Moduł „Zdrowie” – jak SOL ułatwia ogarnięcie weterynarii

Każdy, kto zarządza stadem bydła mlecznego, ma na co dzień do czynienia z szeroko rozumianą weterynarią, czyli wszystkimi sprawami, które dotyczą zachorowań zwierząt oraz zabiegów leczniczych i profilaktycznych wykonywanych na zwierzętach.

Tekst: Krzysztof Słoniewski

Takich zdarzeń jest sporo i w dodatku są bardzo zróżnicowane – zwierzęta zapadają na różne choroby, podaje się im różne leki, które z kolei powodują (lub nie) konieczność zachowania okresu karencji na mleko lub mięso itp. Dodatkową trudność stanowi konieczność pamiętania o zabiegach, które zostały zaplanowane i powinny być wykonane w określonym dniu, a czasem nawet w określonej godzinie. Dobrym przykładem są tu różne programy hormonalne stosowane w leczeniu zaburzeń płodności. Rozmaitość zdarzeń weterynaryjnych bardzo utrudnia prowadzenie odpowiednich zapisków w takiej formie, żeby to nie było pracochłonne, a jednocześnie zapewniało szybki dostęp do potrzebnych informacji.

Z powyższych względów w programie SOL stworzyliśmy cały zestaw narzędzi, które ułatwiają hodowcy notowanie informacji o zdarzeniach weterynaryjnych, pozwalają planować wykonywanie zabiegów leczniczych i profilaktycznych oraz umożliwiają analizowanie stanu zdrowotnego poszczególnych zwierząt, całego stada lub wybranej grupy. Tworzą one łącznie wydzielony moduł o nazwie „Zdrowie”.

Jakie zdarzenia weterynaryjne można zapisać w SOL?
Żeby usystematyzować wielką rozmaitość zdarzeń weterynaryjnych, podzielono je w programie na parę rodzajów.

• Zabiegi. Z punktu widzenia codziennej pracy ze stadem najważniejsza jest możliwość zarejestrowania zabiegu. W programie SOL zabiegiem może być podanie jakiegoś leku lub wykonanie czynności leczniczej (np. opatrunku), albo podanie szczepionki czy aplikacja bolusa dożwaczowego. Rejestrując zabieg, można (jeśli ktoś ma taką potrzebę) zapisać także fakt zużycia dodatkowych materiałów (np. bandaży, igieł, strzykawek jednorazowych itp.). Dużą zaletą modułu „Zdrowie” jest możliwość tworzenia schematów zabiegów. Taki schemat to nic innego jak opis zabiegu opatrzony nazwą. Gdy chcemy zarejestrować wykonanie zabiegu u konkretnego zwierzęcia, po prostu wskazujemy gotowy schemat i już. Kilka kliknięć pozwala zarejestrować praktycznie dowolny zabieg, nawet taki, którego opis zawiera dziesiątki znaków.
• Objawy i diagnozy. Moduł „Zdrowie” pozwala też zarejestrować zarówno zaobserwowane u zwierzęcia objawy chorobowe, jak i diagnozy – czyli nazwy choroby lub zaburzeń zdrowotnych. Granica między objawami i diagnozami z natury rzeczy nie zawsze jest wyraźna. Dla przykładu: „biegunka” może być zarówno objawem choroby, jak i diagnozą. Powstaje zatem pytanie, czy i kiedy zapisywać objawy, a kiedy diagnozy? W praktyce można przyjąć, że jeśli rozpoznano chorobę lub zaburzenie zdrowotne, to należy zarejestrować diagnozę, rezygnując z wpisywania objawów.

Kiedy zatem warto rejestrować objawy? Głównie wtedy, gdy same objawy nie pozwoliły rozpoznać choroby, a chcemy je zachować w pamięci albo dla siebie, albo dla innych osób pracujących z tymi samymi zwierzętami. Czasem notujemy objawy w celu dokładnej obserwacji stanu zwierzęcia w „krytycznych” okresach jego życia. Dobrym przykładem (i zwyczajem) jest regularne kontrolowanie temperatury ciała krowy w ciągu pierwszych kilku dni po jej ocieleniu.

