Konserwacja systemu wentylacji w oborze ogranicza koszty

Mateusz Uciński na podstawie Ohio’s Country Journal

Nadeszła wiosna, powiał cieplejszy wiatr i zapewne nawet się nie obejrzymy, kiedy zrobi się naprawdę gorąco. Warto zatem, już zawczasu sprawdzić w jakiej kondycji jest nasz sprzęt wentylacyjny w oborach, żeby potem nie spotkały nas żadne przykre niespodzianki. Postaramy się zatem przedstawić kilka rad, jak sprawdzić i konserwować urządzenia zapewniające przysłowiowy „przewiew” w budynkach, gdzie bytują zwierzęta.

Konserwacja wentylatorów ma kluczowe znaczenie dla utrzymania odpowiedniej temperatury bytowania krów i kontroli zużycia energii. Systemy wentylacyjne często pobierają od 20% do 25% całkowitej energii zużywanej w gospodarstwie. Brak czyszczenia może zmniejszyć wydajność wentylatora nawet o 40%, co oznacza, że ​​rachunki za prąd pozostają takie same, ale przez oborę przepływa mniej powietrza. Comiesięczna konserwacja w okresie wiosennym i letnim odgrywa bardzo znaczącą rolę, dla utrzymania wentylatorów w czystości. Trzeba zaznaczyć, że nawet cienka warstwa brudu na łopatkach wentylatora, żaluzjach i osłonach ochronnych zmniejsza ruch powietrza i zwiększa zapotrzebowanie na moc wentylatora. Mocniejsze środki czyszczące i myjka ciśnieniowa bardzo dobrze sprawdzają się w usuwaniu brudu z wentylatorów.

Pamiętać należy, że przed myciem wentylatora należy odłączyć zasilanie i uważać, aby woda nie dostała się do nieuszczelnionych silników. Po umyciu, należy pozwolić wentylatorom wyschnąć, a następnie nasmarować łożyska przed ponownym włączeniem zasilania.

Podczas mycia warto dokładnie sprawdzić wentylatory, korzystając z poniższych wytycznych:

• Czy wszystkie wały obracają się gładko?
• Czy łożyska wykazują zużycie?
• Czy wirniki nie mają pęknięć?
• Czy paski są zużyte?
• Czy koła pasowe są nadal wyrównane?
• Czy śruby i wkręty dociskowe są mocno dokręcone?

Chociaż monitorowanie wydajności i zużycia wentylatorów może być trudne, istnieje kilka narzędzi, które mogą w tym pomóc. Warto chociażby przypisać numer do każdego wentylatora w gospodarstwie i prowadzić dziennik, co pomoże w śledzeniu kosztów utrzymania każdego urządzenia. Dziennik pozwala monitorować, kiedy wentylator ma zwiększone zużycie paska lub silniki, które nie pracują tak długo, jak powinny, co jest oznaką występujących większych problemów.

Rejestrowanie prędkości powietrza pomaga również zauważyć kłopoty związane ze zużyciem, zanim staną się poważnymi problemami. Do tego celu, niezbędny jest anemometr cyfrowy, czyli popularny wiatromierz, służący do pomiaru prędkości powietrza w celu określenia, czy wentylatory działają prawidłowo. Pamiętać należy, aby zapisać te wartości w swoim dzienniku, aby móc wychwycić zmiany w wydajności wentylatorów. Niższa prędkość powietrza jest często spowodowana gromadzeniem się brudu lub nieprawidłowym napięciem paska, co powoduje poślizg. Idealna prędkość wiatru w oborze to ok 8 km na godzinę. 

Innym narzędziem, które może okazać się bardzo pomocne, jest obrotomierz, który pomaga określić, dlaczego wentylator może nie wytwarzać wystarczającej prędkości powietrza. Może to pomóc w określeniu prędkości obrotowej zarówno wentylatora, jak i silnika. Gdy silnik pracuje z prawidłową prędkością obrotową, ale łopaty wirnika nie działają, może to być spowodowane słabym napięciem paska, uszkodzonymi lub zużytymi kołami pasowymi lub złym ustawieniem paska.

Jeżeli podchodzimy do sprawy konserwacji wentylatorów bardziej drobiazgowo, to niezbędny będzie również miernik do rowków, który można wykorzystać do zidentyfikowania kół pasowych, które są zużyte i wymagają wymiany. Zużyte koła pasowe zwiększają zużycie paska i poślizg oraz zmniejszają obroty wentylatora. Pasy powinny znajdować się na górze koła pasowego i nie mogą być zapadnięte w koło pasowe. Miernik powinien ściśle przylegać; jeśli widać zużycie większe niż 1/32 cala, można spodziewać się słabej żywotności paska.

Na pewno przyda się także tester napięcia paska, służący  do pomiaru siły wymaganej do przesunięcia paska o 1/64 cala na cal rozpiętości. Pomaga to rozwiązywać problemy z wentylatorami, które obracają się wolniej niż powinny. Jeśli napięcie jest prawidłowe, ale wentylatory obracają się zbyt wolno, koła pasowe lub paski mogą być zużyte. Jeśli paski z napinaczami sprężynowymi nie są prawidłowo napięte, może to oznaczać, że napinacz sprężyny jest słaby lub że paski są naciągnięte lub mają niewłaściwy rozmiar.

Podczas przeglądu systemu nawiewu warto także uzyć multimetru, który pomoże sprawdzić pobór prądu silnika wentylatora; wysokie natężenie prądu może prowadzić do przedwczesnej awarii silnika. Może być ono spowodowane zbyt dużym napięciem paska, gromadzeniem się brudu na wirnikach i obudowie lub zakleszczeniem łożysk, które wymagają wymiany.

Dodając nowe lub wymieniając wentylatory, należy zwrócić uwagę nie tylko na cenę. Wiele silników ma wskaźniki sprawności elektrycznej; silniki o wyższej sprawności mają więcej uzwojeń miedzianych, co zwiększa ich koszt. Silniki o wysokiej sprawności zwykle zwracają koszty zakupu zmniejszonym zużyciem energii elektrycznej w ciągu od jednego do trzech lat.

Podczas inspekcji systemów wentylacyjnych i umieszczania nowych wentylatorów, ważne jest, aby sprawdzić prędkość powietrza w całej oborze. Minimalna prędkość powietrza chłodzącego na wysokości spoczynkowej krowy wynosi ok 4 km na godzinę, co można zmierzyć za pomocą anemometru. Podczas pomiaru prędkości powietrza w całej oborze należy sprawdzić, czy nie ma martwych stref spowodowanych przez wentylatory wyrzucające mniej powietrza niż oczekiwano.

Poprzez odpowiednią konserwację wentylatorów możemy utrzymać maksymalną wydajność systemów wentylacyjnych, zapewniając krowom chłód i komfort. Idealny system wentylacji zapewni od 40 do 60 wymian powietrza na godzinę.