Jedność pod sztandarem
Założony w 2014 roku Polski Związek Hodowców Bydła Białogrzbietego, liczący ok. 100 członków, odpowiedzialny jest za przywrócenie do hodowli wymierającej rasy krowy białogrzbietej. Krowy te przed wybuchem II wojny światowej stanowiły ponad 20% rodzimego pogłowia bydła, jednak potem prawie wyginęły. Trud odtworzenia tej wspaniałej rasy podjęli lubelscy naukowcy. Dzięki staraniom m.in. prof. dr. hab. Zygmunta Litwińczuka i dr. hab. Witolda Chabuza z Katedry Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie populacja białogrzbietów w Polsce liczy obecnie ok. 1100 szt. Pod oceną wartości użytkowej bydła w zakresie cech mlecznych było w 2021 roku przeciętnie 805 krów rasy BG, co stanowi 0,10% całej ocenianej populacji aktywnej. Przeciętna wydajność uzyskana za laktację wyniosła 4303 kg mleka zawierającego 4,15% tłuszczu i 3,37% białka. Ocenie w zakresie cech mięsnych poddawanych było w ubiegłym roku 260 krów. Bydło białogrzbiete objęte jest programem ochrony zasobów genetycznych.
Na uroczystości rozwinięcia i poświęcenia sztandaru stawiły się wszystkie federacyjne hufce sztandarowe, reprezentanci związków hodowców z całego kraju oraz przedstawiciele środowisk związanych z nauką i hodowlą bydła mlecznego w Polsce. Władze Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka reprezentowali prezydenci Leszek Hądzlik i Andrzej Steckiewicz, dyrektorzy: Stanisław Kautz, Mieczysław Klupczyński, Ewa Kłębukowska, Elżbieta Matuszewska i Agnieszka Nowosielska, oraz dyrektorzy regionalni: Mariusz Chrobot, Adam Kamiński i Michał Rodak.
Lubelską imprezę swoją obecnością uświetnili m.in.: rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie prof. dr hab. Krzysztof Kowalczyk, prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie Bartosz Sołowiej, były rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie i pierwszy prezes Polskiego Związku Hodowców Bydła Białogrzbietego prof. dr hab. Zygmunt Litwińczuk, prodziekan Wydziału Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie prof. dr hab. Andrzej Jankuszew, dyrektor oddziału terenowego KOWR Kamila Grzywaczewska, dyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego Adrian Gański, prezes Małopolskiego Centrum Biotechniki Agnieszka Pawlak, prezes Stacji Hodowli i Unasieniania Zwierząt w Bydgoszczy Mariusz Wykrzykowski i prezes ZETO Lublin Katarzyna Ostapczuk-Wójcik.
Honory gospodarzy pełnili prezesi Polskiego Związku Hodowców Bydła Białogrzbietego, dr hab. Witold Chabuz i dr inż. Wioletta Sawicka-Zugaj, a obowiązki konferansjerów i koordynatorów uroczystości wzięli na siebie dyrektor Regionu Oceny Centrum PFHBiPM Michał Rodak i kierownik Wydziału ds. Strategii Oceny PFHBiPM Rafał Morawski. Mszę świętą koncelebrował metropolita lubelski, ksiądz arcybiskup Stanisław Budzik, a towarzyszyli mu: ksiądz kanonik Mariusz Nakonieczny – duszpasterz akademicki Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, ksiądz ceremoniarz Grzegorz Bogdański, ksiądz Adam Lewandowski – proboszcz archikatedry lubelskiej, ojciec Szymon Mateusz Warciak – opat zakonu cystersów w Szczyrzycu, oraz ojciec Sylwester Grzegorz Skiba – ekonom zakonu cystersów w Szczyrzycu. Oprawę muzyczną uroczystości zapewnił Chór Akademicki Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie pod dyrekcją prof. dr hab. Marzeny Zofii Bernatowicz.
Podczas nabożeństwa abp Stanisław Budzik podkreślił, że msza święta odprawiana jest w intencji polskich hodowców bydła białogrzbietego, starej rasy rodzimej, która dzięki wytrwałości i zaangażowaniu hodowców oraz pracowników Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie w 2003 roku została uratowana od wyginięcia. Jednocześnie ksiądz biskup wskazał na ogromną rolę, jaką pełni współczesna nauka w ochronie i poprawie dobrostanu zwierząt, a także mocno zaakcentował zaangażowanie prof. dr. hab. Zygmunta Litwińczuka we wspomniany proces i przypomniał, że w tym roku przypada jubileusz 50-lecia pracy zawodowej tego wybitnego naukowca.