Wiele sposobów na ułatwienie sobie pracy
Klikanie zamiast pisania. Zdajemy sobie sprawę z faktu, że nic tak nie zniechęca hodowcy do prowadzenia zapisków weterynaryjnych, jak konieczność żmudnego wklepywania do komputera opisów poszczególnych zdarzeń. Dlatego wszystkie funkcje modułu „Zdrowie” przeznaczone do rejestrowania objawów chorobowych, diagnoz i zabiegów są tak zaprojektowane, aby użytkownik nie wpisywał opisów z klawiatury, tylko klikał podpowiadane mu opcje. Co więcej, odpowiednie funkcje są tak zaplanowane, aby można było nimi się posługiwać na urządzeniach mobilnych typu tablet lub smartfon. Zakładamy bowiem, że z punktu widzenia użytkownika najwygodniejsze będzie rejestrowanie zdarzeń weterynaryjnych wtedy, kiedy zostały one zaobserwowane lub wykonane, zatem najczęściej bezpośrednio przy zwierzętach.

•  Grupowa rejestracja. Jeśli ten sam zabieg został wykonany u wielu zwierząt (np. przeprowadzono szczepienie wielu cieląt czy odrobaczanie wielu jałówek), to program umożliwia grupową rejestrację takiego zdarzenia. Wystarczy na liście zaznaczyć odpowiednie zwierzęta, po czym dla nich wszystkich wskazać potrzebny zabieg. Taka grupowa rejestracja jest również możliwa przy rejestracji objawów oraz diagnoz.
•  Tworzenie schematów. Znacznym ułatwieniem pracy związanej z rejestracją zdarzeń weterynaryjnych jest możliwość tworzenia odpowiednich schematów przez samego użytkownika. Dobrym przykładem może być wcześniej wspomniane tworzenie schematów zabiegów. Ale użytkownik może sobie ułatwić pracę także poprzez tworzenie schematów (zestawień) chorób, które najczęściej występują w jego stadzie. Ich nazwy są wówczas podpowiadane mu w pierwszej kolejności, gdy uruchamia funkcję służącą do rejestrowania diagnoz. Podobnie można dopasować do indywidualnych potrzeb zestaw objawów chorobowych podpowiadanych przez program.
• Powiązanie zabiegu z diagnozą. Kolejnym ważnym udogodnieniem jest możliwość powiązania schematu zabiegu z diagnozą. Dla przykładu, praktycznie jedynym powodem podawania krowom antybiotyków dowymieniowych w trakcie laktacji jest leczenie zapalenia wymienia. Schemat takiego zabiegu użytkownik może powiązać z diagnozą mastitis. Jeśli stworzy takie powiązanie, to każdy przypadek wykonania tego rodzaju zabiegu u jakiegoś zwierzęcia spowoduje automatycznie zarejestrowanie dla tego samego zwierzęcia odpowiedniej diagnozy. W ten sposób kilkoma kliknięciami rejestrujemy równocześnie i zabieg, i diagnozę choroby, która spowodowała konieczność przeprowadzenia tego zabiegu.

Planowanie zabiegów leczniczych i profilaktycznych
Poza rejestrowaniem zdarzeń weterynaryjnych moduł „Zdrowie” umożliwia także planowanie zabiegów leczniczych i profilaktycznych oraz kontrolę realizacji takich planów. Wystarczy wskazać schemat zabiegu, który ma być wykonany, oraz określić datę (ewentualnie także godzinę) jego przeprowadzenia. Program sam wpisze te plany do kalendarza, a w odpowiednim czasie przypomni o konieczności wykonania danej pracy. W niektórych przypadkach planujemy wykonanie u danego zwierzęcia całego cyklu zabiegów, które powinny być realizowane w określonej kolejności i z zachowaniem odpowiednich odstępów czasowych między nimi. W module „Zdrowie” taki cykl zabiegów nazywany jest „terapią”. SOL bardzo ułatwia planowanie terapii i ich realizację. Wystarczy raz stworzyć schemat leczenia, a potem można go przypisywać dowolnie wielu zwierzętom, wskazując jedynie nazwę terapii i zakładany czas jej rozpoczęcia. Kilka kliknięć pozwala zarejestrować dowolnie skomplikowaną sekwencję zabiegów i czynności pomocniczych składających się na daną terapię. Bardzo użyteczną funkcją modułu jest przypominanie użytkownikowi o zbliżającym się terminie wykonania zaplanowanych zabiegów. Program wyświetla odpowiednie informacje na pulpicie, ale na życzenie użytkownika może także uprzedzać przez wysłanie wiadomości SMS pod wskazany numer telefonu.

