Tylko zgoda buduje!

Dzieje Wielkopolskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła sięgają swoimi korzeniami początku lat 80. ubiegłego stulecia i są doskonałym przykładem, że hodowcy nie tylko chcą, ale i doskonale potrafią tworzyć organizacje kształtujące rodzimą hodowlę bydła mlecznego, a także definiujące przyszłość tej gałęzi gospodarki w Polsce.

tekst: Paweł Reszel, Mateusz Uciński

Historia Związku rozpoczęła się od naturalnej i oddolnej inicjatywy, dążenia grupy zawodowej rolników i hodowców do stworzenia organizacji, która działając na jej rzecz, mogłaby wypracowywać korzyści, prawa i przywileje. Nastąpiło to głównie z powodów ekonomicznych i obaw, że egzystencja gospodarstw albo ich interesy byłyby zagrożone lub niedostrzegane przez władze, zarówno lokalne, jak i państwowe. Wówczas wyłaniający się liderzy, widząc taką rzeczywistość, nie zgodzili się na to i postanowili postawić na samorządność i wolę decydowania o swoich sprawach. Wynikiem takich decyzji i dążeń było właśnie spontaniczne tworzenie się społeczno-zawodowych związków, niezależnych od organizacji działających na wsi, będących pod kontrolą władz państwowych i finansowanych przez państwo. To właśnie ten tok rozumowania grupy działaczy zapaleńców spowodował, że w 1981 roku powstał Związek Hodowców i Producentów Bydła, który działał najpierw na terenie byłego województwa leszczyńskiego, wspierany przez gminne i rejonowe koła hodowców bydła w Piaskach, Pogorzeli, Przemęcie, Borku i inne, mniej liczne. Jego działalność oparta była na zatwierdzonym statucie Związku, na podstawie którego powoływano władze związkowe, zwoływano przedstawicieli oraz tworzono plany pracy.

Działalność po zmianie ustroju

Sytuacja ekonomiczno-gospodarcza na wsi oraz zmiany administracyjne w 1998 roku wymusiły łączenie się związków wojewódzkich i kół gminnych w organizacje o znacznie większym zasięgu działania. Do związku województwa leszczyńskiego dołączyło silne i już wtedy bardzo liczne Koło Hodowców Bydła w Krotoszynie, zrzeszone w strukturach Związku Województwa Kaliskiego, pociągając za sobą na fali fuzji inne koła gminne i rejonowe. Z inicjatywy hodowców zrzeszonych w tych organizacjach zaproponowano, by pozostałe związki także się do nich przyłączyły. Po wielu spotkaniach i dyskusjach osiągnięto kompromis polegający na tym, że do najliczniejszego Związku Leszczyńsko‑Krotoszyńskiego miały przystąpić koła gminne z terenu byłych województw poznańskiego, konińskiego i pozostałej części województwa kaliskiego. Utworzyłby się wówczas najliczniejszy i najprężniej działający w Polsce związek hodowców bydła i producentów mleka. Jak to zwykle bywało w Wielkopolsce, od pomysłu do realizacji projektu działania postępowały szybko i wnet przystąpiono do etapu przygotowawczego, tworząc podwaliny związku działającego na terenie całej Wielkopolski.

Podczas Zjazdu Delegatów 16 lutego 1999 roku doszło do utworzenia przez aklamację Wielkopolskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła w Poznaniu. Powołano zarząd w osobach: Marian Pankowski – prezes, Jan Łapawa – wiceprezes, Włodzimierz Neneman – wiceprezes, Maciej Maciejewski – wiceprezes, Marian Lis – wiceprezes, Leszek Hądzlik – sekretarz. Dyrektorem Biura został Stanisław Kautz.

Nowe wyzwania

Po prawnym zalegalizowaniu Wielkopolskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła w sądzie rejonowym organizacja rozpoczęła swoją działalność. Początkowo skupiała się na przygotowaniu i organizacji Wystawy Zwierząt Hodowlanych w Pudliszkach, najpierw wojewódzkiej, a w późniejszych latach regionalnej (w cyklu dwuletnim), prowadzeniu szkoleń dla hodowców, przygotowaniu stoisk promocyjnych podczas trwania targów rolniczych w Sielinku i Marszewie, targów Ferma Bydła w Poznaniu, a także na wydawaniu biuletynu informacyjnego Związku oraz kalendarza dla hodowców i członków WZHiPB.

