Somatyka na robocie

Roboty udojowe są coraz popularniejsze wśród hodowców w naszym kraju. Jak ich zastosowanie ma się do jakości pozyskiwanego przy ich pomocy mleka? Jak ta forma automatyzacji doju ma się do zachowania odpowiedniej higieny doju? Poniżej postaramy się odpowiedzieć na te pytania, a także udzielić kilku przydatnych rad.

> Monika Atamańczuk

Komórki somatyczne naturalnie występują w mleku. Ich ilość może być różna w zależności od fazy laktacji, ale też wieku zwierzęcia. Przypomnijmy na początku, jaka powinna być wartość LKS u zdrowej krowy w zależności od laktacji:

• w 1. laktacji nie powinien być wyższy niż 35 tys./ml;
• w 2. laktacji – ok. 50 tys./ml;
• w 3. laktacji – ok. 60 tys./ml;
• w 4. laktacji – ok. 85 tys./ml.

Takie wyniki są możliwe dzięki zachowaniu odpowiedniej rutyny i higieny doju. Mastitis często nazywany jest chorobą zawodową krów. Mamy jednak wpływ na to, czy nasze zwierzęta zachorują, czy nie. Czynnikami, które mogą przyczynić się do zachorowania, są

• stan sprzętu udojowego,
• niewłaściwa higiena,
• błędy żywieniowe,
• kulawizny,
• duży stres zwierząt,
• i wiele innych.

Jak to wygląda na robotach udojowych?
Niezależnie od marki robota udojowego to my mamy realny wpływ na stan zdrowia wymienia. Robot ułatwia nam pracę. Każdy wyposażony jest w swój system czyszczenia strzyków i dezynfekowania, przedzdajania, stosowania dippingu poudojowego – zastępuje wszystkie czynności, które człowiek fizycznie musiałby wykonać przy każdej krowie.

Mówiąc o robocie i jakości mleka, nie możemy zapomnieć oczywiście o przewodności surowca. Metoda ta opiera się na różnicy koncentracji soli w mleku w obszarach zakażonych i zdrowych. W mleku z ćwiartek zakażonych wzrasta zawartość jonów sodu i chloru, maleje natomiast zawartość potasu i laktozy oraz wzrasta pH. Podczas procesu zapalnego chlor i sód dostają się do mleka z krwi. Ze względu na zwiększone stężenie jonów chlorku i sodu prąd przepływa przez mleko mastitisowe łatwiej niż w mleku ze zdrowych ćwiartek, co skutkuje wyższą przewodnością elektryczną w surowcu ze stanem zapalnym. Dlatego właśnie ten aspekt powinien być również analizowany na własnym stadzie, zwłaszcza że roboty udojowe mają takie rozwiązania. Kluczem do walki z wysoką somatyką jest analiza wyników z robota udojowego z raportami wynikowymi.

Robot skutecznie ułatwia prace w gospodarstwie, jednak bez jakiejkolwiek naszej reakcji na otrzymane informacje nie jesteśmy w stanie wykluczyć wysokiej wartości LKS. Sprawdzaj przede wszystkim:

• komunikaty;
• czy każda krowa się wydoiła;
• czy są sztuki, które notorycznie zrzucają kubki;
• pobranie paszy;
• aktywność krów;
• przeżuwanie;
• czas doju;
• przeglądaj raporty własne.

O czym pamiętać i co robić, aby praca z robotem była skuteczniejsza:
– Sprawdzaj komunikaty – pojawiają się nie bez powodu, mają ułatwić codzienną pracę w gospodarstwie.
– Nie wyłączaj powiadomień – przez takie zachowanie możesz spowodować więcej strat niż zysku. Przykład z terenu: wyłączono powiadomienia z robota na noc, niestety w nocy robot się zawiesił, przez co krowy miały czterogodzinną przerwę w doju, zaburzyło to cały cykl aktywności stada.
– Analizuj każdy przypadek komunikatu indywidualnie – jeśli wyświetla się jakiś komunikat, sprawdź go dokładnie (nie popadaj w rutynę!!!).
– Wykonaj TOK podejrzanym sztukom – TOK pozwoli Ci ocenić słuszność komunikatu, zwłaszcza jeśli dana krowa nagle Ci się wyświetliła.
– Sprawdzaj w raportach RW-2 krowy rozpędzające się w ostatnich trzech próbach – pomoże to dokładnie ocenić sytuację, w jakiej jest krowa (pamiętaj, że skuteczna walka z somatyką to połączenie analiz z robota z danymi z próbnego doju).
– Jeśli masz możliwość, wykonuj analizy mikrobiologiczne – pozwoli to przynajmniej wstępnie określić rodzaj patogenu, ułatwi również pracę lekarzowi weterynarii (jednak nigdy nie lecz zwierząt na własną rękę!!!).
– Zbyt wiele sztuk na robocie może powodować nieodpowiednie wydojenie się krów oraz zbyt długie przestoje między udojami – dlatego unikaj zatłoczenia obory, każdy robot ma swoją ograniczoną moc przerobową.
– Zwracaj uwagę na wyleczalność krów po okresie zasuszenia – jeśli dana sztuka na RW-2 miała wysoką somatykę w okresie zasuszenia, zwróć na nią uwagę, zwłaszcza po wycieleniu, obserwuj, czy zwierzę zostało wyleczone, czy może jeszcze wymaga leczenia.

Nawet najbardziej nowoczesny robot nie zastąpi pracy człowieka. To człowiek musi ostatecznie zadecydować, co zrobić z daną sztuką. 