Uwaga! Stres cieplny u krów pojawia się już przy 21°C
Niektóre części świata, zwłaszcza te w klimacie umiarkowanym, nagrzewają się bardziej niż inne w wyniku zmian klimatycznych. Wysoka wilgotność w połączeniu ze wzrostem temperatury jest szkodliwa dla zwierząt gospodarskich. Eksperci zalecają połączenie dobrej izolacji dachu i wentylacji, aby zapobiec stresowi cieplnemu u krów mlecznych.
Tekst: Mateusz Uciński na podstawie Poultry Word
Stres cieplny jest spowodowany połączeniem wysokiej wilgotności i wysokich temperatur. Ta kombinacja powoduje potężny dyskomfort u bydła i ma negatywny wpływ na ich zdrowie i wydajność.
Według Martina Westerbeeka, dyrektora holenderskiej firmy Schrijver, specjalizującej się w budowaniu obór dla krów mlecznych, optymalna temperatura otoczenia dla bydła wynosi od -5° do 18°C. Cielęta najlepiej czują się w temperaturze od 15 do 20°C. Zwraca on również uwagę, że w ostatnich latach Europę Środkową nawiedziły liczne fale upałów, a temperatura wzrosła powyżej 40°C. W tych okresach, w przypadku cieląt połączenie wysokich temperatur z wysokim stężeniem amoniaku jest szczególnie szkodliwe.
Jak zatem rozpoznać stres cieplny? Gdy temperatura wzrośnie do 21°C i więcej, a dotyczy to całego świata, hodowcy muszą być szczególnie czujni na krowy mleczne i cielęta. W rzeczywistości krowy dają sygnały, kiedy doświadczają stresu cieplnego. Podobnie jak ludzie, najbardziej uderzającym znakiem jest to, że zaczynają pić więcej wody. Zaczynają się też bardziej pocić, a tempo oddychania jest podwyższone. Ten naturalny system chłodzenia sprawia, że krowa traci dużo wilgoci, co z kolei może prowadzić do kwasicy żwacza. Innym objawem stresu cieplnego jest to, że krowy spędzają więcej czasu stojąc i są niespokojne. Krowy stojące mogą znacznie łatwiej tracić ciepło.
Jak podkreśla Martin Westerbeek, rolnicy z północno-zachodniej Europy coraz częściej inwestują w zamknięte obory, które są dodatkowo chłodzone. W Niemczech regularnie widzi się wentylację w oborach mlecznych. Pod tym względem sektor mleczarski coraz częściej podąża za hodowlą świń, gdzie funkcjonują zamknięte budynki, które są dobrze izolowane i wentylowane.
Z punktu widzenia zapobiegania kryzysom cieplnym, kluczowy jest dobrze ocieplony dach, z co najmniej 40 mm izolacji. W przypadku obór bez izolacji, niezbędna jest dodatkowa wentylacja, żeby nie stały się one dodatkowymi szklarniami. Co do cyrkulacji powietrza, system wentylacji musi być ustawiony w taki sposób, aby powietrze wentylacyjne zawsze przepływało wzdłuż boku krowy, a nie prostopadle do niej.
Pamiętać jednocześnie należy, iż krowa produkująca 32 kg mleka wytwarza również 48% więcej ciepła niż krowa zasuszona. Ten odsetek jest jeszcze wyższy w przypadku krów o wyższym tempie produkcji. Indeks łączący temperaturę i wilgotność względną pokazuje linie wzdłuż których pojawia się lekki stres, umiarkowany stres, silny stres i stres śmiertelny. Temperatura otoczenia 30°C i wilgotność względna 80% powoduje bardzo poważny stres. Krowa wysokowydajna jest bardziej podatna na stres cieplny niż krowa w okresie laktacji. Stres cieplny wyraża się głównie zmniejszonym spożyciem paszy, niższą wydajnością mleka oraz problemami z wymionami i racicami (z powodu dłuższego stania).
