SOL – miesiąc po starcie

W styczniowym numerze HiChB informowaliśmy, że PFHBiPM udostępnia program Stado OnLine wszystkim hodowcom, których stada są objęte oceną wartości użytkowej. Już teraz można stwierdzić, że ta oferta spotkała się z dobrym przyjęciem. Rejestrację wniosków o udostępnienie programu rozpoczęliśmy 3 stycznia. Pierwsza prośba, złożona już w standardowym trybie (za pośrednictwem formularza zamieszczonego na stronie internetowej), wpłynęła w tymże dniu o godzinie 8.00. Od tego czasu odpowiednie wnioski napływają nieprzerwanie, w liczbie od kilku do kilkunastu dziennie.

Tekst: dr hab. Krzysztof Słoniewski

Zanim poznamy się bliżej z nowymi użytkownikami, warto wyjaśnić, że nie są pierwszymi. Już w maju ubiegłego roku zaprosiliśmy hodowców do testowania programu SOL. Zgłosiło się wówczas ponad 150 chętnych i wszystkim umożliwiono korzystanie z programu w ich gospodarstwach. Zebrane dzięki testerom doświadczenia umożliwiły lepsze dostosowanie programu do oczekiwań hodowców. Dla przykładu, na pulpicie programu stworzono sekcję „Alarmy”, w której prezentowane są informacje wymagające pilnego działania ze strony użytkownika programu. Zgodnie z sugestiami testerów poszerzono także możliwość przekazywania wybranych informacji SMS-em. Ponadto przy ich udziale testowano różne formy udzielania wsparcia technicznego, w tym możliwość uruchamiania jej bez wychodzenia z programu. Serdecznie dziękujemy testerom, którzy z poświęceniem i „na własnej skórze” sprawdzają przydatność nowych rozwiązań, wprowadzanych do aplikacji SOL.

W okresie tego pilotowego wdrożenia część hodowców zrezygnowała z roli testera, stając się zwykłymi użytkownikami. W rezultacie jeszcze przed styczniowym otwarciem program SOL funkcjonował już w ponad stu gospodarstwach na zasadach testowania oraz w ponad 50 gospodarstwach w trybie normalnego użytkowania.

Liczba nowych użytkowników programu szybko rośnie i w chwili, gdy powstaje ten tekst (2018-02-10), zbliża się do 400. Jeśli dodać do tego gospodarstwa, które zarejestrowano wcześniej, to możemy z dumą poinformować, że po miesiącu od oficjalnego debiutu aplikacji SOL liczba gospodarstw użytkujących program przekroczyła 500!

Kim są nowi użytkownicy programu SOL?
W dalszej części tekstu pominiemy gospodarstwa testowe. Nie wynika to bynajmniej z lekceważenia ich roli. Wprost przeciwnie – gospodarstwa testowe są bardzo ważne i wykazują ponadprzeciętną aktywność w użytkowaniu programu, ale właśnie z tego powodu mogą nie być reprezentatywne dla ogółu użytkowników SOL. Dlatego skupimy się na gospodarstwach użytkujących SOL na standardowych zasadach.

W końcu pierwszej dekady lutego gospodarstw takich było 436, a utrzymywano w nich łącznie nieco ponad 22 000 krów. Zatem przeciętne gospodarstwo użytkujące program SOL posiadało ich około 50. Przyglądając się bliżej rozkładowi wielkości tych gospodarstw, można stwierdzić, że nie odbiegają zasadniczo od ogółu gospodarstw objętych w naszym kraju oceną wartości użytkowej. Można jedynie zauważyć, że wśród użytkowników SOL mniej jest gospodarstw małych (liczących do 20 krów). Wydaje się, że znaczna część ich właścicieli nie odczuwa potrzeby wspierania swojej pracy programem komputerowym i polega na własnej pamięci lub tradycyjnych pomocach, typu kalendarz bądź zeszyt oborowy.

Stosunkowo niewielki jest wśród użytkowników SOL udział gospodarstw dużych, liczących ponad 150 krów. Przyczyną jest zapewne fakt, że znaczna część takich gospodarstw już użytkuje inny program do zarządzania stadem, często powiązany z funkcjonującymi w danym gospodarstwie dojarnią lub robotem. Warunkiem szerszego rozpowszechnienia aplikacji SOL w tej grupie gospodarstw będzie więc zapewnienie możliwości automatycznego przepływu danych między programem SOL a systemami komputerowymi nadzorującymi dojarnie i roboty.

Jeśli chodzi o rozmieszczenie użytkowników SOL na terytorium Polski, to zdecydowana większość tych gospodarstw znajduje się w trzech województwach – podlaskim, mazowieckim i wielkopolskim. Tu także obraz w grupie gospodarstw użytkujących SOL jest zbliżony do stwierdzanego w ocenie wartości użytkowej bydła w naszym kraju.

Co nowi użytkownicy zapisują w SOL?
Skoro już wiemy, jakie gospodarstwa zdecydowały się dotychczas na użytkowanie programu SOL, zadajmy sobie pytanie: do czego go wykorzystują? Ściślej rzecz ujmując, przyjrzyjmy się, jakie zdarzenia odnoszące się do utrzymywanych zwierząt zapisują użytkownicy na początku swojej przygody z programem. A jest tych zapisów niemało – SOL odnotował ich w styczniu ponad 56 000!

