Zmienność tętna może pomóc w ocenie stresu i bólu u cieląt
Wraz ze wzrostem świadomości dobrostanu zwierząt, oceniane są nowe metody wykrywania i oceny stresu i bólu u cieląt. Naukowcy badają zmienność tętna jako dokładne i nieinwazyjne narzędzie oceny.
Autor: Mateusz Uciński na podstawie Bovine Veterinarian
Jak wiadomo, cielęta nie mogą mówić, ale odczuwają ból, dyskomfort i stres. Pomaganie im w radzeniu sobie z tymi stresorami wymaga przede wszystkim najpierw wiedzy o tym kiedy – i w jakim stopniu ich doświadczają. Dlatego właśnie naukowcy badają zmienność rytmu serca (HRV) jako jedną z ilościowych metod obiektywnego pomiaru dobrostanu zwierząt.
Brytyjski badacz Jim Clapp z Newcastle University School of Agriculture w Wielkiej Brytanii wyjaśnił, że zmienność rytmu serca to nie tylko ocena tego, jak szybko bije serce, ale jak szybko zmienia się tętno. Za pomocą nieinwazyjnych monitorów pracy serca podpiętych do cieląt i połączonych z komputerowymi rejestratorami danych, rejestrowane są zmiany tętna. Następnie badacze używają oprogramowania do obliczania HRV. Zarówno Clapp, jak i niemiecka badaczka Teresa Tschoner ustalili, że najbardziej użyteczną miarą HRV jest ocena średniej kwadratowej z sekwencyjnych różnic między uderzeniami (RMSSD) w czasie.
Niższe wartości RMSSD oznaczają zwiększony stres. Clapp i jego zespół ocenili RMSSD związane z różnymi typowymi zdarzeniami życiowymi cieląt, z następującymi wynikami:
Separacja matki – Stwierdzono istotną, ujemną korelację między wiekiem separacji (od 12 godzin do 5 dni) a wartością RMSSD. Stres separacyjny narastał im dłużej cielę przebywało z matką.
Odsadzenie – Porównując pojedynczo trzymane, nowonarodzone (<2 tygodnie) cielęta, oraz grupę cieląt w podobnym wieku bez smoczków, nie zaobserwowano różnic w wartościach RMSSD. Jednak po usunięciu smoczków po 5 dniach wartości RMSSD znacznie spadły w tej grupie, co było skorelowane ze stresem związanym z odsadzaniem.
Mieszanie – wartości RMSSD oceniano u 12 cieląt trzy dni po przeniesieniu do kojców grupowych po różnych okresach w izolacji, od 3-28 dni. Cielęta, które spędzały więcej czasu w izolacji, miały znacznie niższe wyniki RMSSD, co sugeruje, że izolacja uniemożliwia cielętom rozwijanie niezbędnych umiejętności społecznych i powoduje większy stres, gdy w końcu się zmieszają.
Usuwanie zawiązków – Kiedy 18 cieląt zostało pozbawionych zawiązków w wieku około 35 dni, wszystkie otrzymały znieczulenie miejscowe, a połowa otrzymała również długotrwałą terapię przeciwbólową (0,5 mg/kg meloksykamu). Obie grupy wykazały niższe wyniki RMSSD wkrótce po rozpadzie. Jednak po 48 godzinach u leczonych cieląt zanik ustał, co wskazuje, że leczenie meloksykamem złagodziło przewlekły ból po usunięciu zawiązków.
Choroba – Podczas swoich badań naukowcy zauważyli, że cielęta wykazujące tradycyjne objawy choroby, takie jak gorączka i podwyższona częstość akcji serca, również wykazywały znacznie niższe wartości RMSSD w porównaniu do pozornie zdrowych cieląt.
Informacje te mogą mieć wpływ na interwencje i praktyki zarządzania, aby wspierać komfort, zdrowie i wydajność cieląt.
Pani Tschoner ostrzegła jednak, że na HRV mogą również wpływać takie czynniki, jak płeć, wiek, oddychanie, sprawność, postawa, aktywność fizyczna i rytmy dobowe. W związku z tym zasugerowała, że nie powinien być stosowany jako bezwzględny wskaźnik, stres lub ból, ale jako użyteczny element danych w połączeniu z innymi metodami oceny, takimi jak poziom kortyzolu; termografia w podczerwieni; i zachowanie zwierząt.
