Kolejny krok w uspołecznieniu polskiej hodowli
Stało się. Pomimo głosów oponentów, niedowierzań wątpiących Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka po raz pierwszy w historii opublikowała wyliczone przez Centrum Genetyczne wyniki oceny wartości hodowlanej buhajów oraz wyniki oceny wartości hodowlanej samic rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej.
tekst: Agnieszka Nowosielska
2 kwietnia 2025 r. na stałe zapisze się jako krok milowy w procesie uspołecznienia polskiej hodowli. Tradycyjnie jest to dzień przewidziany w harmonogramie publikacji ocen na całym świecie. Jednak właśnie tego dnia na stronie internetowej Centrum Genetycznego PFHBiPM zostały opublikowane wyniki oceny wartości hodowlanej buhajów, a także udostępniono hodowcom wyniki oceny wartości hodowlanej samic rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej. Po blisko 17 latach starań Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka przejęła pełną odpowiedzialność za ocenę genetyczną bydła rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej. Nie byłoby tego dnia bez wcześniejszej decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Czesława Siekierskiego, który 16 grudnia 2024 r. zatwierdził zmiany w programie hodowlanym dla rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej.
Co niektórzy, nie wiedzieć dlaczego, zastanawiają się, czy hodowcy powinni wykonywać ocenę genetyczną swoich zwierząt. Ale niby dlaczego mieliby tego nie robić czy też robić to źle? Przecież jest to narzędzie przez nich wykorzystywane, które ma służyć do poprawy wyników ich stad. W duchu odpowiedzialności hodowców za sprawy, które ich dotyczą, prawodawstwo unijne, w szczególności „Rozporządzenie w sprawie hodowli zwierząt 2016/1012”, zezwoliło na realizację oceny genetycznej samodzielnie przez związki hodowców.
Przygotowanie oceny genetycznej i jej terminowe opublikowanie pokazuje, że hodowcy są odpowiedzialni i można im zaufać. Potwierdzeniem, że wyniki zostały prawidłowo oszacowane, jest pozytywne przejście przez Centrum Genetyczne wszystkich wymaganych przez Interbull testów nowej metodyki. Interbull Centre jest ośrodkiem referencyjnym Unii Europejskiej wyznaczonym w celu zharmonizowania lub udoskonalania metod przeprowadzania oceny genetycznej zwierząt hodowlanych. Dokonuje ponadto regularnego przeglądu wyników oceny genetycznej przeprowadzanej przez związki hodowców lub strony trzecie wyznaczone przez te związki.
Zmiana jednostki obliczeniowej szacującej rutynową ocenę wartości hodowlanej dla rasy PHF to jedna bardzo istotna zmiana w tym sezonie oceny. Nie mniej ważne jest jednak wykorzystanie do oszacowań nowej jednostopniowej metodyki oceny, dzięki czemu dołączyliśmy do grona wiodących ośrodków obliczeniowych, które ją stosują. I nie chodzi tutaj o sam prestiż, ale o dostarczenie hodowcom narzędzia selekcyjnego, które jest dokładniejsze i stabilniejsze – to przełoży się na szybszy postęp genetyczny w ich stadach i polskiej populacji. Możliwość zaoferowania polskim hodowcom oceny genetycznej na najwyższym światowym poziomie jest powodem do dumy. W tym miejscu należy zaznaczyć, że nowy system oceny został całkowicie sfinansowany przez Polską Federację Hodowców Bydła i Producentów Mleka, czyli polskich hodowców.
Należy także podkreślić dużą rolę pracowników Instytutu Zootechniki PIB we wdrażaniu zmian. Współpraca pokazała, jak wiele można zrobić w tak krótkim czasie. A proszę mi wierzyć, że wspólnych planów mamy jeszcze wiele. Dotychczasowe osiągnięcia po raz kolejny pokazują, że „razem znaczy więcej”.
Nowa jednostka obliczeniowa i metodyka to najważniejsze zmiany w kwietniowej publikacji oceny wartości hodowlanej. Jest ich dużo więcej, o czym szczegółowo pisaliśmy w minionym numerze „HiCHB”. Liczba wprowadzonych zmian może powodować większe różnice między ocenami sezonu kwietniowego w stosunku do poprzedniego, ale ostatecznie system stanie się bardziej spójny i stabilny. Analizę oceny wartości hodowlanej buhajów i samic zaprezentujemy w kolejnym numerze czasopisma.
