„Duża wyszukiwarka” w SOL – inspiracje
Często poszukujemy w programie SOL zwierzęcia o konkretnym numerze lub nazwie. To proste – umieszczony na pulpicie przycisk „Znajdź zwierzę” załatwi sprawę. Czasem jednak potrzebujemy wyszukać grupę zwierząt, które spełniają kilka warunków, na przykład krowy i jałówki kryte nieskutecznie od stycznia, odkąd zatrudniliśmy nowego inseminatora. Tu przydatne są wyszukiwarki znajdujące się w programie, zwłaszcza ta „duża”. Czy korzystacie Państwo z ich możliwości?
tekst: Agnieszka Antczak
Powiedzmy, że chcemy wyszukać krowy zasuszone między lipcem a sierpniem, kryte konkretnym buhajem, które kiedykolwiek wcześniej poroniły. Albo te inseminowane konkretnym buhajem i wciąż niecielne. Albo jakąkolwiek grupę zwierząt, które coś wyróżnia. Jak się do tego zabrać?
Do wyszukiwania zwierząt spełniających oczekiwane warunki służą w programie SOL wyszukiwarki. Jedna z nich (będziemy ją nazywali „małą”) znajduje się praktycznie nad każdym wykazem zwierząt, który pojawia się w programie. Jest ukryta pod belką z napisem „Warunki wyszukiwania”, widoczną nad nagłówkiem wykazu. Kliknięcie tej belki powoduje rozwinięcie okienka, w którym jest kilka pól, umożliwiających doprecyzowanie warunków, jakim muszą odpowiadać zwierzęta, żeby znaleźć się w wyświetlanym poniżej wykazie. Powiedzmy, że oglądamy „Wykaz krów” (można do niego przejść bezpośrednio z pulpitu, klikając przycisk o tej samej nazwie). Na wykazie są domyślnie wszystkie krowy, które aktualnie znajdują się w stadzie. Interesują nas tylko te, które mają obecnie status „Nie kryć”? Klikamy „Warunki wyszukiwania”, w okienku „Status reprodukcyjny” ustawiamy „Nie kryć”, po czym klikamy „Wyszukaj”. I na wykazie mamy już tylko te krowy, które wyłączyliśmy z krycia. Mała wyszukiwarka, zgodnie ze swoją nazwą, zawiera niewiele opcji, ale za to jest zawsze pod ręką.
Zdarza się jednak, że zestaw warunków, które możemy ustawić w małej wyszukiwarce, nie spełnia naszych oczekiwań. Wtedy z pomocą przychodzi jej rozbudowana wersja, którą będziemy dla wygody nazywali „dużą wyszukiwarką”. Do dużej wyszukiwarki możemy wejść bezpośrednio z menu głównego, wybierając opcję „Wybór zwierząt”, a następnie „Wybierz zwierzęta”. Możemy też do niej przejść z małej wyszukiwarki, używając przycisku „Więcej warunków”.
Jak wyszukać interesujące nas zwierzęta
Żeby zilustrować działanie dużej wyszukiwarki, posłużymy się następującym przykładem. Chcemy wyszukać wszystkie krowy, które w ostatnim próbnym doju miały „wysokie komórki” i oznaczyć je specjalnym znacznikiem. O znacznikach w programie SOL pisaliśmy w HiChB już dość dawno temu (nr 5 z 2018 roku). Nadanie znacznika skutkuje tym, że ukazuje się on w Karcie zwierzęcia oraz może być wykorzystany do szybkiego wyszukiwania zwierząt, które mają dany znacznik. Znacznik nadany w programie SOL jest zatem odpowiednikiem kolorowej opaski na pęcinie lub zygzaka namalowanego sprejem na grzbiecie – zwraca uwagę i umożliwia szybkie wyszukanie.
Otwieramy listę wszystkich krów. W celu wyszukania na liście zwierząt o wysokiej LKS klikamy „Warunki wyszukiwania”, a następnie „Więcej warunków”. Na ekranie ukazuje się duża wyszukiwarka w całej okazałości. Wybieramy zakładkę „Próbny dój”, gdzie spodziewamy się znaleźć wyniki dotyczące komórek somatycznych. Znajdujemy pole „LKS” i określamy, że interesują nas sztuki powyżej miliona LKS. Po wciśnięciu „Wyszukaj” wykaz krów będzie ograniczał się do tych, które w ostatnim próbnym doju były „milionerkami”. Zaznaczamy kwadraciki przy wybranych zwierzętach, po czym klikamy przycisk „działań zbiorowych” (ten szaro-niebieski). I wybieramy opcję „Nadaj znaczniki”. Otwiera się okno, w którym możemy wprowadzić nazwę nowego znacznika – np. „Milionerki LKS”, używając przycisku „+”, wybrać go i kliknąć polecenie „Nadaj”. Wszystkie zaznaczone krowy otrzymają ten znacznik, który będzie widoczny w Karcie zwierzęcia, pod zdjęciem.
