Jaka matka – taka córka
Listy najlepszych jałowic rasy PHF ocenionych pod względem wartości hodowlanych na podstawie genomu Polska Federacja publikuje od sezonu 2017.1. To zaledwie rok lub – inaczej mówiąc – trzy sezony, ale w tym czasie ranking znalazł wśród hodowców, zwłaszcza aktywnie uczestniczących w ocenie genomowej młodych samic, spore uznanie i jest z niecierpliwością każdorazowo przez nich oczekiwany.
Tekst: Anna Siekierska
Na federacyjnej stronie internetowej prezentowana jest dłuższa lista jałowic odmiany HO (ok. 500), a proporcjonalnie do populacji aktywnej odpowiednio krótsza jest lista jałowic odmiany RW. Zgodnie z zaleceniem Rady Hodowlanej PFHBiPM w czasopiśmie przedstawiamy skróconą wersję tego prestiżowego rankingu. Hodowcy korzystający ze strony Centrum Genetycznego www.cgen.pl na niej również znajdą przekierowanie do wspomnianego rankingu. Szczególnie zachęcam wszystkich – zarówno właścicieli stad bydła rasy PHF, jak i specjalistów z nimi współpracujących – do analizy rankingu najmłodszych jałówek, przygotowanego przez Centrum Genetyczne na podstawie informacji rodowodowych. Te bowiem są początkiem i niezbędną informacją stymulującą preselekcję samic do oceny genomowej.
Aktualna lista najlepiej ocenionych na podstawie genomu jałowic rasy PHF odmiany czarno-białej HO w sezonie 2018.1 jest doskonałym przykładem wskazującym na możliwości użycia tego rewolucyjnego narzędzia w pracy hodowlanej. Na pierwszym miejscu rankingu, z indeksem gPF o wartości 144, znajduje się dziesięciomiesięczna jałowica DANKO SZAMPA PL005410621616, która przyszła na świat w wyniku przeniesienia zarodków pobranych od jej znakomitej matki DANKO SZAMPA PL005389776508. Matka czołowej jałówki także znajduje się na publikowanej liście, na 36. pozycji. W sposób naturalny powinna wycielić się na przełomie maja i czerwca br. Była oceniana genomowo od drugiego sezonu 2016 roku, kiedy to, z najwyższym wtedy indeksem gPF = 160, została uznana przez WCHiRZ w Tulcach za oficjalną matkę buhajów i dawczynię zarodków. Warto pamiętać, że w sezonie 2016.3 Instytut Zootechniki użył po raz pierwszy do oceny genomowej połączonej bazy referencyjnej EuroGenomics, składającej się z ponad 33 tysięcy holsztyńskich rozpłodników, co wprawdzie spowodowało lekkie spłaszczenie wartości genomowych PF, ale za to zaowocowało wzrostem dokładności wykonywanych oszacowań. Od tego sezonu indeks genomowy matki topowej jałowicy – po wspomnianej korekcie, która dotknęła zarówno samce, jak i samice – trzyma się w przybliżeniu na stabilnym poziomie, w granicach od 136 do 139. Selekcja genomowa umożliwia wczesne wykorzystanie informacji o potencjale genetycznym cennych samic, ocenionych z wysoką precyzją, zarówno w programie oceny i selekcji buhajów, jak i do poprawy parametrów na poziomie stada. Z całą pewnością młoda DANKO SZAMPA ET również będzie dawczynią zarodków.
Na prezentowanej liście najwięcej, bo 17 jałówek, pochodzi po amerykańskim buhaju ALTAHOTROD, który ma już międzynarodową ocenę, wykonaną na 340 córkach zlokalizowanych w 95 europejskich stadach. Duński BALTIKUM jest ojcem 15 jałówek i podobnie jak buhaj BATTLECRY, po którym pochodzi 13 sztuk w prezentowanym rankingu, nadal ma status buhaja genomowego. MILTON, zarejestrowany pod niemieckim numerem, będący ojcem SZAMPY z pierwszej pozycji, ma w naszym rankingu jeszcze cztery inne córki. Warto zauważyć, że wysokie pozycje zajmują córki dwóch genomowych buhajów przenoszących bezrożność: Archer-P (dwie jałówki) i Mission P (sześć jałówek). Rozpłodniki będące nosicielami genu bezrożności są coraz bardziej popularne i poszukiwane również w naszym kraju. Obecność tej cennej cechy można stwierdzić w DNA bydła dzięki genotypowaniu i nietrudno zauważyć tę informację w coraz większej liczbie katalogów. Idea stosowania buhajów przenoszących gen bezrożności wpisuje się w mocno obecnie akcentowany w hodowli bydła trend społecznie akceptowanego wysokiego poziomu dobrostanu zwierząt gospodarskich.
