Co w Sejmie piszczy 2024/12
Wiele się znowu dzieje na arenie polityczno-legislacyjnej, jeżeli chodzi o rolnictwo. Dużo kontrowersji – choćby umowa „Mercosur” zakładająca stworzenie strefy wolnego handlu pomiędzy Unią Europejską a Argentyną, Brazylią, Paragwajem i Urugwajem. Na ewentualny rozwój tej sprawy trzeba jeszcze chwilę poczekać – polecam uważnie sprawdzać portale informacyjne w drugiej połowie listopada i na początku grudnia. Podpisanie tej umowy zaplanowano właśnie na ten okres.
Michał Korytko
⇢ Przegląd tego, co się w naszym sejmie dzieje, zaczniemy od pozytywnej propozycji grupy posłów z Jarosławem Sachajką na czele – dotyczy ona stworzenia specjalnych stref rolniczych mających na celu m.in. uproszczenie procedur biurokratycznych (Druk nr 772).
Projekt ustawy o specjalnych strefach rolniczych (SSR) ma zwiększyć konkurencyjność polskiego rolnictwa oraz ułatwić i przyspieszyć realizację inwestycji na rynku rolnym. Wprowadzenie SSR stanowi nowatorskie rozwiązanie, którego głównym zadaniem jest stworzenie przyjaznego środowiska dla nowoczesnej produkcji rolnej na wyznaczonych obszarach kraju. Strefy mają umożliwić szybsze wdrażanie nowoczesnych technologii i infrastruktury rolnej poprzez uproszczenie procedur administracyjnych oraz eliminację zbędnych barier biurokratycznych. Dzięki temu inwestorzy będą mogli łatwiej realizować inwestycje, co ma z kolei sprzyjać modernizacji i unowocześnianiu sektora rolnego.
Celem SSR jest stworzenie warunków umożliwiających efektywne wykorzystanie nowoczesnych technologii, innowacji oraz najlepszych praktyk rolniczych. Zakłada się, że działania te przyczynią się do poprawy jakości polskich produktów rolnych, co zwiększy ich konkurencyjność na rynku krajowym i międzynarodowym. Inwestycje realizowane w SSR będą miały wpływ na wzrost produkcji rolnej, co może zwiększyć ich podaż eksportową. Rząd liczy, że dzięki temu pozycja Polski na rynkach międzynarodowych ulegnie znaczącej poprawie, a polskie produkty staną się bardziej rozpoznawalne i cenione.
Ustawa o SSR zakłada również, że ułatwienia dla inwestorów przełożą się na rozwój przemysłu przetwórczego związanego z produkcją rolną. Dzięki łatwiejszemu dostępowi do nowoczesnej infrastruktury przetwórczej będzie możliwe zwiększenie wartości dodanej produktów rolnych. To z kolei może się przyczynić do szybszego rozwoju sektora rolno-spożywczego oraz utworzenia nowych miejsc pracy, zarówno w rolnictwie, jak i w branżach pokrewnych. W efekcie powstawanie SSR wpisuje się w strategię budowania trwałych miejsc pracy na terenach wiejskich, przyczyniając się do rozwoju lokalnych społeczności.
Ważnym elementem nowego projektu jest zniesienie wymogu uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla realizacji inwestycji w SSR. Takie rozwiązanie daje większą elastyczność uczestnikom rynku rolnego, co umożliwia szybsze podejmowanie decyzji inwestycyjnych w dynamicznie zmieniających się warunkach gospodarczych. Zniesienie tego wymogu może stanowić dodatkową zachętę dla przedsiębiorców, by lokować swoje inwestycje w specjalnych strefach, co ma sprzyjać rozwojowi terenów wiejskich i zwiększać ich atrakcyjność inwestycyjną. Jednocześnie fakt, że strefy będą tworzone przez ministra odpowiedzialnego za rolnictwo, zapewnia, że ich lokalizacja będzie uwzględniała interesy mieszkańców. Inwestycje w SSR będą musiały być zgodne ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego danej gminy, co ma zapewnić ich zgodność z długofalową wizją rozwoju obszaru. Takie podejście pozwala na harmonijną integrację nowoczesnej produkcji rolnej z potrzebami i oczekiwaniami.
