Ocena typu i budowy krów ras mlecznych

PFHBiPM stosuje, uznany na całym świecie, system oceny typu i budowy, aby zapewnić obiektywną, spójną i dokładną metodę oceny pokroju. System oparty jest na ocenie cech liniowych w skali od 1 do 9 oraz na ocenie cech opisowych uwzględniających cechy liniowe (wymię, nogi i racice, siła mleczności, rama ciała…). Oceny złożone łączone są w celu obliczenia ogólnej oceny pokroju w skali 100 pkt (maks. 97 pkt), przy czym uwzględniana jest waga każdej z tych cech w ocenie ogólnej.

Zadanie realizowane jest przez profesjonalną kadrę doradców ds. hodowli. Cechy pokrojowe wchodzą w skład grupy cech funkcjonalnych, które, podobnie jak cechy produkcyjne, uwzględnione są w krajowym i międzynarodowym systemie oceny wartości hodowlanej bydła. Podstawę szacowania wartości hodowlanej pod względem cech pokrojowych krów i buhajów ojców stanowią fenotypowe oceny typu i budowy krów pierwiastek. Ocena typu i budowy to również ważne narzędzie wykorzystywane do zarządzania stadem krów mlecznych, które pomaga hodowcom poprawić funkcjonalną budowę stada ich krów oraz uzyskać znaczny postęp hodowlany. Umożliwia m.in. optymalizację doboru buhajów do kojarzeń w stadzie z uwzględnieniem wartości hodowlanych lub fenotypowych w zakresie omawianej grupy cech.

Krowy najwyżej ocenione pod względem typu i budowy w 2022 r.

Programy hodowlane

W 2022 roku Polska Federacja realizowała programy hodowlane dla następujących ras:

• polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej (HO) i odmiany czerwono-białej (RW),
• polskiej czerwonej (RP),
• simentalskiej (SM),
• jersey (JE),
• montbeliarde (MO),
• polskiej czerwono-białej (ZR),
• polskiej czarno-białej (ZB),
• brown swiss (BS),
• szwedzkiej czerwonej (SR) (realizacji programu zaprzestano 07.07.2022 r.).

W minionym roku ważną dla hodowców bydła rasy polskiej czerwonej było uzyskanie możliwości korzystania z genetyki wszystkich europejskich ras czerwonych do doskonalenia swoich zwierząt, co zostało zapisane w znowelizowanym programie hodowlanym bydła rasy polskiej czerwonej na podstawie decyzji MRiRW Nr 57/2022 z dnia 14 lipca 2022. Zmiany w programie dotyczą głównie zasad wpisu do ksiąg. Do polskich ksiąg hodowlanych można wpisać potomstwo urodzone z kojarzenia zwierząt rasy polskiej czerwonej z bydłem wszystkich europejskich ras czerwonych. Wprowadzone zostały także limity udziału genów innych ras u zwierząt wpisywanych do polskiej księgi. Więcej informacji na stronie
pfhb.pl/hodowla/zadania/programy-hodowlane.

W 2022 roku w księgach hodowlanych zarejestrowano:

• 304 474 cieliczki,
• 40 445 krów,
• 1005 buhajów.

Stan krów wpisanych do ksiąg bydła hodowlanego na 31.12.2022 r. (wraz z rasą BG):

• 721 630 krów,
• 719 614 krów w ocenie mlecznej.

Laboratorium Genetyki Bydła

Od początku istnienia Laboratorium Genetyki Bydła obserwuje się stały wzrost liczby genotypowanych zwierząt. W 2022 roku w LGB zgenotypowano rekordową, jak dotąd, liczbę prawie 26 tys. osobników, tj. o 12 571 więcej zwierząt niż w roku 2021 (wzrost o 95%). Wzrost ten wynika m.in. z realizowanego w 2022 roku projektu „A2A2 – nowa droga produktów mlecznych – zastosowanie selekcji genomowej w produkcji żywności o obniżonej alergenności”, który niewątpliwie osiągnął wielki sukces i rozpropagował usługę genotypowania wśród hodowców.

Liczba zwierząt przesłanych do LGB w celu genotypowania w ramach szacowania genomowej wartości hodowlanej zwiększyła się o ponad 77% w stosunku do 2021 roku. Trend wzrostowy świadczy o coraz większym zainteresowaniu hodowców monitorowaniem genetycznym swojego stada za pomocą usług świadczonych przez Federację.

Laboratorium Genetyki Bydła w 2022 roku podjęło również współpracę z uczelniami wyższymi, przy realizacji różnych projektów badawczych, a także wykonywało usługę genotypowania dla związków litewskich.

Laboratorium Genetyki Bydła koncentruje siły na stałym poszerzaniu swojej oferty oraz zwiększaniu wydajności. Od 2022 roku jako jedyne w Polsce korzysta z najnowocześniejszej mikromacierzy Illumina w wersji XT, co umożliwia zbadanie jednocześnie aż 96 osobników w trakcie jednej analizy. Laboratorium w 2022 roku zdołało dwukrotnie zwiększyć swoją wydajność. Obecnie możliwe jest przeprowadzenie analizy genotypowania dla prawie 1,6 tys. próbek w ciągu tygodnia. Placówka w 2022 roku doposażyła swoje pracownie w najnowocześniejszy sprzęt badawczy, m.in. w robota pipetującego, który gwarantuje większą dokładność i precyzję pipetowania, zwiększa wydajność procesu oraz komfort pracy.