Czas wykorzystać wartość obornika!
Biometanownie – sposób na poprawę swojego śladu środowiskowego przy jednoczesnym generowaniu dodatkowych przychodów oraz bionawozów z obornika i odpadów rolniczych.
Gazy mają tę specyfikę, że na ogół są niewidoczne, w przeciwieństwie do obornika i gnojowicy, które rozrzucane są na polach od lat i korzyści płynące z ich stosowania są dobrze znane. To, czego nie widzimy, to gaz – głównie dwutlenek węgla (CO2) i metan (CH4) – uwalniający się z lagun z gnojowicą lub już z pola w wyniku procesu fermentacji. Substancje odżywcze trafiają do gleby. Gaz uwalnia się do powietrza. Emisja metanu do atmosfery ma katastrofalny wpływ na efekt globalnego ocieplenia (25 razy większy niż emisja CO2), a rolnicy w sposób niezamierzony znaleźli się na celowniku ekologów. Kiedy zdamy sobie sprawę, że gaz ten można wychwycić i wykorzystać jako źródło energii odnawialnej, nie tracąc przy tym wartości agronomicznej gnojowicy i obornika jako nawozu, perspektywa zmienia się diametralnie! A obecnie takie rozwiązania zyskały ogromne wsparcie ze strony Unii Europejskiej i jej różnych państw członkowskich, które poszukują odnawialnych, niedrogich i lokalnych źródeł energii.
Jak działa biometanownia
Biogazownia to fabryka, która w procesie zwanym fermentacją beztlenową przetwarza odpady organiczne, produkując biogaz (zwykle składający się z ~50–60% CH4 i ~40% CO2) oraz pozostałość organiczną, czyli poferment.
Reakcja, podobna do tej zachodzącej w żołądkach krowy, stymulowana przez określone bakterie przy braku tlenu, przekształca materię organiczną w gaz. Biogaz można dalej uszlachetniać w celu wytworzenia z jednej strony biometanu (bioCH4), a z drugiej dwutlenku węgla (bioCO2); te dwa produkty mogą być sprzedawane na różnych rynkach. Poferment, zachowujący wszystkie składniki odżywcze (N-P-K), wykorzystywany jest jako bionawóz i wraca na pola, na których wcześniej stosowano obornik i gnojowicę. Niczego nie tracimy, wszystko zostaje przetworzone, ponieważ wykorzystujemy produkt uboczny z hodowli bydła w 100%. Koniec z emisją do atmosfery.
Wartość dla środowiska, której nie widzimy
Zrównoważony rozwój to nie tylko kwestia emisji dwutlenku węgla lub metanu do atmosfery, ale także znalezienia zrównoważonego sposobu produkcji żywności i paszy w obiegu zamkniętym, w ramach którego minimalizujemy ilość odpadów poprzez ich waloryzację i w miarę możliwości unikamy emisji do powietrza oraz zanieczyszczania gleby lub rzek. Gospodarka obiegu zamkniętego przekształca odpady w paliwo odnawialne (dla czystego transportu, bezemisyjnego ciepła lub przemysłu) i w nawozy, które nie są produkowane z paliw kopalnych. Dzięki zamkniętemu modelowi unikamy emisji w gospodarstwie – zarówno przy zużyciu nawozów, jak i energii – co umożliwi utrzymanie czystego i zrównoważonego rolnictwa w Polsce.
Długoletnia i bezpieczna wartość ekonomiczna
Budowa biometanowni to projekt na długie lata, który wymaga umiejętności i wiedzy specjalistycznej, ale opłaca się w dłuższej perspektywie. Wartość ekonomiczna projektu jest dzielona pomiędzy uczestników projektu w zależności od ich wkładu. Oprócz tego instalacja wytwarza wartościowy produkt, jakim jest nawóz, w bardzo przewidywalnej cenie. Dodatkowe korzyści finansowe są i będą generowane w kontekście coraz bardziej zaostrzonych europejskich standardów środowiskowych, które znajdują odzwierciedlenie np. w dyrektywie o emisjach przemysłowych IED. Koszty tych projektów stają się zatem synergiczne.
– Fermentacja beztlenowa pomogła nam na kilka sposobów utrzymać nasze gospodarstwa. Zapewniła nam dodatkowe źródło dochodu, a metanizacja umożliwiła odzysk odpadów organicznych, co obniżyło koszty ich zagospodarowania. Powstały poferment wykorzystywany jest jako nawóz, co przyniosło nam kolejne oszczędności. Dzięki temu projektowi podnieśliśmy również standardy naszych gospodarstw w zakresie emisji do atmosfery – mówi Florent Loiseau z Riverbiogaz.
Poferment: wartość agronomiczna
Rolnicy mają do odegrania kluczową rolę i kluczowy interes w przyszłym systemie agroenergetycznym, ponieważ przemysł ten powinien zostać zaprojektowany tak, by miał charakter obiegu zamkniętego, polegającego na pełnej waloryzacji wszystkich produktów ubocznych, większej korzyści agronomicznej i ograniczonego wpływu na ludność lokalną. Kiedy biometanownie zostaną ustandaryzowane i będą pełnić centralną rolę w przetwarzaniu odpadów organicznych, wdrożenie najlepszych europejskich standardów i praktyk umożliwi bardzo wydajną produkcję energii, jednocześnie zapewniając rolnikom ulepszone nawozy niekopalne po przewidywalnej cenie.