Podobnie przy pomocy dużej wyszukiwarki możemy sobie doprecyzować zestaw zwierząt prezentowanych w dowolnym wykazie. Na przykład, kiedy na pulpicie klikniemy w wykazie kołowym krowy „cielne”, to pokaże się lista wszystkich krów cielnych, a przy pomocy dużej wyszukiwarki możemy w zakładce „Rozród” ustawić taki warunek, żeby na wykazie były tylko te krowy, które mają się cielić w sierpniu.
Spacerkiem po dużej wyszukiwarce
Oglądając dużą wyszukiwarkę, widzimy, że składa się ona z zakładek zawierających wiele różnych parametrów. Korzystając z nich, mamy niemal nieograniczone możliwości nakładania warunków, jakie mają spełnić wyszukane zwierzęta. Możemy określić dowolną liczbę kryteriów – wszystkie zostaną uwzględnione przy sporządzaniu wykazu. Jeśli wybierzemy jakieś parametry w danej zakładce, to nazwa zakładki zostanie podkreślona i pojawi się przy niej wizerunek ołówka i notesu. Dzięki temu będziemy wiedzieć, że korzystaliśmy z warunków wyboru w tym miejscu. Okienka wyboru, z których skorzystaliśmy, będą z kolei obramowane fioletową obwódką.
Wyszukiwarka pamięta wprowadzone warunki nawet po tym, jak z niej wyjdziemy. Dlatego, ustawiając nowe warunki wyboru w dużej wyszukiwarce, warto najpierw skorzystać z przycisku „Wyczyść”. Spowoduje to usunięcie wszystkich ustawionych dotychczas warunków i umożliwi nam zaczęcie od zera. Jeśli czasem wyszukiwarka działa w sposób odmienny od naszych oczekiwań, to prawdopodobną przyczyną jest jakiś nadal w niej przechowywany, a zapomniany przez użytkownika, warunek.
Duża wyszukiwarka jest naprawdę duża. Składa się z dziewięciu zakładek, a w każdej z nich jest od kilku do kilkunastu pól, których wartości można zmieniać, ustawiając w ten sposób warunki wyszukiwania. Nie ma tu miejsca, aby omawiać każdą zakładkę i warunek. Zachęcamy Państwa do samodzielnych eksperymentów. Poniżej wskazujemy tylko kilka często wykorzystywanych możliwości tej wyszukiwarki.
W zakładce „Laktacja” możemy zdecydować, czy interesują nas krowy dojne, czy zasuszone, a także wybrać krowy będące w określonej laktacji (np. czwartej) lub w wybranym okresie laktacji. Tutaj znajdziemy również okienka, w których możemy określić zakres dat wycieleń lub zasuszeń, w których powinny się mieścić wyszukiwane zwierzęta.
Z pewnością często będą przez Państwa wykorzystywane dane z zakładki „Próbny dój”. Tu można zaszaleć, wyszukując zwierzęta o wysokiej lub niskiej zawartości komórek somatycznych, o wysokiej (lub niskiej) zawartości tłuszczu lub białka w mleku, albo te o szczególnie wysokiej wydajności. Zamiast pracowicie przeszukiwać RW i podkreślać kolorowym mazakiem interesujące nas zwierzęta – tu można je błyskawicznie wyszukać i przejrzeć Karty tych, które budzą nasze zainteresowanie.
Chcemy znaleźć krowy zagrożone ketozą? Proszę bardzo, zaznaczamy odpowiednią opcję w ostatnim okienku wspomnianej zakładki. Możemy dodatkowo doprecyzować, czy chodzi nam o krowy, które miały „K!” w bieżącej laktacji, czy może w którejkolwiek laktacji?
Równie dużo możliwości stwarzają parametry zebrane w zakładce „Rozród”. Mamy tu statusy reprodukcyjne, dni ciąży, ruje i pokrycia, gdzie możemy wybrać, czy chcemy sprawdzać „pokrycie ostatnie lub skuteczne”, czy „ruje i pokrycia w bieżącej laktacji”. Korzystając z powyższych możliwości, możemy np. wyszukać krowy, które będą się cielić od lutego do maja (wiadomo, przednówek), a w poprzedniej laktacji miały problemy z ketozą, co, jak wiemy, jest często przypadłością okołoporodową. Możemy zrobić sobie listę takich krów i zwrócić na nie szczególną uwagę.