Kluczowym momentem uroczystości było poświęcenie sztandaru Polskiego Związku Hodowców Bydła Białogrzbietego, którego dokonali abp Budzik oraz o. Warciak. Prezydent Hądzlik przekazał prezesom związku proporzec, który po zaprzysiężeniu trafił w ręce pocztu sztandarowego.
Niezwykle istotna była również oficjalna prezentacja sztandaru Polskiego Związku Hodowców Bydła Białogrzbietego i opisanie wszystkich jego elementów. Na awersie widnieje wizerunek orła białego w złotej koronie, ze złotymi szponami i dziobem, zwrócony w prawo, ustalony dla godła Polski. Na czerwonym tle widnieją: wyhaftowany złotą nicią napis Rzeczpospolita Polska, orzeł wykonany haftem wypukłym białą nicią, korona, dziób i pazury haftowane nicią złotą. Po lewej stronie płatu zostało wszyte zamocowanie do drzewca.
Rewers przedstawia wypukły haft emblematu Polskiego Związku Hodowców Bydła Białogrzbietego – krowę białogrzbietą. Na linii okręgu znajduje się nazwa organizacji oraz data założenia związku – 2014. W narożnikach widnieją dwie daty: 2003 – czyli rok otwarcia ksiąg hodowlanych dla rasy białogrzbietej, i 2022 – rok poświęcenia sztandaru.
Na głowicy umieszczono godło Rzeczypospolitej Polskiej – Orła Białego w koronie. W drzewce zostało wbitych 30 honorowych gwoździ sztandarowych, które mają kształt tarczy herbowej. Każda posiada wygrawerowany napis z nazwą organizacji, instytucji i osób szczególnie zasłużonych dla Polskiego Związku Hodowców Bydła Białogrzbietego.
Po prezentacji sztandaru nastąpiła ceremonia wbijania symbolicznych gwoździ, która zakończyła uroczystości w lubelskiej katedrze.
Po mszy goście udali się do Muzeum Wsi Lubelskiej, gdzie odbyły się okolicznościowe przemowy oraz została udostępniona księga gratulacyjna. Prezydent Leszek Hądzlik wyraził ogromne uznanie dla Polskiego Związku Hodowców Bydła Białogrzbietego za starania, aby ta stara polska rasa była z powodzeniem restytuowana. Podkreślił także niebagatelną rolę w tym procesie prof. dr. hab. Zygmunta Litwińczuka, który był także pionierem uspołeczniania hodowli bydła w naszym kraju, idei leżącej u podstaw powstania Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka. Prezydent Hądzlik jednocześnie zaakcentował, że poświęcony tego dnia sztandar jest dziesiątym związkowym proporcem federacyjnym.
W tym radosnym dniu nie mogło zabraknąć wypowiedzi niejednokrotnie wspominanego prof. dr. hab. Zygmunta Litwińczuka, który z niekłamaną dumą patrzył na całą uroczystość.
– Nie ukrywam wielkiej radości, którą czuję od samego rana – powiedział były rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. – Kiedy przed ponad dwudziestu laty zaczynaliśmy naszą pracę nad rasą białogrzbietą, nie spodziewałem się, że jej efekty będą tak obfite i znaczące. Podjęliśmy się zadania, które w nauce światowej jest rzadkością, gdyż restytucja rasy w bydle jest bardzo trudna. Mimo to udało się nam, i ta piękna uroczystość jest tego dowodem. Muszę jednak podkreślić, że nie byłoby nas tutaj dzisiaj, gdyby nie nasi zacni hodowcy, którzy nam zaufali i uwierzyli, że rzecz, która się wydawała nierealna, jest jednak możliwa do realizacji. Za to chciałbym im bardzo serdecznie podziękować!
Nasza redakcja przyłącza się do tych podziękowań i serdecznie gratuluje Polskiemu Związkowi Hodowców Bydła Białogrzbietego zarówno dokonań zootechnicznych, jak i pięknego sztandaru. Jesteśmy pewni, że w jego cieniu białogrzbiety i ich właścicieli czekają tylko pomyślne dni.