Po kilku sezonach eksperymentów stosowanie pofermentu na polach jest obecnie kluczowym wyróżnikiem rolników z Francji. – Po tym jak rolnicy francuscy zaczęli nawozić pofermentem swoje pola, zabiegają teraz o jego zdobycie i zabezpieczenie źródeł. Nie myślą w ogóle o powrocie do nawozów kopalnych – mówi Pierre Paquier, dyrektor techniczny SWING Biomethane, przyglądając się jednej z 28 biogazowni, które zbudował w samej Francji.
Poferment zazwyczaj dzieli się na dwa różne produkty nawozowe wytwarzane za pomocą zwykłej prasy: nawóz stały, który stosuje się zimą jako dodatek do gleby w celu uzyskania długoterminowych korzyści, oraz nawóz płynny, który stosuje się do upraw w celu uzyskania krótkoterminowych korzyści.
Najlepszą praktyką stosowaną obecnie we Francji jest aplikowanie płynnego pofermentu przez system dozowników lub aplikatorów i wkopywanie go, aby zwiększyć przyswojenie azotu w glebie i uniknąć jego dyspersji w powietrzu. Koszt zastosowania tego systemu w tradycyjnych wozach asenizacyjnych jest nieduży.
Biometan: trend w Europie
Produkcja biogazu to dojrzała gałąź przemysłu w Europie. Najlepszym przykładem udanej integracji biogazu z praktykami w zakresie hodowli bydła jest prawdopodobnie Francja, gdzie ok. 55% substratów użytych w 1,4 tys. biogazowniach pracujących w kraju to obornik i gnojowica. Cała branża, biogaz na początku i biometan kilka lat później, przeżywa niesamowity rozwój we Francji. Z ponad 1,4 tys. instalacji fermentacji beztlenowej ok. 500 to biometanownie wtłaczające biometan do francuskiej sieci gazowej, pozostałe produkują energię elektryczną. Francja bardzo wcześnie stworzyła korzystne ramy regulacyjne i obecnie jest pokazywana w Europie jako przykład zarówno w zakresie integracji biogazu w sektorze rolnym, jak i wtłaczania biometanu do sieci gazowej.
Unia Europejska bardzo wspiera rozwój branży biometanowej we wszystkich państwach członkowskich, ponieważ produkcja biometanu przyczynia się do osiągnięcia wielu celów, m.in. wytwarzania odnawialnej, lokalnej, rozproszonej i niedrogiej energii, zmniejszającej zależność od importu z zagranicy. Polska, będąca dużym krajem rolniczym, według Europejskiego Stowarzyszenia Biogazu (EBA), dysponuje piątym co do wielkości potencjałem produkcyjnym, jeżeli chodzi o biometan w Europie. W konsekwencji polski rząd wspiera obecnie rozwój rynku biometanu w Polsce poprzez określone regulacje, takie jak np. ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, aby osiągnąć następujące cele: (1) zaproponować rozwiązania dla podmiotów z sektora rolno-spożywczego pozwalające na zagospodarowanie odpadów i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, (2) zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne Polski poprzez produkcję lokalnego i odnawialnego gazu na terenie całego kraju oraz (3) produkować cenne produkty uboczne, na które jest zapotrzebowanie lokalne, takie jak bionawozy (żeby zastąpić kopalne nawozy chemiczne) i bioCO2 (żeby zastąpić kopalny CO2).
– W Polsce powstało już wiele biogazowni, ale teraz powinniśmy podążać za trendem panującym w Europie i raczej skupić się na budowaniu biometanowni aniżeli instalacji kogeneracyjnych, ponieważ są one najtańszym i najbardziej efektywnym sposobem produkcji gazów odnawialnych – mówi Magdalena Małajewicz, Country Manager w SWING Biomethane w Polsce.
SWING Biomethane Polska
SWING Biomethane Polska może pomóc polskim producentom rolno‑spożywczym w przygotowaniu projektu biometanowni oraz zapewnić i ustrukturyzować jego finansowanie. SWING Biomethane Polska jest polską filią francuskiej platformy rozwojowej i przemysłowej o tej samej nazwie, która opracowuje, buduje, finansuje i obsługuje średnie i duże biometanownie w całej Europie. Do swoich projektów zespół SWING Biomethane wnosi praktyczną wiedzę na temat sektora biometanowego i najwyższe standardy techniczne, zapewniając szybki rozwój projektu, jasny podział ról pomiędzy partnerami w projekcie, agnostycyzm technologiczny i znajomość rynku europejskiego. Doświadczeni specjaliści pomogą odpowiednio zwymiarować instalację, zapewnić zgodność z lokalnymi i europejskimi przepisami, wybrać najkorzystniejszy sposób sprzedaży gazu, podpisać umowy z firmami budowlanymi i partnerami technologicznymi oraz opracować model finansowy. – Po 23 latach pracy w branży biogazowej we Francji i Niemczech doskonale poznałem najlepsze praktyki, które należy wdrożyć w biogazowniach rolniczych, jakich błędów należy unikać i jakiego dostawcę technologii wybrać – mówi Pierre Paquier, wspinając się po drabinie na szczyt jednej z francuskich biometanowni. SWING Biomethane nadzoruje budowę i eksploatację biometanowni, dlatego też pozycjonuje się jako długoterminowy partner, od wczesnego opracowania projektu po eksploatację i utrzymanie instalacji. Rolnicy są ściśle powiązani z sukcesem integracji produkcji energii ze swoimi praktykami rolniczymi i czerpią korzyści ze wszystkich pozytywnych efektów zewnętrznych tych projektów o obiegu zamkniętym.
Wszystkich zainteresowanych rozwojem biometanowni przy fermach czy zakładach produkcyjnych zapraszamy do kontaktu ze SWING Biomethane Polska: contact@swing-biomethane.com