Filtr, czyli zapamiętujemy zestaw warunków wyszukiwania
Jeśli często wybieramy zwierzęta według jakiegoś zestawu warunków, to nie musimy za każdym razem pracowicie ich wpisywać w wyszukiwarce. Możemy zapamiętać stworzony zestaw warunków, tworząc tak zwany filtr własny. Dzięki temu w przyszłości będziemy mogli „odfiltrować” sobie te zwierzęta, których potrzebujemy, po prostu wskazując nazwę filtra, bez konieczności wprowadzania warunków do dużej wyszukiwarki.
W celu stworzenia filtra wchodzimy w opcję „Lista filtrów własnych” w „Menu głównym”. Wybieramy przycisk „Nowy filtr”. Otwiera się nam znajome okno z dużą wyszukiwarką. Załóżmy, że chcemy stworzyć sobie filtr, który umożliwi nam wybranie krów, które nie zostały pokryte, mimo że minęło już ponad 90 dni od ich wycielenia i nie są one w okresie spoczynku poporodowego. Jakie warunki powinniśmy ustawić w poszczególnych zakładkach? Wystarczy, że wykonamy następujące czynności:
• w zakładce „Rodzaj, wiek, grupa”, w polu „Rodzaj zwierzęcia”, wybieramy „Krowa;
• w zakładce „Laktacja, status prod.” znajdujemy pole „Dzień laktacji od”, tu wpisujemy „90”;
• w zakładce „Rozród”, w polu „Status reprodukcyjny”, ustawiamy opcje: „do badania”, „do krycia”, „kryta nieskutecznie”, „nie kryć”.
Po kliknięciu przycisku „Zapisz” pokazuje się okienko, w którym wpiszemy nazwę filtra – np. „Spóźnione krycia! Krowy”. Gotowe. Od teraz, za każdym razem, gdy będziemy chcieli odświeżyć sobie wiedzę o spóźnionych kryciach, wystarczy wybrać „Wykaz krów”, po czym w jego nagłówku kliknąć „Warunki wyszukiwania, a następnie „Więcej warunków”. W oknie z dużą wyszukiwarką, zamiast pracowicie wpisywać warunki, wybieramy nazwę filtra w okienku „Nazwa filtra” i klikamy „Wczytaj”.
Czym się różni tworzenie filtrów od wcześniej opisanego nadawania znaczników? Jeśli wyszukamy zwierzęta przy pomocy wyszukiwarki i nadamy im znacznik, to za kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt dni będziemy mogli je wyszukać, ale będą to zwierzęta wyszukane według stanu, jaki był w dniu nadania znaczników. Te znaczniki już się nie zmienią, nawet jeśli będą się zmieniały warunki, według których dokonano wyboru. Jeśli natomiast utworzymy filtr, to przy każdym uruchomieniu wyszukiwarki z tym filtrem zostaną znalezione zwierzęta, które w tym momencie spełniają warunki, zapamiętane w filtrze!
A gdyby tak wykaz według własnego pomysłu?
Opisałam powyżej działanie dużej wyszukiwarki w sytuacji, gdy współpracuje ona z jednym z gotowych wykazów, obecnych w programie. Bardziej wymagający użytkownik może stwierdzić: „co mi z możliwości wybierania krów według wielu kryteriów, jeśli na wykazie nie ma kolumn z wartościami, według których nastąpił ten wybór?”. Gdy hodowca wybiera (np. w celu rozważenia brakowania) krowy niecielne, z wysoką LKS i niską wydajnością, to chciałby, aby na wykazie były widoczne wszystkie te informacje. A takiego gotowego wykazu nie ma. Bo wykaz „Ostatni próbny dój” nie zawiera informacji o cielności krowy, a na „Wykazie krów” brak jest kolumny „LKS”. Możliwości dużej wyszukiwarki (która wyszukuje potrzebne zwierzęta) można połączyć z narzędziem umożliwiającym tworzenie wykazu, w którym to sam użytkownik decyduje, jakie kolumny są wyświetlane i w jakiej kolejności. Do tego celu służy funkcjonalność „Moje wykazy”, którą można znaleźć w menu głównym, w zakładce „Wykazy”. O tworzeniu własnych wykazów napiszemy w następnym numerze HiCHB. Tym, którzy nie chcą czekać, polecamy zajrzenie do wspomnianej zakładki. Znajdą tam kilka „moich wykazów”, które umieściliśmy tam jako przykład i zachętę. Można z nimi śmiało eksperymentować, odkrywając przy okazji, w jaki sposób w takim wykazie jest wykorzystana duża wyszukiwarka.
Praca z wyszukiwarką może znacząco ułatwić codzienną pracę ze stadem. Bardzo zachęcamy do zaprzyjaźnienia się z tym narzędziem. Tym bardziej, że jest to dobry wstęp do tworzenia własnych wykazów!
