Kolejny pełny Audyt ICAR za nami

W dniach 13–16 listopada 2023 roku odbył się pełny, kompleksowy audyt w Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka, który został zlecony przez ICAR – International Committee for Animal Recording. Audyt przeprowadził, wyznaczony przez ICAR, Juho Kyntäjä pochodzący z Finlandii, certyfikowany audytor. Poprzedni audyt z powodu restrykcji związanych z Covid-19 i trwającej pandemii odbył się w 2021 roku w formie online.

tekst: Rafał Morawski

Przypomnijmy ICAR to ogólnoświatowa organizacja non profit zajmująca się ujednoliceniem sposobów identyfikacji, prowadzenia oceny wartości użytkowej oraz oceny wartości hodowlanej zwierząt gospodarskich (bydło, owce, kozy, bawoły wielbłądowate), rejestracji wszelkich informacji związanych z prowadzeniem hodowli. Zasady i standardy ustalone przez ICAR są uznawane za wiążące w Unii Europejskiej. Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka jest członkiem tej organizacji od 2007 roku. Status członka ICAR otrzymało dotąd ponad 130 organizacji z ok. 60 krajów świata. Członkowie ICAR dzielą się na członków zwyczajnych – są to organizacje zaangażowane w proces oceny i wyceny zwierząt gospodarskich, oraz członków stowarzyszonych – należą do nich producenci sprzętu do pomiaru mleka, urządzeń wspomagających ocenę, odczynników, nasienia itp.

Tegoroczny audyt był, jak wspomniano na początku, pełnym audytem fizycznym i objął obszary zadań dotyczące oceny i hodowli bydła, takie jak:

• identyfikacja zwierząt,
• ocena użytkowości mlecznej,
• prowadzenie ksiąg stadnych,
• ocena typu i budowy,
• przetwarzanie danych,
• analiza laboratoryjna mleka,
• po raz pierwszy – analiza DNA wykonywana przez Laboratorium Genetyki Bydła.
  Tegoroczny audyt składał się z dwóch części:
  – wizyt audytoryjnych u hodowców prowadzących ocenę,
  – kontroli wykonywanych zadań w poszczególnych działach i zespołach odpowiedzialnych za ww. obszary.

Audyt terenowy odbył się na terenie działania Regionu Oceny Zachód (woj. wielkopolskie) i objął cztery gospodarstwa: Gospodarstwo Rolne pana Jacka Kalaka, Gospodarstwo Rolne pana Zenona Szczotki, Gospodarstwo Rolne pana Janusza Karasia oraz Gospodarstwo Rolne pana Romana Koniecznego.

W wyniku przeprowadzonego audytu powstał raport, w którym stwierdzono:

1. System identyfikacji bydła pozostaje w zgodzie z wytycznymi ICAR.
2. PFHBiPM prowadzi efektywny system oceny użytkowości mlecznej dla ponad 794 tys. krów typu użytkowego mlecznego i mięsno‑mlecznego w metodzie A zgodny ze standardem ICAR.
3. Procedury wpisu i prowadzenia ksiąg hodowlanych pozostają również zgodne z wytycznymi ICAR.
4. System oceny typu i budowy krów i stosowane w tym obszarze procedury nie są sprzeczne z wytycznymi ICAR w tym zakresie.
5. Dane z oceny wartości użytkowej, prowadzenia ksiąg hodowlanych, oceny typu i budowy itd. są przetwarzane w kompleksowym systemie informatycznym FedInfo, który pracuje w zgodzie z zapisami w wytycznych ICAR dotyczących tego obszaru.
6. Cztery laboratoria PFHBiPM wykonujące analizy mleka, które badają ok. 8 mln próbek mleka rocznie, posiadają akredytację na metody analizy, a procedury związane z identyfikacją próbki mleka i krowy są zgodne ze standardami ICAR.
7. Po raz pierwszy było audytowane laboratorium DNA z siedzibą
   w Parzniewie, które działa w strukturach PFHBiPM. Posiada ono akredytowane i zgodne ze światowymi standardami metody analizy DNA i stosuje prawidłową, wymaganą przez ICAR, identyfikację próbki od momentu jej pobrania poprzez przyjęcie oraz przez poszczególne etapy analizy aż do ostatecznego wyniku.
   Po zakończonym audycie Polskiej Federacji został przekazany raport audytorski, w którym zapisano, że Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka otrzymała pełną rekomendację do utrzymania Certyfikatu jakości ICAR na wszystkie zgłaszane do audytu obszary.

Ta rekomendacja jest potwierdzeniem, że PFHBiPM świadczy usługi hodowlane z zachowaniem najwyższych standardów według wytycznych ICAR.

Nadrzędnym celem okresowego poddania się przez PFHBiPM procedurze certyfikacyjnej w ramach Certyfikatu Jakości ICAR było przede wszystkim ugruntowanie i uznanie jakości usług przez nią świadczonych w opinii krajowej i na arenie międzynarodowej. Przyznanie rekomendacji do przedłużenia ważności Certyfikatu Jakości ICAR potwierdza słuszność kierunku, w jakim rozwijana jest działalność Federacji dotycząca oceny wartości użytkowej bydła.

W raporcie znalazły się także cenne wskazówki, jak ulepszyć nasze działania. Audytor zasugerował wprowadzenie w PFHBiPM kodów kreskowych do oznakowywania wszystkich próbek mleka pochodzących z próbnego udoju. Zaproponował zaaplikowanie odpowiednich innowacji związanych z wymianą danych między systemem FedInfo a systemami do zarządzania stadem, które funkcjonują w gospodarstwach hodowców. Zawnioskował o przeanalizowanie działań związanych z rejestracją danych dotyczących krów chorych i rozważenie mierzenia pobierania próbek mleka od tych zwierząt. Audytor zarekomendował także wprowadzenie rejestracji godzin, które upłynęły od ostatniego doju przy ocenie typu i budowy krów.

W tym miejscu należą się wielkie podziękowania dla hodowców z Wielkopolski, a także pracowników z biura PFHBiPM w Warszawie oraz z Regionu Oceny Zachód, którzy byli zaangażowani w logistykę i wszelkie działania merytoryczno-organizacyjne związane z przeprowadzeniem audytu.

11 grudnia 2023 roku w Utrechcie został podpisany przez dyrektor naczelną ICAR Marie-Agnès Mourot de Lathyle dokument: Certificate of Quality (Certyfikat jakości ICAR).

Otrzymany certyfikat jest ważny do grudnia 2028 roku, do tego czasu PFHBiPM może posługiwać się logo ICAR-u we wszelkich oficjalnych raportach z oceny, dokumentach hodowlanych, wydawnictwach poświęconych wynikom oceny użytkowości, wynikom z zakresu hodowli, a także w raportach z informacjami o składzie fizykochemicznym mleka oraz DNA. W grudniu 2028 roku PFHBiPM podda się kolejnemu audytowi i weryfikacji jakości świadczonych usług.  