Ocena wypasu bydła w Niemczech
Dla wielu osób przyjazna dla zwierząt hodowla bydła mlecznego kojarzy się z pastwiskiem. Portal dialog-milch.de prezentuje aktualne dane dotyczące wypasu bydła w Niemczech oraz jakie argumenty przemawiają za i przeciwko temu sposobowi utrzymania.
Tekst: Ryszard Lesiakowski na podstawie dialog-milch.de, zdjęcie: archiwum PFHBiPM
Według danych statystycznych z 2020 r. w Niemczech dostęp do pastwisk miało około 3,6 mln sztuk bydła, co stanowi ok. 32 procent. Jednak w poszczególnych regionach występuje znaczne zróżnicowane w tym zakresie. W Bawarii odsetek zwierząt wypasanych wynosił zaledwie 19 procent, a więc poniżej średniej krajowej. Z kolei w Nadrenii Północnej-Westfalii i Szlezwiku-Holsztynie około 50 procent krów mlecznych było wypasanych. Średni czas, jaki krowy mleczne spędzały na pastwisku wynosi ok. 14 godzin dziennie.
Nie tylko same korzyści …
Z punktu widzenia hodowcy bydła mlecznego możliwość wypasu zwierząt codziennie od wiosny do jesieni niesie ze sobą wiele korzyści. Oprócz pozytywnego efektu wizerunkowego ten sposób utrzymania korzystnie wpływa na zdrowotność stada, co przekłada się na zwiększoną płodność i lepsze zaopatrzenie krów w witaminy. Jednak warunkiem jest to, aby wokół obory znajdowało się pastwisko, wtedy wypas nie tylko obniża koszty paszy, ale także zmniejsza nakład pracy przy zwierzętach. Niestety wypas bydła ma też negatywne strony i ostatecznie wiele zależy od lokalnych uwarunkowań w gospodarstwie. Poniższej wyszczególniono możliwe zalety i wady wypasu.
Zalety wypasu:
* Swoboda poruszania się na pastwisku nie obciąża racic, stawów i nóg. Chodzenie po trawie sprawia, że racice będą suche i czyste;
* Ewentualna presja patogenów w oborze jest mniejsza;
* Krowy są czystsze podczas wypasu niż w oborze;
* Pastwisko wspiera naturalne, stadne zachowania zwierząt;
* Lepsza podaż naturalnych witamin może sprzyjać zdrowiu i płodności krów;
* Koszty paszy podstawowej są niższe, ponadto nie ma strat podczas zbioru, konserwacji i przechowywania;
* Wypas umożliwia niedrogie zaopatrzenie organizmu zwierząt w białko;
* Przebywanie zwierząt na pastwisku, to mniej pracy i niższe jej koszty (zbiór, karmienie, sprzątanie w oborze);
* Niekiedy można uzyskać wyższe ceny mleka dzięki premiom za tzw. mleko pastwiskowe.
Negatywne aspekty wypasu:
* Obserwacja stada jest znacznie trudniejsza na pastwisku niż w oborze. W dużych stadach choroby, ruja mogą nie być w porę zauważone;
* Żywienie na pastwisku nie zapewnia takiej stabilności zaopatrzenia w składniki pokarmowe, jak utrzymanie alkierzowe (duża zmienność wartości pokarmowej runi pastwiskowej w sezonie wegetacyjnym);
* Nawożenie obornikiem jest mniej precyzyjne;
* Podczas wychodzenia krów na pastwisko korzystanie z robotów udojowych wymaga bardzo dobrego planowania;
* Jeśli krowy przeprowadza się po drogach publicznych, to należy je wyczyścić;
* Dodatkowa praca związana z utrzymaniem ogrodzeń i dróg dojazdowych oraz konieczność sprowadzenia krów z pastwiska do doju;
* Ścieżki przepędowe ograniczają powierzchnię zbioru plonu z użytków zielonych;
* Dodatkowe nakłady na zapewnienie na pastwisku zacienionych miejsc, dostępu wody oraz czochradeł z preparatem owadobójczym.