W projekcie ustawy przewidziano także, że Rada Ministrów określi maksymalny poziom pomocy publicznej, którą mogą otrzymać podmioty prowadzące działalność rolniczą lub przetwórczą w SSR. Wsparcie będzie udzielane w sposób zgodny z prawem Unii Europejskiej, a szczegółowe warunki, minimalną wysokość oraz zasady uznawania wydatków za inwestycje określi rozporządzenie Rady Ministrów.
Oczekuje się, że projektowane zmiany przyniosą pozytywne efekty dla budżetu państwa, zwiększając wpływy wynikające z nowych inwestycji w sektorze rolno-spożywczym. Ze względu na zmienność zainteresowania inwestorów trudno jest oszacować konkretne kwoty wpływów. Projekt nie zakłada natomiast obciążeń finansowych dla jednostek samorządu terytorialnego, co powinno ułatwić jego wdrożenie.
Przewidywane są także pozytywne skutki społeczne wynikające z tej regulacji. Dzięki stworzeniu SSR w odpowiednio wyznaczonych miejscach minimalizowane będą konflikty społeczne związane z lokalizacją tego typu inwestycji, co jednocześnie ma wzmacniać bezpieczeństwo żywnościowe kraju. Strefy będą ustanawiane na mocy rozporządzenia ministra ds. rolnictwa, który będzie określał nazwę, teren oraz czas obowiązywania każdej strefy. Projekt został skierowany do pierwszego czytania.
⇢ Kolejny już z projektów dot. zmiany ustawy o ochronie zwierząt reprezentuje, wraz grupą posłów, Katarzyna Maria Piekarska (Druk nr 608). Projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt wprowadza zakaz trzymania psów na stałe na uwięzi, co ma poprawić warunki ich życia. W uzasadnieniu projektu podkreślono, że obecne przepisy, ograniczające czas przebywania psa na łańcuchu do 12 godzin na dobę, są w praktyce trudne do wyegzekwowania, a przypadki zaniedbań często pozostają bez konsekwencji prawnych. Nowe przepisy zakładają całkowity zakaz trzymania psów na łańcuchach przy budach, proponując zamiast tego obowiązek zapewnienia psom kojców o odpowiednich parametrach.
Zgodnie z propozycją, kojce musiałyby być wyposażone w zadaszenie, utwardzone podłoże na połowie powierzchni oraz budę chroniącą psa przed trudnymi warunkami atmosferycznymi. Projekt szczegółowo określa minimalne wymiary kojca, uzależniając je od wysokości psa, mierzonej od poziomu ziemi do łopatek. Tymczasowe trzymanie psa na uwięzi ma być dozwolone wyłącznie w trakcie spacerów lub podczas transportu, co ma na celu zapewnienie mu stałego dostępu do ruchu i swobody poruszania się.
W uzasadnieniu projektu zaznaczono, że trzymanie psów na uwięzi jest niehumanitarne i wiąże się z cierpieniem zwierząt, takim jak wrastanie łańcuchów w skórę, przymarzanie ich do ciała w zimie czy nadmierne obciążenie dla zwierząt mniejszych, trzymanych na zbyt ciężkich łańcuchach.
Nowelizacja wzbudza jednak pewne kontrowersje. Mogą pojawić się problemy z interpretacją w przypadku psów wykorzystywanych do ochrony mienia i osób, ponieważ zakaz uwięzi mógłby utrudniać pracę tych zwierząt. Przepisy pozwalają bowiem na stosowanie uwięzi tylko podczas spaceru lub transportu, co nie obejmuje specyficznych warunków, w jakich przebywają psy służbowe czy obronne.
Oczekiwanym rezultatem wprowadzenia nowelizacji ma być wyeliminowanie przypadków trzymania psów „na stałe” na uwięzi, zwłaszcza w trudnych i często niehumanitarnych warunkach. Obecnie wydaje się, że projekt utknął na samym początku procesu legislacyjnego, lecz zawsze może się to zmienić.
⇢ Przedstawić trzeba również inny projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt – ten został już skierowany do opinii do organizacji samorządowych. Został zainicjowany nie przez posłów, a przez obywateli. Reprezentantami są pani Sara Pamela Balcerowicz oraz pan Michał Gostkowski (Druk nr 700).
