Poekstrakcyjna śruta sojowa w dawkach dla bydła mlecznego
Produkcja soi stanowi ponad połowę całej produkcji nasion oleistych na świecie, ale w Polsce roślina ta uprawiana jest na niewielką skalę. Z tego powodu jesteśmy zdani na import znacznych ilości poekstrakcyjnej śruty sojowej z krajów spoza Europy – głównie z USA, Argentyny i Brazylii. Co roku importujemy około 2,6–2,7 mln ton tego surowca.
Izabela Sitek
Poekstrakcyjna śruta sojowa, ze względu na wysoką zawartość białka ogólnego i zrównoważony skład aminokwasowy, jest główną paszą białkową wykorzystywaną w żywieniu drobiu i trzody chlewnej.
Oczywiście od lat jest ona również jednym z podstawowych komponentów w dawkach dla bydła mlecznego. Spotkamy ją zarówno w wozie paszowym, jak i w mieszankach treściwych czy koncentratach białkowych.
Proces produkcji poekstrakcyjnej śruty sojowej nie różni się znacząco od produkcji poekstrakcyjnej śruty rzepakowej. Nasiona soi muszą przejść przez kilka etapów, takich jak czyszczenie, rozdrobnienie, tłoczenie w prasach wysokociśnieniowych. Dodatkowo w procesie odolejania soi i produkcji śruty poekstrakcyjnej stosuje się zabieg tostowania, co powoduje znaczne obniżenie aktywności związków antyżywieniowych, w przypadku soi mówimy głównie o inhibitorach trypsyny, lektynach oraz białkach antygenowych i alergogennych. Temperatura i czas trwania tego procesu są tak dobrane, żeby nie obniżyć strawności finalnego białka produktu. Aktywność inhibitorów trypsyny w tostowanej śrucie sojowej waha się 2–3 mg TIA/g.
Skład chemiczny i wartość pokarmowa poekstrakcyjnej śruty sojowej
Poekstrakcyjna śruta sojowa jest paszą zaliczaną do grupy wysokobiałkowych, zawartość białka w niej może wynosić nawet do 46% w 1 kg suchej masy. Na uwagę zasługuje również jej skład aminokwasowy – charakteryzuje się wyższą, w porównaniu do śruty rzepakowej, zawartością lizyny, ok. 6,4 g/100 g białka paszy – obok metioniny najważniejszego aminokwasu limitującego produkcję mleka. Dodatkowo niewątpliwym jej atutem jest wysoka zawartość białka by pass, nieulegającego rozkładowi w żwaczu.
Śruta sojowa jest wykorzystywana głównie w żywieniu dwóch grup zwierząt w gospodarstwach zajmujących się produkcją mleka: wysokowydajnych krów mlecznych oraz cieląt.
Coraz większą popularnością w żywieniu cieląt zaczyna się cieszyć suchy TMR, a często głównym komponentem białkowym w tego rodzaju paszy jest poekstrakcyjna śruta sojowa.
W kontekście wykorzystania tego komponentu w dawkach dla krów mlecznych warto mieć na uwadze, że w odróżnieniu od śruty rzepakowej, śruta sojowa charakteryzuje się wysoko dodatnim DCAD, bo aż +389 mEq/kg sm. Co może być istotne przy bilansowaniu dawek dla krów zasuszonych w okresie close up (na trzy tygodnie przed wycieleniem) ze względu na profilaktykę hipokalcemii.
Niewątpliwym atutem poekstrakcyjnej śruty sojowej jest wysoka koncentracja białka w 1 kg suchej masy, co ułatwia nam pokrycie potrzeb pokarmowych krów wysokowydajnych, gdzie często mamy ograniczone możliwości ze względu na stopień pobrania paszy przez zwierzęta. Nie tylko ilość, ale też jakość białka tej paszy spowodowała, że jest ona bardzo chętnie stosowana przez hodowców, doradców żywieniowych i firmy paszowe do produkcji pasz startowych – rozdojeniowych, które mają za zadanie wspomóc nas w wyrównywaniu deficytów pokarmowych krów świeżo wycielonych.