Kontrola okresów karencji
Jeśli użytkownik modułu „Zdrowie” na bieżąco rejestruje w programie wykonane zabiegi, zwłaszcza te z użyciem antybiotyków lub hormonów, to ma z głowy kwestię nadzorowania okresów karencji spowodowanych podaniem odpowiednich leków. Częścią modułu „Zdrowie” jest wykaz leków dopuszczonych do stosowania u bydła. Zawiera też informacje o tym, czy podanie danego specyfiku wiąże się z karencją na mleko lub mięso. Jeśli zostanie zarejestrowany zabieg, w ramach którego podano jakiś lek objęty karencją, to program automatycznie naliczy okres karencji dla danego zwierzęcia. Odpowiednie informacje są prezentowane na pulpicie, w postaci boksów z odpowiednimi napisami. Kliknięcie takiego boksu wyświetla listę zwierząt, które aktualnie są objęte karencją.

Zasady korzystania z modułu „Zdrowie”
Na koniec garść informacji o zasadach korzystania z modułu „Zdrowie”. W odróżnieniu od modułu bazowego, który gospodarstwa objęte oceną wartości użytkowej bydła otrzymują bez dodatkowej odpłatności, moduł „Zdrowie” jest płatny. Miesięczna odpłatność za korzystanie z niego wynosi 0,8 złotego na jedną krowę ocenianą w danym stadzie. Naliczana jest analogicznie jak opłata za ocenę, tzn. w stosunku do liczby krów, którą odnotowano w dniu próbnego doju.

Aby umożliwić użytkownikom praktyczne wypróbowanie możliwości oferowanych przez moduł „Zdrowie”, wprowadzono zasadę, że w okresie pierwszych trzech miesięcy po udzieleniu hodowcy dostępu do programu SOL (okres promocyjny) korzystanie z modułu „Zdrowie” jest nieodpłatne. Po tym okresie moduł zostanie automatycznie wyłączony. Wspomniane wyłączenie polega na tym, że użytkownik nie może wprowadzać nowych informacji związanych ze zdarzeniami weterynaryjnymi, natomiast nadal ma możliwość przeglądania i analizowania informacji dotychczas udostępnianych.

Korzystanie z aktywnych funkcji modułu „Zdrowie” po zakończeniu okresu promocyjnego wymaga świadomej decyzji użytkownika. Musi on włączyć moduł, korzystając z odpowiedniej funkcji w menu głównym programu (opcja „Gospodarstwo”  „Moduły”). Włączenie modułu przez użytkownika jest jednoznaczne ze zgodą na pobieranie opłaty za korzystanie z niego. Użytkownik może też samodzielnie wyłączyć moduł. Konsekwencje wyłączenia są identyczne jak opisane wcześniej dla automatycznego wyłączenia modułu po okresie promocyjnym. Wspomniane wyłączenie powoduje też zaniechanie pobierania opłaty za korzystanie z modułu (począwszy od następnego okresu rozliczeniowego).

Reasumując, każdy hodowca może nieodpłatnie wypróbować możliwości modułu „Zdrowie”, a następnie podjąć decyzję, czy chce z niego nadal korzystać – teraz już odpłatnie. Może w każdym czasie wyłączyć moduł, rezygnując tym samym z możliwości rejestrowania zdarzeń weterynaryjnych, ale zachowując wgląd do dotychczas zgromadzonych informacji tego rodzaju. Może też zmienić wspomnianą decyzję i ponownie włączyć moduł, uzyskując pełny dostęp do jego funkcji.

Zachęcamy do samodzielnego eksperymentowania z funkcjami modułu „Zdrowie”. W razie trudności lub wątpliwości należy bez wahania zwracać się o pomoc do SOL-asystentów. W najbliższych numerach HiChB będziemy chcieli dokładniej omówić poszczególne funkcje modułu „Zdrowie”. Jestem przekonany, że jego szersze wykorzystanie wyjdzie na zdrowie zarówno zwierzętom (ułatwi ich skuteczne leczenie), jak i pracującym z nimi ludziom (oszczędzi im czasu i nerwów)!