Konferencje genetyczne – wymiana wiedzy i postęp w ocenie hodowlanej
„Nawet największe odkrycie nie ma znaczenia, jeśli nikt o nim nie wie” (oparte na cytacie: „The greatest obstacle to discovery is not ignorance – it is the illusion of knowledge”) – D.J. Boorstin
tekst: dr hab. Marcin Pszczoła
Wymiana wiedzy zdobytej podczas badań naukowych jest kluczowym elementem umożliwiającym wdrażanie wyników ciężkiej pracy zespołów badawczych do praktyki. Najświeższą wiedzę zdobywa się podczas konferencji naukowych oraz osobistych rozmów z autorami doniesień konferencyjnych. Z punktu widzenia rozwoju metod oceny genetycznej bydła kluczowe są konferencje poruszające tę tematykę.
75. Zjazd EAAP, Florencja
Jednym ze sztandarowych punktów na mapie konferencji naukowych, w których warto wziąć udział, jest Zjazd Europejskiego Towarzystwa Nauk Zootechnicznych (ang. European Federation of Animal Science – EAAP). Coroczne zjazdy przyciągają rzesze naukowców oraz praktyków z dziedziny hodowli zwierząt gospodarskich.
Na tegoroczny zjazd, który odbył się we Florencji, przybyło prawie 2000 delegatów z całego świata, którzy zgłosili 1784 doniesienia konferencyjne (1111 doniesień ustnych oraz 673 plakatów naukowych). Konferencja składała się z 98 sesji tematycznych, a doniesień było tak dużo, że w szczytowym momencie prowadzono równolegle aż 14 różnych sesji. Te liczby pokazują popularność konferencji oraz możliwość uzyskania znakomitego przeglądu najnowszych odkryć naukowych z zakresu nauk zootechnicznych.
Tematem przewodnim konferencji była „Jakość: środowisko, zwierzęta, jedzenie”, a tegoroczne sesje dotyczyły różnych zagadnień z nim powiązanych. Wśród sesji związanych z hodowlą bydła można było znaleźć doniesienia dotyczące opracowywania nowych strategii hodowlanych w obliczu łagodzenia skutków zmian klimatycznych, postępów w żywieniu przeżuwaczy, odchowu cieląt, poprawy zdrowia i dobrostanu, wykorzystania nowych metod hodowli precyzyjnej (kamery, sensory) w zarządzaniu stadem czy monitorowania zdrowia zwierząt. Omawiano wątki związane z wykorzystaniem informacji genomowej do zarządzania stadem. Odrębnym tematem były wystąpienia związane z poprawą jakości produktów zwierzęcych, takich jak mleko czy mięso. Podobnie jak w latach ubiegłych dużą wagę przyłożono do kwestii klimatycznych. Zorganizowano kilka sesji, na których poruszano kwestie możliwości ograniczenia poziomu emisji gazów cieplarnianych od przeżuwaczy zarówno poprzez odpowiednie żywienie, jak i selekcję na obniżoną produkcję metanu.
Podczas sesji plenarnej skupiono się na postrzeganiu roli zwierząt w gospodarce człowieka. Zadawano pytanie, czy jako ludzie mamy prawo wykorzystywać zwierzęta do zaspokajania swoich potrzeb. Przedstawiono perspektywę obrońców praw zwierząt oraz perspektywę przemysłu i społeczeństwa. Strony nie doszły do jednomyślnego stanowiska, natomiast argumenty konieczności dostarczenia żywności dla ludzi zamieszkujących uboższe regiony wydały się bardziej rezonować z publiką. Jednocześnie wszyscy zgodzili się, że konieczne jest prowadzenie hodowli w sposób, który zapewnia zwierzętom maksymalny dobrostan oraz dba o ich zdrowie. Takie podejście przekłada się również na dobre wyniki produkcyjne i ograniczenie kosztów, jest więc korzystne także dla hodowców.
Z punktu widzenia prac realizowanych w Centrum Genetycznym najciekawsze były sesje związane z rozwojem metod oceny wartości hodowlanej. Ma to szczególne znaczenie w kontekście zaawansowanych prac nad wdrożeniem jednostopniowej oceny wartości hodowlanej. Szczególnie interesujące były zatem sesje dotyczące optymalizacji programów hodowlanych. Omawiano na nich metody, które pozwalają uzyskać postęp genetyczny przy jednoczesnym zachowaniu bioróżnorodności. Ma to szczególne znaczenie dla małych populacji. Interesujące były również sesje prezentujące narzędzia selekcji genomowej w kontekście zarządzania stadem oraz sesje metodyczne dotyczące doskonalenia metod obliczeniowych.
XXX Genetic Days
Kolejna konferencja, w której ważnym aspektem była genetyka, to XXX Dni Genetyki (ang. Genetic Days). Jest to konferencja o wieloletniej tradycji, odbywająca się co dwa lata naprzemiennie w Czechach, Słowacji oraz w Polsce, obejmująca wszystkie dziedziny genetyki, gdzie poza zwierzętami zajmowano się również wątkami roślin i innych organizmów. Przeprowadzono 6 sesji tematycznych, które dotyczyły bioróżnorodności oraz ochrony zasobów genetycznych, analiz genomicznych czy genetyki cech ilościowych.
W ramach sesji plenarnej wygłoszone zostały zamówione referaty uznanych naukowców z kraju i zagranicy, takich jak prof. Marek Świtoński, który wygłosił wykład o genetycznych podstawach zaburzeń płci u zwierząt, czy prof. Guldbrandtsen Bernt prezentujący lekcje wynikające ze współpracy nad sekwencjonowaniem całego genomu.
W ramach wykładów plenarnych swoje wystąpienie miał piszący te słowa dr. hab. Marcin Pszczoła z Centrum Genetycznego PFHBiPM, pracownik Katedry Genetyki i Podstaw Hodowli Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W wystąpieniu przedstawiono założenia metody jednostopniowej w ocenie wartości hodowlanej bydła mlecznego. Omówiono także postępy prac nad wdrożeniem tej metody w polskiej populacji bydła mlecznego. Zaprezentowane zostały wyniki wskazujące na to, że dotychczasowe prace nad oceną jednostopniową pozwalają na uzyskanie wartości hodowlanych o wyższej wiarygodności niż w obecnie stosowanym systemie dwustopniowym. Wykazano, że w nowej metodzie poprawie ulega stopień zgodności ocen krajowych z ocenami międzynarodowymi (poprawa korelacji genetycznych z kluczowymi krajami), a także poinformowano o uzyskaniu pozytywnych wyników testów międzynarodowej organizacji Interbull. W kolejnym etapie kontynuowane będzie testowanie krajowej oceny dla wszystkich obecnie ocenianych cech. Przeprowadzone zostaną także konsultacje wyników, co umożliwi sprawne wdrożenie nowego systemu oceny.
Udział w tych dwóch konferencjach pozwolił na uzyskanie szerokiej perspektywy o najważniejszych pracach z zakresu hodowli bydła na świecie oraz w naszym regionie. Taka aktualizacja wiedzy jest kluczowa i stoi u podstaw dalszego dynamicznego rozwoju oceny wartości hodowlanej w Polsce.
