie jej planowania i realizacji wpłyną na warunki hodowli zwierząt w kontekście ich komfortu i dobrostanu.

tekst i zdjęcia: Michał Krukowski, przy współpracy z Bartłomiejem Mieczkowskim, SmartAgro

Wybór odpowiednich technologii użytych w budynku inwentarskim to inwestycja w komfort, bezpieczeństwo i efektywność wykonywanych w niej przez ludzi prac. A często zapominamy o dobrostanie hodowcy. Planując proces budowy obory, można go podzielić na kilka etapów, gdzie każdy jest nie mniej ważny od kolejnego: kanały, układanie ruszt, wylewanie posadzek betonowych, wylewanie ścian stołu paszowego, budowa powierzchni stołu paszowego, a następnie konstrukcja budynku, świetlik dachowy, kurtyny wentylacyjne, oprzyrządowanie w wygrodzenia itd. Na żadnym z tych etapów inwestor nie może zapominać o bezpieczeństwie swoim, pracowników i zwierząt.

BEZPIECZNE RUSZTA I OPRZYRZĄDOWANIE

Wszystkie wspomniane we wstępie elementy można potraktować jako ważne składowe bezpieczeństwa całego budynku. Czy na podłogę zastosujemy ruszty czy zamkniętą posadzkę – zwierzę i tak będzie się po niej cały czas przemieszczało, więc ryzyko urazów będzie występowało zawsze. Poprawność ułożenia rusztu, jakość wylewek betonowych czy nacinanie posadzek ma też ogromne znaczenie dla racic i jakości poruszania się zwierząt po obiekcie. Dlatego zwierzę musi mieć zapewnioną bezpieczną mobilność.

Kurtyny wentylacyjne wraz ze świetlikiem kalenicowym jako narzędzia do optymalnej wentylacji budynków inwentarskich coraz bardziej zyskują na popularności. Hodowcy, świadomi zalet naturalnej wentylacji w kontekście jakości powietrza w budynku, usuwania gazów „produkcyjnych” i – co najważniejsze latem – reagowania na symptomy stresu cieplnego, sami zwracają na nie większą uwagę.

Ważnym aspektem budynku inwentarskiego jest także jego wyposażenie w higieniczne i łatwe do czyszczenia oprzyrządowanie. Rynek dostarcza bogatą ofertę, z której hodowcy mogą wybrać najbardziej optymalne i bezpieczne rozwiązanie dla siebie oraz swoich zwierząt. Wygrodzenia i materace legowiskowe, drabiny paszowe, poidła, bramy przepędowe, systemy wentylacji i chłodzenia – to główne elementy, które należy wziąć pod rozwagę podczas budowy nowego, bezpiecznego budynku. Na tym etapie hodowcy mają do podjęcia ważne decyzje: w co zainwestować, aby zapewnić zwierzętom maksymalny komfort oraz ograniczyć ilość pracy ludzkiej do minimum (a tym samym wyeliminować ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych).

BEZPIECZNE LEGOWISKO

Wygrodzenie legowiskowe powinno być solidne, tu ważna jest jakość i trwałość. Jednocześnie powinno zapewniać krowie komfort i bezpieczeństwo. Zdrowa, wysokowydajna krowa spędza w legowisku około 12–15 godzin, a więc poświęca tej aktywności najwięcej czasu. To tutaj krowa „produkuje mleko”. Bezpieczne wygrodzenie to takie, które odpowiednio pozycjonuje krowę, kiedy ta stoi lub leży w legowisku (np. wyprofilowana rura karkowa). Bezpieczne wygrodzenie nie stwarza też żadnych przeszkód podczas wstawania i kładzenia się zwierząt w legowisku.

BEZPIECZNE PODŁOŻE

Kolejnym aspektem przestrzeni legowiskowej jest podłoże. Hodowcy mogą wybrać rozwiązania naturalne, choć pracochłonne, takie jak piasek, słoma + wapno czy separat. Hodowca może też postawić na komfortowe rozwiązania typu materac piankowy lub wodny, gdzie zwierzęta mają zapewniony wysoki poziom komfortu przy jednocześnie minimalnej pracy hodowcy. Utrzymanie czystości zwierząt, higieny legowiska oraz niskiego poziomu komórek somatycznych jest w tym drugim przypadku zdecydowanie łatwiejsze.