W 2003 roku funkcję prezesa Wielkopolskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła powierzono Przemysławowi Jagle – hodowcy bydła z okolic Czarnkowa, który funkcję tę pełni do dziś.

– Bycie prezesem tak dużego Związku, złożonego z wymagających hodowców, to nic prostego – akcentował świeżo wybrany prezes Jagła. – Tu naprawdę trzeba działać razem z hodowcami z każdego zakątka Wielkopolski. Każdy członek naszego związku zmaga się z innymi problemami, dlatego wraz z całym zarządem staramy się tych problemów wysłuchać i pomagać na każdej linii związanej z hodowlą bydła mlecznego. Nasi hodowcy, członkowie związku, wiedzą, że jeśli potrzeba, to interweniujemy w różnych instytucjach państwowych lub urzędach, aby rozwiązywać wszelkie trudności. Jeśli jest taka potrzeba, to nawet organizujemy wyjazdy na protesty, tak jak w kraju, tak również do Brukseli, aby zawalczyć o hodowców bydła mlecznego i pokazać, że zrzeszenie takie jak Wielkopolski Związek Hodowców i Producentów Bydła to siła sama w sobie.

Pod przewodnictwem nowego prezesa Związek intensywnie się rozwijał. Kontynuowano szeroko pojęte uczestnictwo podczas targów, wystaw i różnego rodzaju spotkań szkoleniowych. Doskonale ma się także organizowana co dwa lata Regionalna Wystawa Zwierząt w Pudliszkach oraz liczne mniejsze regionalne pokazy bydła mlecznego, na których bardzo wyraźnie widać, że hodowcy z Wielkopolskiego Związku stanowią ścisłą czołówkę polskiej hodowli bydła mlecznego i śmiało mogą stawać w hodowlane szranki z kolegami z Europy Zachodniej.

W 2013 roku Związek umocnił swoje szeregi, zjednoczony pod wlasnym sztandarem, który poświęcono i wręczono podczas uroczystości odddania do użytku nowej siedziby PFHBiPM oraz biura Związku w Kobiernie. Od tego momentu działalność Związku nabrała jeszcze większego tempa. Dobrze wyposażone biuro, mieszczące się w siedzibie firmy będącej własnością samych hodowców, zlokalizowane w przysłowiowej krainie mlekiem płynącej bardzo w tym pomaga i dodaje renomy. Zaczynają się zapełniać tzw. białe plamy na mapie hodowlanej Wielkopolski – powstają nowe koła hodowców we Wrześni i Koninie, które dołączają do Związku. W jego struktury wstępują także rejonowe koła hodowców i producentów bydła w Kole kierowane przez Pawła Kaźmierczaka, oraz w Kaliszu, którego prezesem jest Przemysław Kmieciński.

– Rejonowe Koło Hodowców i Producentów Bydła w Kaliszu powstało 28 marca 2013 roku i jednocześnie wstąpiło w struktury Wielkopolskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła – wspomina pan Kwieciński. – Pomysł założenia koła powstał wśród hodowców chcących być w takiej organizacji, która będzie ich reprezentowała na arenie ogólnopolskiej, a także broniła interesów wielkopolskich hodowców. Idea ta trafiła na podatny grunt i szybko osiągnęliśmy porozumienie. Jako jego prezes mogę stwierdzić, że daje to również możliwość pogłębiania wiedzy, dostęp do materiału biologicznego najwyższej jakości, a także możliwość poznania najnowszych technologii w produkcji mleka. Koło wciąż się rozrasta, ponieważ w nasze struktury wstępuje młode pokolenie, które wiąże przyszłość z hodowlą bydła mlecznego.

W struktury Wielkopolskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła wstępują również lokalne ośrodki hodowli wielkostadnej, zarówno państwowej, jak i spółek i gospodarstw z szeroko pojętego sektora prywatnego. Związek aktywnie bierze udział w różnego rodzaju spotkaniach hodowców, akcjach protestacyjnych i konferencjach. Warto wspomnieć, że w protestach organizowanych przez Europejską Radę Mleka, które odbyły się w Brukseli czy Berlinie, wielkopolska grupa hodowców była najliczniejsza wśród protestujących Polaków. Działacze WZHiPB przy wsparciu PFHBiPM aktywnie uczestniczyli w działaniach zmierzających do zaprzestania prac i planów utworzenia kopalni węgla brunatnego na terenie Wielkopolski.

