Razem dla postępu hodowlanego

15 września w siedzibie Federacji w Warszawie zostało podpisane porozumienie pomiędzy Polską Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka a Instytutem Zootechniki Państwowym Instytutem Badawczym. Celem porozumienia jest usprawnienie polskiego systemu oceny wartości hodowlanej bydła ras mlecznych poprzez szeroko pojęte współdziałanie obydwu podmiotów.

Tekst i zdjęcia: Mateusz Uciński

Na taką chwilę czekaliśmy długo. Prezydent PFHBiPM Leszek Hądzlik oraz dyrektor IZ PIB Krzysztof Duda złożyli podpisy na dokumencie, którego postanowienia, realizowane w najbliższych latach, mogą zrewolucjonizować oblicze polskiej hodowli.

W spotkaniu, oprócz prezydenta Polskiej Federacji i dyrektora Instytutu Zootechniki, udział wzięli: dyrektor Departamentu Hodowli Zwierząt w MRiRW Magdalena Zasępa, z-ca dyrektora Departamentu Hodowli Zwierząt w MRiRW Justyna Ślusarczyk, prof. Grzegorz Żak – IZ PIB, przewodniczący Rady Programowej PFHBiPM Dariusz Piątek, dyrektor PFHBiPM Stanisław Kautz, z-ca dyrektora PFHBiPM Ewa Kłębukowska, dyrektor ds. hodowli Agnieszka Nowosielska oraz dyrektor Centrum Genetycznego PFHBiPM Sebastian Mucha.

 – To bardzo ważne, aby hodowcy współpracowali z jednostkami naukowymi i mieli swój udział w kreowaniu postępu hodowlanego – podkreślił prezydent Hądzlik. – Porozumienie, które dzisiaj podpisujemy z Instytutem, to historyczna chwila, rozpoczynająca naszą szeroko pojętą współpracę, podczas której będziemy się wzajemnie wspierać i przekazywać sobie wiedzę, tak aby zarówno Federacja, jak i Instytut mogły się mocno rozwijać.

Dyrektor Krzysztof Duda zauważył, że patrząc przez pryzmat hodowli i wartości polskiego rynku – bo to są przede wszystkim wyznaczniki siły gospodarki państwowej – porozumienie to może w przyszłości poprawić rankingi hodowlane naszego kraju w Unii Europejskiej i na świecie. Ma także nadzieję, że działania Federacji i Instytutu będą postrzegane jako wyznaczniki dobrych praktyk i owocnej współpracy.

Głównym założeniem podpisanego porozumienia jest optymalizacja oceny wartości hodowlanej w Polsce polegająca na:

1. wprowadzaniu najnowszych osiągnięć z zakresu metodyki polskiej oceny mających na celu utrzymanie jej  na najwyższym światowym poziomie, m.in. takich jak jednostopniowa ocena wartości hodowlanej;
2. wdrażaniu złotego standardu EuroGenomics do oceny wartości hodowlanej;
3. opracowaniu oceny wartości hodowlanej dla nowych cech.

Wprowadzane zmiany w pierwszej kolejności dotyczyć będą bydła rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej. W kolejnym etapie prace powinny się koncentrować na rozwoju oceny wartości hodowlanej dla mniej licznych w Polsce ras bydła, takich jak simentalska, polska czerwona czy białogrzbieta. Kierunek tych prac będzie uzależniony od rozwoju metodyki i dostępności danych.

Porozumienie zakłada optymalizację struktury organizacyjnej zespołów wykonujących ocenę wartości hodowlanej bydła rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej opartej na ścisłej współpracy między zespołem naukowców IZ PIB i zespołem obliczeniowym Centrum Genetycznego PFHBiPM. Celem tych działań jest rozwój metodyki i optymalizacja rutynowej oceny wartości hodowlanej w Polsce.

Nowa struktura organizacyjna zwana „Zespołem CGen-IZ” będzie bazowała na dwóch grupach:

1) grupie rutynowej, pod kierunkiem CGen, która będzie realizowała rutynowe obliczenia oraz publikację wartości hodowlanych, zapewniając wymaganą precyzję, częstotliwość i punktualność tej oceny;

2) grupie naukowej, pod kierunkiem IZ PIB, która będzie realizowała opracowanie oceny wartości hodowlanej dla nowych cech oraz badania naukowe nad nowymi metodami i technologiami dotyczącymi tej oceny.

W celu realizacji oceny wartości hodowlanej metodą jednostopniową w nowej strukturze organizacyjnej oraz usprawnienia wykonywania bieżącej oceny powołano dwie grupy robocze, złożone z przedstawicieli CGen i IZ PIB.

Pierwsza grupa –  rutynowa – do realizacji tzw. szybkiej ścieżki, zakłada, że przetwarzanie wyników oceny wartości hodowlanej, kontrola jakości, standaryzacja wyników oraz obliczanie indeksów i przygotowanie zbiorów do publikacji będą odbywać się w CGen. Szybka ścieżka zostanie wdrożona niezwłocznie po jej opracowaniu, jednak nie później niż w ocenie sierpniowej 2022 r.

Druga grupa – naukowa – zajmie się opracowaniem oceny wartości hodowlanej dla wszystkich cech z wykorzystaniem metody jednego kroku w nowej strukturze organizacyjnej (Zespół CGen IZ).

Opracowana metodyka, pozwalająca na ocenę wszystkich cech dotychczas ocenianych w Polsce, zostanie przekazana do rutynowej realizacji oceny wartości hodowlanej w CGen do kwietnia 2024 r.

Strony porozumienia zadeklarowały ścisłą współpracę na każdym etapie realizacji oceny wartości hodowlanej dla bydła ras mlecznych. Proponowana struktura organizacyjna pozwoli na wykorzystanie w pełni kompetencji i doświadczenia najlepszych polskich specjalistów z zakresu metod statystycznych i genomowej oceny wartości hodowlanej. Kluczowe decyzje dotyczące zmian i rozwoju oraz oceny wartości hodowlanej w kontekście postępu genetycznego opiniowane będą przez Radę Programową PFHBiPM.

Wierzymy, że 15 września 2021 r. zapisze się w historii polskiej hodowli złotymi zgłoskami. Perspektywa wspólnych działań i realizacja wyzwań wpisują się w trendy ogólnoświatowe.