BEZPIECZNY STÓŁ PASZOWY

Niezwykle istotny element wyposażenia obory to stół paszowy. Hodowca ma tutaj do wyboru rurę, drabinę skośną lub drabinę samozatrzaskową. Z roku na rok rośnie popularność drabin samozatrzaskowych. Wynika to z tego, że coraz większe i wydajniejsze stada potrzebują coraz lepszego zarządzania. Większa liczba badań, mniejsza dostępność pracowników pomagających hodowcom w ich codziennych obowiązkach skłaniają do analizy wyposażenia i zwrócenia się w stronę drabin samozatrzaskowych. Urządzenia te zapewniają dużo większe bezpieczeństwo w obsłudze zwierząt (krowy są złapane i unieruchomione w zatrzaskach), zwiększają efektywność wykonywanych prac (badania są wykonane szybciej, kiedy krowy są zgromadzone w jednym miejscu, unieruchomione). Dzisiejsze drabiny samozatrzaskowe dają również wiele dodatkowych opcji, takich jak wyłapywanie pojedynczych sztuk. Dzięki temu, że są również wygłuszone, krowy chętniej podchodzą do stołu paszowego. Skuteczność drabin samozatrzaskowych zdecydowanie wzrasta, kiedy są zamontowane na całej długości stołu paszowego.

BEZPIECZNE BRAMY STALOWE I PRZEJŚCIA

Odpowiednio zaprojektowana obora ma minimalną liczbę bram, które wspomagają hodowcę przy przepędzaniu zwierząt, grupowaniu ich lub wykonywaniu doraźnych czynności typu korekcja racic. Bramy powinny być solidne i zamontowane na odpowiednich wysokościach, tak by krowa nie mogła się przez nie przedostać, a hodowca mógł swobodnie przejść. Projektując bramy, należy pamiętać o tzw. szybkich przejściach. Ich nadrzędnym celem jest ułatwienie hodowcy przemieszczania się pomiędzy wyznaczonymi grupami zwierząt w dowolnym miejscu w oborze, a na wypadek zagrożenia – umożliwienie ucieczki. Wysokość zawieszania bramy powinna też uwzględniać rozmiary robota sprzątającego posadzki, aby nie przeszkadzać mu w pracy.

BEZPIECZNA PORODÓWKA

Na popularności zyskują także kojce poporodowe. To idealne rozwiązania na porodówkę, gdzie hodowca w prosty i bezpieczny sposób może poradzić sobie ze świeżo wycielonym zwierzęciem oraz jego matką. Wspomniane narzędzie umożliwia aplikację bolusów, pójła poporodowego oraz przeprowadzenie innych niezbędnych zabiegów w strategicznym czasie porodu i okresie poporodowym. 

KOMENTARZ EKSPERTA

Smart Agro specjalizuje się w doradztwie i sprzedaży wysokiej jakości rozwiązań zapewniających komfortową oraz bezpieczną pracę w oborze zarówno zwierzętom, jak i hodowcom. Przygotowuje i wdraża rozwiązania dopasowane do indywidualnych potrzeb gospodarstw. Oferuje usługi montażu, serwisy gwarancyjne i pogwarancyjne na terenie całego kraju. O komentarz końcowy poprosiliśmy osobę, z którą współpracowaliśmy przy przygotowaniu niniejszego artykułu – Bartłomieja Mieczkowskiego z Smart Agro.

W każdej oborze kryje się unikalny pomysł jej właściciela, który stara się jak najlepiej wykorzystać jej potencjał. Nasza rola polega na wysłuchaniu tych pomysłów i dostosowaniu ich do wymogów bezpieczeństwa oraz efektywności pracy ze zwierzętami. Podczas projektowania i budowy obory pojęcia takie jak „dobrostan” i „komfort” zwierząt są dla nas kluczowe. Współczesne wyzwania wymagają jednak, abyśmy skupili się również na bezpieczeństwie, higienie i efektywności pracy hodowcy.

Odpowiednio zaprojektowana i wyposażona obora nie tylko ułatwi życie hodowcy, ale także zminimalizuje stres zwierząt i zapewni maksymalny poziom bezpieczeństwa.