Z odwagą w przyszłość

Wszystkie działania Wielkopolskiego Związku organizowane i wspierane są z własnego funduszu, pochodzącego ze składek członkowskich, wpłat na działalność statutową Związku od sponsorów, reklamodawców, firm i instytucji kooperujących, a także, w znacznej mierze, z sukcesywnie wypłacanej prowizji za sprzedaż kolczyków dystrybuowanych przez Polską Federację sp. z o.o. Jest to bardzo ważny element finansowy, bez którego działalność Związku nie mogłaby być prowadzona na tak szerokim polu i tylu frontach. Wielkopolski Związek jest niekwestionowanym liderem rankingów sprzedaży kolczyków w całym kraju. Wsparcie to kierowane jest bezpośrednio do hodowców będących członkami Związku. Organizacja spotkań, szkoleń, wyjazdów szkoleniowych, a także turystycznych jest refundowana właśnie z tych środków. Intensywna promocja sprzedaży kolczyków, wsparta zaangażowaniem hodowców, władz, członków i wszystkich sympatyków Związku, prowadzi do owocnych rezultatów. Prowizja ze sprzedaży kolczyków za miniony 2022 rok wyniesie około 90 tys. zł.

Tylko zgoda buduje – tym hasłem kierują się wielkopolscy hodowcy. Obecnie Wielkopolski Związek jest niewątpliwie największym związkiem hodowców w Polsce i zrzesza 19 gminnych i rejonowych kół hodowców i producentów bydła oraz kilkadziesiąt gospodarstw wielkostadnych i ośrodków hodowli zarodowej. Najmłodszym z kół gminnych jest obecnie Koło Hodowców w Kościanie, które powstało w 2019 roku. Jego prezesem jest Andrzej Smoczyk.
– Koło Hodowców w Kościanie jest stosunkowo młode w porównaniu z innymi stowarzyszeniami – opowiada prezes Smoczyk. – Pomysł założenia go zrodził się wśród kilku hodowców, którzy mieli okazję wcześniej uczestniczyć w spotkaniach organizowanych w innych kołach. Widząc tam zaangażowanie, współdziałanie i jedność, przyspieszyło to naszą decyzję o potrzebie powołania koła w naszym rejonie. Hodowcy widzą, że jedność i zrzeszenie w grupie dają siłę przebicia w „walkach” o interesy producentów mleka. Cieszymy się, że mamy takich reprezentantów jak Wielkopolski Związek oraz Polska Federacja Hodowców i Producentów Bydła. Obecność w Związku zwiększa także możliwość dostępu do wiedzy. Same spotkania powodują, że hodowcy potrafią wzajemnie wymieniać doświadczenia i wspierać się w hodowli bydła mlecznego.

Jednym z ostatnich działań Związku jest powołanie do życia Wielkopolskiej Szkoły Młodego Hodowcy, jako odpowiedź na potrzebę przepływu nowoczesnej wiedzy, kontaktu i integracji środowiska młodych hodowców. To „szkoła bez dzwonków, zachęcająca i prowokująca” – jak nazwano tę inicjatywę podczas inauguracyjnego spotkania.

Jednocześnie warto zaznaczyć, że to wielkopolscy hodowcy i osoby pracujące na rzecz Wielkopolskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła miały wydatny wkład w utworzenie Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka jako organizacji o zasięgu krajowym. To WZHiPB był jednym z inicjatorów powstania i zawiązania się PFHBiPM, a wielu już nieżyjących członków tego Związku stanowiło trzon i  integrowało polskie środowisko hodowlane, aby stworzyć organizację hodowców i dla hodowców, mogących samodzielnie decydować o swojej przyszłości.

Wszystkich chętnych i jeszcze niezrzeszonych hodowców bydła wyrażających chęć działania na rzecz wielkopolskiej hodowli bydła zapraszamy do współpracy: 

Wielkopolski Związek Hodowców i Producentów Bydła
ul. Klonowa 9, 63-714 Kobierno
tel./fax 62 725 27 11