Cóż to były za zdarzenia? Lwią ich część stanowią adnotacje dotyczące obrotu stada, a zwłaszcza przybycia zwierząt do gospodarstwa, oraz tzw. przemieszczenia wewnętrzne, czyli przemieszczenia zwierząt w obrębie tego samego gospodarstwa. Trudno się temu dziwić. Pierwszą czynnością, którą wykonuje użytkownik SOL, jest przyjęcie zwierząt z dostarczonej mu tzw. bazy startowej. Wielu użytkowników decyduje się następnie na przydzielenie zwierząt do odpowiednich lokalizacji (budynków lub kojców), utworzonych w obrębie gospodarstwa. Takie „urządzanie się” w programie jest jednak czynnością jednorazową. Jest oczywiste, że w przyszłości udział czynności związanych z obrotem stada (przybyciami, ubyciami i przeklasowaniami) będzie zdecydowanie mniejszy.

Jeśli pominąć obrót stada, to nowi użytkownicy skupiali się przede wszystkim na rejestrowaniu zdarzeń związanych z rozrodem. Rejestrowali przy tym głównie wyniki badania na cielność. Trudno się temu dziwić. Informacja o tym, czy krowa lub jałówka jest cielna, ma podstawowe znaczenie w codziennej pracy ze stadem. Hodowcy rejestrowali też sporo informacji o zabiegach inseminacyjnych. Zapisywali ponadto wycielenia, które miały miejsce po ostatnim próbnym doju (bo te, które zdarzyły się wcześniej, zostały dostarczone każdemu gospodarstwu wraz z bazą startową).

Zwraca uwagę fakt, że „nowicjusze” w niewielkim stopniu korzystali z możliwości stwarzanych przez moduł „Zdrowie”. Zapisów dotyczących objawów chorobowych, rozpoznanych chorób (diagnoz) albo zabiegów leczniczych dokonano tylko w kilkunastu gospodarstwach, a ogólna liczba takich rejestracji nie przekroczyła 300. Jestem przekonany, że po „opędzeniu” najpilniejszych czynności związanych z rozpoczęciem użytkowania programu SOL wielu hodowców zainteresuje się modułem „Zdrowie”. Jego walory z całą pewnością doceni każdy, kto kiedykolwiek zapomniał o podaniu hormonu przepisanego przez lekarza albo przeoczył fakt, że dana krowa była w okresie karencji na mleko. Być może funkcje tego modułu wyglądają nieco onieśmielająco, ze względu na ich mnogość, ale zapewniam, że w praktyce łatwo je opanować. W razie potrzeby zawsze można zwrócić się o pomoc do SOL-asystenta. Warto też obejrzeć krótkie filmiki objaśniające, jak zarejestrować w programie zauważone schorzenia oraz zabiegi wykonywane na zwierzętach (lub planowane do wykonania). Wspomniane filmiki można znaleźć na stronie internetowej programu SOL (zakładka „Krok po kroku”, opcja „Zdrowie”) albo przejść do nich wprost z programu (opcja „Kontakt i pomoc”).

Warto też zwrócić uwagę, że na razie absolutna większość gospodarstw, które dopiero zaczęły użytkować SOL, ma tylko jednego użytkownika. Jest nim osoba zadeklarowana w trakcie rejestracji jako Główny Użytkownik Gospodarstwa (GUG). Choć program umożliwia im tworzenie dodatkowych użytkowników, to GUG-owie na razie z tej możliwości prawie nie korzystają. Powody są zapewne dwa. Po pierwsze, przeciętne gospodarstwo korzystające z SOL jest stosunkowo nieduże i w danym gospodarstwie program użytkuje wyłącznie jedna osoba. Po drugie, trzeba zapewne czasu, aby nowi użytkownicy SOL okrzepli na tyle, by rozważać udostępnienie informacji o stadzie innym osobom (np. lekarzowi weterynarii lub doradcy).

Dziękujemy za już i prosimy o więcej
W imieniu twórców programu SOL dziękuję wszystkim, którzy dotychczas wyrazili chęć użytkowania go w swoich gospodarstwach. Żywimy nadzieję, że liczba użytkowników będzie nadal rosła. Jednocześnie zachęcam do śmiałego korzystania z usług SOL-asystentów w każdej sytuacji, gdy w pracy z programem potrzebna jest pomoc lub wyjaśnienie. SOL-asystentom można także zgłaszać propozycje dotyczące ulepszenia funkcji programu lub poszerzenia jego możliwości.

Wymianie informacji i doświadczeń między użytkownikami i twórcami programu SOL służy również forum dyskusyjne, do którego można zajrzeć za pośrednictwem strony internetowej programu (zakładka „Forum”). Zwolennikom Facebooka polecamy z kolei grupę dyskusyjną „Stado OnLine”, poświęconą wymianie doświadczeń i opinii dotyczących programu.

Chcę podkreślić, że bardzo liczymy na Wasze pytania, uwagi i propozycje, które są dla nas nieocenionym źródłem informacji umożliwiających doskonalenie aplikacji SOL. Dotychczas kierunek rozwoju programu wyznaczali jego twórcy. Teraz pora, aby stery przejęli Ci, dla których program jest przeznaczony – Hodowcy. To Wasze opinie zadecydują o przyszłości programu!