Projekt ma na celu podniesienie standardów dobrostanu zwierząt domowych i gospodarskich poprzez wprowadzenie doprecyzowanych przepisów, uwzględniących ich potrzeby fizyczne, psychiczne i społeczne. Nowe regulacje mają ograniczyć problem bezdomności zwierząt oraz zapewnić skuteczniejszą kontrolę ich populacji, co wiąże się z obowiązkową identyfikacją i kastracją zwierząt domowych oraz utworzeniem centralnego rejestru oznakowanych psów i kotów. Dodatkowo ustawa przewiduje zaostrzenie kontroli nad schroniskami, wprowadzenie minimalnych standardów ich funkcjonowania oraz sformalizowanie zasad finansowania opieki nad bezdomnymi zwierzętami.
Jednym z kluczowych założeń jest zakaz utrzymywania psów na łańcuchach oraz obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków w kojcach. Przepisy mają na celu zmniejszenie ryzyka dla zwierząt przetrzymywanych z dala od ludzi – w przypadku psów oddzielonych od ludzkiego towarzystwa może dochodzić do licznych zaniedbań, jak brak wody czy ryzyko narażenia na agresję ze strony innych zwierząt i ludzi. W przypadku niewysterylizowanych samic izolacja może prowadzić także do problemów związanych z nadmiernym zainteresowaniem ze strony samców, co naraża zwierzęta na dodatkowy stres i niechciane kontakty.
Nowelizacja obejmuje również wprowadzenie wyższego poziomu ochrony prawnej zwierząt przed znęcaniem, zakaz używania fajerwerków o wysokiej intensywności hałasu (klasy F2 i F3) oraz kary za przemoc wobec zwierząt, co odzwierciedla rosnące społeczne poparcie dla większej troski o ich dobrostan. Wynika to także z wzrastającej świadomości o potrzebach emocjonalnych zwierząt domowych, zwłaszcza psów i kotów, które reagują na bodźce emocjonalne w sposób porównywalny do ludzi. Badania potwierdzają ich zdolność do tworzenia silnych więzi z człowiekiem, rozróżniania emocji oraz reagowania na nie i wskazują, że zwierzęta pozbawione kontaktów społecznych doświadczają poważnych zaburzeń psychicznych i behawioralnych, tj. depresji, agresji czy lęku separacyjnego.
Wzrost liczby zwierząt domowych wymusza nowe rozwiązania prawne. W 2022 roku prawie połowa polskich rodzin miała przynajmniej jednego psa, co stawia Polskę w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem liczby zwierząt domowych. Według danych Eurobarometru z 2023 roku aż 74% obywateli UE uważa, że dobrostan zwierząt domowych wymaga lepszej ochrony prawnej.
⇢ Z nowości dotyczących zmian na 2025 r. można wspomnieć o przyjętym przez rząd projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej.
- Ujednolicono zasady opodatkowania garaży w budynkach mieszkalnych
Garaże znajdujące się w budynkach mieszkalnych, które nie są wykorzystywane do działalności gospodarczej, objęto opodatkowaniem na takich samych zasadach jak lokale mieszkalne. - Doprecyzowano definicje „budynku” i „budowli” na potrzeby podatku od nieruchomości
Definicje wprowadzono niezależnie od przepisów prawa budowlanego, co zapewni większą stabilność prawa podatkowego oraz ograniczy jego zależność od zmian w przepisach budowlanych. - Sprecyzowano katalog obiektów podlegających opodatkowaniu
Ustalono zamknięty katalog budowli, które podlegają opodatkowaniu, oraz ograniczono opodatkowanie urządzeń budowlanych wyłącznie do tych, które są ściśle związane z budynkiem lub budowlą i niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Z opodatkowania wyłączono tzw. obiekty małej architektury. - Przedłużono termin składania deklaracji na podatek od nieruchomości dla przedsiębiorców
Przedłużono do 31 marca 2025 r. termin składania deklaracji na podatek od nieruchomości, aby przedsiębiorcy mieli czas na dostosowanie się do nowych przepisów. - Zniesiono wnioskowy tryb przyznawania zwolnień podmiotowych w podatku rolnym
Zwolnienia podmiotowe, np. dla instytutów badawczych, przyznawane będą automatycznie, co ma wyeliminować zbędne formalności i uprościć procedury administracyjne.
